Την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2008, στις 10.30, επί της παραλιακής Λεωφ. Μ. Αλεξάνδρου, θα πραγματοποιηθεί η τελετή αποκαλυπτηρίων του μνημείου των Αγίων Κυρίλλου και Μεθόδιου,παρουσία του Δημάρχου Θεσ/νίκης, του προέδρου και μελών του Δημ. Συμβουλίου, εκπροσώπων του κοινοβουλίου, των πολιτειακών, στρατιωτικών και εκκλησιαστικών αρχών, πολιτιστικών φορέων, κ.α.
Το μνημείο θα στηθεί μπροστά από τον ομώνυμο Ι. Ν. Κυρίλλου και Μεθοδίου, επί της παραλιακής Λεωφ. Μ. Αλεξάνδρου και αποτελεί έργο της γλύπτριας Δ. Σταυρινίδου, του ψηφιδογράφου Ε. Γαληνού και του αρχιτέκτονα Κλ. Γαληνού.
Η μνημειακή στήλη έχει σχήμα ανοικτού βιβλίου με τις μορφές των Αγίων, ενώ στο εξώφυλλο του υπάρχουν ανάγλυφα γράμματα του Κυριλλικού Αλφάβητου .
Το μνημείο είναι προσανατολισμένο έτσι ώστε οι μορφές που απεικονίζονται να κοιτούν προς το Βορρά, συμβολίζοντας την πορεία τους προς τις βόρειες επαρχίες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Επίσης η διαμπερής πύλη, η οποία σχηματίζεται στη βάση του μνημείου, συμβολίζει την πόρτα της γνώσης αλλά και της θρησκευτικότητας που άνοιξαν οι δύο Άγιοι με το έργο τους.
Οι μορφές των Αγίων θα τοποθετηθούν σε μορφή «αποκατάστασης ψηφιδωτού», ενώ ο περιβάλλον χώρος του μνημείου θα είναι προσβάσεως μέσο τριών πλακόστρωτων διαδρόμων .
Σημειώνεται ότι για τη φιλοτέχνηση του μνημείου προκρίθηκε Πανελλήνιος καλλιτεχνικός διαγωνισμός με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης.
Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος
ήταν αδέλφια, μοναχοί, με μεγάλη ιεραποστολική δράση.
Σε αυτούς αποδίδεται ο εκχριστιανισμός των Σλάβων και η απόδοση γραφής στη σλαβική γλώσσα.
Στις αρχές του 9ου αιώνα, οι αδελφοί Μιχαήλ (Κύριλλος) και Κωνσταντίνος (Μεθόδιος), δύο από τα επτά συνολικά παιδιά του ευγενούς (υψηλής κοινωνικής θέσης) και υπευθύνου της εποχής για τα θέματα της στρατιωτικής διοίκησης του Βυζαντίου, Λέοντα, γεννήθηκαν και μεγάλωσαν μέσα στην συμβασιλεύουσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και πρωτεύουσα της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, στην ατμόσφαιρα και τη ζωή της οποίας κυριαρχούσε έντονα ο Χριστιανισμός.
Στη βιογραφία του ο ΄Αγιος Κύριλλος ισχυρίζεται ότι με τον αδελφό του κατάγονται από “βασιλικό γένος”. Εκείνη την εποχή ο πατέρας τους ήταν υπεύθυνος για τα θέματα της στρατιωτικής διοίκησης του Βυζαντίου. Και τα δύο αδέλφια μιλούσαν την ελληνική και τη σλαβική γλώσσα, που τους διευκόλυνε στη μετέπειτα διακονία τους.
Ο Μεθόδιος, του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Μιχαήλ, γεννήθηκε το 815. Ήταν άνθρωπος της πράξης και είχε ξεκινήσει καριέρα στον πολιτικό στίβο. Διορίστηκε διοικητής της Θεσσαλίας, ενώ αργότερα έγινε μοναχός σε ένα μοναστήρι στον Όλυμπο.
