Ελληνοτουρκικά, τρόικα, εξοπλισμοί:
Γιατί η κυβέρνηση Παπανδρέου αρνείται να μιλήσει για εξοπλισμούς με τον Ερντογάν;
Για πολλοστή φορά το τελευταίο διάστημα, ο Ταγίπ Ερντογάν επανέφερε το ζήτημα των αμυντικών δαπανών Ελλάδας/Τουρκίας.
Σε μια ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Πίρι Ρέις, ο Τούρκος Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι οι δύο χώρες κατασκεύαζαν κατά καιρούς φανταστικούς αντιπάλους και ξόδευαν τα μαλλιά της κεφαλής τους για να τους αντιμετωπίσουν. Αυτό, υποστήριξε, προκάλεσε την ελληνική οικονομική κρίση και κατάρρευση.
Το σχήμα Ερντογάν είναι εν μέρει ακριβές και εν μέρει ανακριβές. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι το εξωφρενικό ποσό που ξόδεψε επί 35 χρόνια, 4-4,5% του ΑΕΠ, για να οπλίζεται, οδήγησε την Ελλάδα στο “να κερδίσει τον πόλεμο χάνοντας την ειρήνη”.
‘Oλες εξάλλου οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, και οι Υπουργοί ‘Αμυνας, αξίζουν, και με το παραπάνω, κρέμασμα στην Πλατεία Συντάγματος, όχι μόνο για τις μίζες που εισέπραξαν και τις υπαγορευμένες εξοπλιστικές επιλογές τους, αλλά και την πλήρη αποτυχία τους να μετασχηματίσουν τις αμυντικές δαπάνες σε βιομηχανική-τεχνολογική επένδυση.
Από την άλλη, η απειλή έναντι της οποίας εξοπλίζεται η Ελλάδα μόνο φανταστική δεν είναι.
Η Τουρκία, αντίθετα με όσα λέει ο Πρωθυπουργός της, απειλεί την Ελλάδα, λόγω και έργω. ‘Εχει καταλάβει τη μισή Κύπρο, εκδιώκοντας δια πυρός και σιδήρου εκατοντάδες χιλιάδες ‘Ελληνες. Εξεδίωξε τους ‘Ελληνες της Πόλης, της ‘Iμβρου, της Τενέδου. Διαθέτει τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο του κόσμου απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Aιγαίου, ασκούμενο ετησίως στην κατάληψη ενός εξ αυτών.
Δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Απειλεί επισήμως με πόλεμο την Ελληνική. Τι άλλο πρέπει να κάνει για να συμπεράνουμε ότι συνιστά απειλή; Εξοπλιζόμενη, η Αθήνα αμύνεται εναντίον πραγματικής απειλής, έστω και με ελάχιστα ορθολογικό τρόπο, εντείνοντας δηλαδή με τους εξοπλισμούς της τις δύο κύριες λειτουργίες, λεηλασία και υποδούλωση της χώρας, που έχουν απομείνει στο ληστοκρατικό και ξενόδουλο πολιτικό σύστημα των κομμάτων εξουσίας.
Ανεξαρτήτως όμως της ανάλυσης και της ρητορείας που χρησιμοποιεί, και που έχει σημασία, δευτερεύουσα όμως, ο Ερντογάν λέει και ξαναλέει στην Αθήνα ότι θέλει μείωση των εξοπλισμών. Μιλώντας μάλιστα για φανταστικές απειλές υιοθετεί τη φρασεολογία του αντιπρόεδρου Πάγκαλου.
Μήπως άλλωστε όλο το φάσμα των Ελλήνων φιλότουρκων ατλαντιστών και εκσυγχρονιστών δεν μας λέει εδώ και χρόνια ότι το μεγάλο όφελος από την πολιτική φιλίας και προσέγγισης, κατ’ ουσίαν παραχωρήσεων και κατευνασμού έναντι της ‘Αγκυρας, θα είναι το μεγάλο οικονομικό όφελος, το “μέρισμα ειρήνης” του Γ. Παπανδρέου.
ΑΘΗΝΑ: ΔΕΝ ΣΥΖΗΤΑΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΩΝ!
