“Αγία Σοφία, το σύμβολο της ορθοδοξίας
Αν το Βυζάντιο ως πολιτική υπόσταση τερμάτισε τον ιστορικό του βίο, ο πολιτισμός του, έστω και χωρίς τη δόξα του παρελθόντος, επιβίωσε καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, εξακολούθησε να επηρεάζει τον πολιτισμό στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη και μέχρι σήμερα αποτελεί μια από τις κυριότερες συνιστώσες του νεοελληνικού πολιτισμού.
Κορυφαίοι λόγιοι του Βυζαντίου, όπως ο Βησσαρίων ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης και τόσοι άλλοι, δίδαξαν την αρχαία ελληνική γλώσσα και τους αρχαίους Ελληνες συγγραφείς στα πανεπιστήμια της Ιταλίας και ένα πλήθος μαθητών τους από όλες τις χώρες της Ευρώπης μετέφεραν τα διδάγματα τους σε όλη την ήπειρο, ώστε ο ανθρωπισμός να γίνει πανευρωπαϊκό κίνημα και ακρογωνιαίος λίθος του ευρωπαϊκού πολιτισμού…”
Έπειτα από 557 χρόνια η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη θα «ξαναζωντανέψει» για την Ορθοδοξία.
Ανήμερα της γιορτής της στις 17 Σεπτεμβρίου 2010, οι ύμνοι του Άξιον Εστί θα ακουστούν και πάλι στην εκκλησία-σύμβολο του Χριστιανισμού.