Ο Κύριλλος, του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Κωνσταντίνος, γεννήθηκε το 827. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη, έγινε ιερέας και μετέπειτα έφτασε στο βαθμό του επισκόπου. Δίδαξε τη Φιλολογία, Φιλοσοφία και Θεολογία. Το 863, μετά απo αίτημα του Σλάβου βασιλιά Ροστισλάβου, όταν αυτοκράτορας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν ο Μιχαήλ ο Γ’, ο Πατριάρχης Φώτιος επέλεξε τους Μεθόδιο και Κύριλλο, οι οποίοι διακρίνονταν για τη σοφία τους, για το δύσκολο έργο του εκχριστιανισμού των Σλάβων.
Οι δύο ιερωμένοι δέχτηκαν με μεγάλη προθυμία και χαρά, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα υπηρετούσαν το θέλημα του Θεού και θα οδηγούσαν στο δρόμο της σωτηρίας τους λαούς των περιοχών που βρίσκονταν πάνω από τα βόρεια σύνορα της Αυτοκρατορίας.
Προκειμένου να διευκολύνουν την προσέγγισή τους προς τους λαούς αυτούς, χρησιμοποίησαν ένα νέο αλφάβητο, βασισμένο στο ελληνικό, το οποίο μπορούσε να αποδώσει τους φθόγγους της σλαβικής γλώσσας, και το οποίο εφηύρε ο Κύριλλος.
Σε αυτό το Γλαγολιτικό αλφάβητο, που ονομάστηκε προς τιμή του αγίου Κυρίλλου, Κυριλλικό, μετέφρασαν την Αγία Γραφή, πoλλά λειτουργικά και θεολογικά βιβλία, καθώς και τη Χριστιανική λειτουργική υμνολογία.
Επάνω σε αυτό το αλφάβητο στηρίζεται και η σημερινή Κυριλλική γραφή των σλαβικών εθνών και πάνω σε αυτό αναπτύχθηκε ολόκληρη η γραμματεία τους. Η διαφωτιστική τους αποστολή εκεί προκάλεσε την οργή, τη ζήλια και το μίσος στα μέρη των φράγκων και του γερμανο-λατινικού κλήρου και ήταν η αιτία να υπάρξουν εντάσεις ανάμεσα στην εκκλησία και την πολιτική.
Οι ιεραπόστολοι αδελφοί αναγκάστηκαν από τον Πάπα Avδριαvό τoν Β’ να προσέλθουν στη Ρώμη για να απολογηθούν στις κατηγορίες ότι παραβιάζουν το τριγλωσσικό δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η χριστιανική ιεροτελεστία μπορεί να τελείται μόνο στην Eβραϊκή, την Ελληνική και τη Λατινική γλώσσα.
Εκεί ο Άγιος Κύριλλος υποστήριξε ότι όλοι οι λαοί, όπως και οι Σλάβοι, δικαιούνται να δοξάζουν τον Θεό και να δημιουργούν την κουλτούρα τους στην μητρική τους γλώσσα.
Ο Πάπας Avδριαvός o Β’ επείσθη, αγίασε τα μεταφρασμένα βιβλία, ενώ σε μερικές εκκλησίες της Ρώμης τελέστηκε λειτουργία στη σλαβική γλώσσα, προς αναγνώρισή της στο χριστιανικό κόσμο.
Πρόκειται για μια επιτυχημένη αποστολή των Αγίων αδελφών. Ο Κύριλλος παρέμεινε στη Ρώμη μέχρι το θάνατό του, το Φεβρουάριο του 869. Ετάφη με τιμές στον προσωπικό τάφο του Πάπα Avδριαvού τoν Β’, ενώ αργότερα μετακινήθηκε στη βασιλική του Αγίου Κλεμεντίνου στη Ρώμη, όπου και σήμερα φυλάσσονται τα λείψανά του.
Το χριστιανικό διαφωτιστικό και αποστολικό έργο συνεχίζει ο μεγαλύτερός του αδελφός Μεθόδιος, ο οποίος απεβίωσε στις 6 Απριλίου 885 ως επίσκοπος Μοραβίας.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει τους Aγίους Κύριλλο και Μεθόδιο στις 11 Μαΐου.
Το 1980 ο πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β’ κήρυξε τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο συμπροστάτες της Ευρώπης μαζί με τον Άγιο Βενέδικτο.