Θα περίμενε κανείς λοιπόν η κυβέρνηση Παπανδρέου να πετάξει τη σκούφια της με τις προτάσεις Ερντογάν και να του πει έλα να κουβεντιάσουμε συγκεκριμένα. Ε, λοιπόν, μην το περιμένετε. Οι Υπουργοί του Γιώργου θυμήθηκαν ξαφνικά την … τουρκική απειλή και τους τουρκικούς εξοπλισμούς, που δεν θυμούνται σε καμμιά άλλη περίπτωση, για να απορρίψουν οποιαδήποτε σκέψη να διαπραγματευθούν μείωση ή έστω πάγωμα των εξοπλισμών.
Τα ελληνικά Υπουργεία Εξωτερικών και ‘Aμυνας, δεν ενοχλούνται να διαπραγματεύεται ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αρνούνται όμως μετά βδελυγμίας οποιαδήποτε συζήτηση για τους αμαρτωλούς εξοπλισμούς της χώρας, θέτοντας την επίλυση των ελληνοτουρκικών ως προϋπόθεση οποιασδήποτε μείωσης, πρακτικά δηλαδή καλώντας μας να περιμένουμε τη Δευτέρα Παρουσία!
Αν κυβερνούσε τη χώρα ο Καρατζαφέρης, θα καταλαβαίναμε ίσως την αντίδραση της κυβέρνησης. Αν όμως ο κ. Παπανδρέου είναι ειλικρινής σε αυτά που λέει, θα περίμενε κανείς από έναν τόσο επίμονο, μέχρι παρεξηγήσεως, οπαδό της ελληνοτουρκικής φιλίας και προσέγγισης να ανταποκριθεί άμεσα στα ανοίγματα Ερντογάν, πολύ περισσότερο στο πλαίσιο της τραγικής οικονομικής κατάστασης της χώρας. Να καλέσει δηλαδή τον Τούρκο Πρωθυπουργό στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μια ισόρροπη, αμοιβαία, επαληθεύσιμη μείωση ή, έστω, πάγωμα των εξοπλισμών στο σημερινό τους επίπεδο.
Αν οι ελληνικές κυβερνήσεις ήταν κατ’ ελάχιστο σοβαρές, θα το είχαν ζητήσει οι ίδιες εδώ και πολύ καιρό, πριν τα πει ο κ. Ερντογάν και πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Γιατί, στην πραγματικότητα, ακόμα κι αν η Τουρκία δεν χρησιμοποιήσει ποτέ τα όπλα της, υποχρεώνει την Ελλάδα σε μια κούρσα εξοπλισμών, προς όφελος της αμερικανικής, γαλλικής και γερμανικής βιομηχανίας, που γονάτισε τη χώρα μας. Είναι σα να πληρώνουμε ένα γεωπολιτικό φόρο υποτέλειας.
Το κακό με τις στρατιωτικές δαπάνες δεν είναι μόνο αυτό. Συνιστούν μια από τις κυριότερες και πιο αδιαφανείς πηγές μαύρου πολιτικού χρήματος, διαφθοράς και εξάρτησης του ελληνικού πολιτικού προσωπικού, είναι στο κέντρο του φαινομένου της διαπλοκής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες είναι γνωστό ότι έχουν ένα επίφοβο στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, που έχει τεράστια επιρροή και απειλεί τη δημοκρατία.
Στην Ελλάδα, έχουμε όμως ένα εξίσου σημαντικό, όχι όμως στρατιωτικο-βιομηχανικό αλλά στρατιωτικο-μεσιτικό σύμπλεγμα. Και φαίνεται ότι τα περισσότερα κόμματα θέλουν να το διατηρούν, ακόμα και όταν η οικονομική κρίση απειλεί την εθνική υπόσταση.
Η ΕΛΛΑΔΑ ΘΑΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΑ ΖΗΤΗΣΕΙ
Η μείωση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και των εξοπλιστικών τους προγραμμάτων, η αποχώρηση του στρατού κατοχής από την Κύπρο, η μεταβολή της επιθετικής διάταξης και της συμπεριφοράς του τοπυρκικού στρατού, όφειλαν να είναι προαπαιτούμενο οποιασδήποτε σοβαρής συζήτησης για βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.
‘Eπρεπε δηλ. να γίνει το ακριβώς ανάποδο από αυτό που έκαναν οι ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 1996, της Ουάσιγκτον τα ρήματα πειθόμενες. Συνιστά γελοιότητα και κραυγαλέα έλλειψη αυτοσεβασμού για την Ελλάδα, την Κύπρο, τις κυβερνήσεις τους και την ΕΕ, το ότι άρχισαν και συνεχίζουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, με τον τουρκικό στρατό κατοχής να παραμένει στην Κύπρο. Αυτή τη στιγμή η ‘Αγκυρα εισπράττει προενταξιακές βοήθειες από την ΕΕ, την ίδια στιγμή που οι εξοπλισμοί της αναγκάζουν την Ελλάδα να ξοδεύει τα μαλλιοκέφαλά της για να την αντιμετωπίσει.
Η Ελλάδα δεν διαμαρτύρεται διεθνώς για την απειλή της Τουρκίας εις βάρος της και τις δαπάνες που υποχρεώνεται να κάνει (μόνο ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ τα θυμάται, οι ‘Ελληνες ευρωβουλευτές περιορίζονται να εισπράττουν τις παχυλές αμοιβές τους!). H Ελλάδα δεν ζητάει την οικονομική, στρατιωτική και πολιτική συμπαράστασή των εταίρων της εναντίον της Τουρκίας, αλλά έχει γίνει το καλύτερο διεθνές στήριγμα της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας που την απειλεί!
Τύφλα νάχει ο Μέτερνιχ και ο Ταλλεϋράνδος μπροστά στους παραλογισμούς που ο φόβος, η ιδιοτέλεια και η εξάρτηση επιβάλλουν ως ελληνική εξωτερική-αμυντική “πολιτική”!
Στο αποκορύφωμα αυτού του παραλογισμού, η Ελλάδα αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση με τον Ερντογάν για μείωση, ή τουλάχιστον πάγωμα εξοπλισμών. Φυσικά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο Τούρκος Πρωθυπουργός είναι ειλικρινής ή όχι, ποιες ακριβώς είναι οι σκέψεις του κλπ. Αλλά αυτά ακριβώς διαπιστώνονται σε μια διαπραγμάτευση. Στο κάτω-κάτω, αν πρόκειται για τουρκική απάτη, η συζήτηση του θέματος θα βοηθήσει στη διευκρίνιση και θα εκθέσει τις προθέσεις της ‘Aγκυρας.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου όμως, η ίδια που συζητάει ζητήματα εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, αρνείται μετά μανίας να συζητήσει ζητήματα εξοπλισμών.
ΕΝΑ ΑΜΑΡΤΩΛΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ-ΜΕΣΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ
Επειδή δύσκολα κάποιος μπορεί στα σοβαρά να υποθέσει ότι αυτή η άρνηση έχει να κάνει με τον φόβο της σημερινής κυβέρνησης μήπως αποκτήσει υπεροπλία η Τουρκία, ή με τις τουρκικές απειλές που δεν την έχουν ποτέ άλλοτε απασχολήσει, αναγκάζεται να σκεφτεί ότι και η παρούσα κυβέρνηση, απλούστατα, ουδόλως θέλει να σπάσει τα δεσμά της εξάρτησης και της υποτέλειας προς τις αμερικανικές, γαλλικές και γερμανικές βιομηχανίες (η μόνη άλλη ερμηνεία είναι ότι στερείται παντελώς πολιτικών ιδεών και φαντασίας, και πάλι όμως το αποτέλεσμα είναι το ίδιο).
Γι’ αυτό άλλωστε παραλαμβάνει, αν είναι δυνατόν, γερμανικά υποβρύχια που γέρνουν, για να τα ξαναπουλήσει, όπως μας λέει, γελοιοποιούμενη και κοροϊδεύοντάς μας στα μούτρα. Παίρνει τα υποβρύχια που γέρνουν, όχι όμως τα ρώσικα θωρακισμένα που έχει συμφωνήσει η προηγούμενη κυβέρνηση, παρά και τις προσπάθειες της Μόσχας να κάνει τη προμήθεια όσο γίνεται ελκυστικότερη – λέγεται ότι πρότεινε αποπληρωμή με αγροτικά προϊόντα.
Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα πρόβλημα να κόβει συντάξεις των 500 ευρώ, να στέλνει διαβητικούς να ακρωτηριασθούν και δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους να πληρώνουν από την τσέπη τους τις πιο απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις. Αλλά, όλα κι όλα, είναι απόλυτη στην εφαρμογή των σιδηρών, αν και άγραφων “νόμων των ελληνικών προμηθειών”, των νόμων που βασιλεύουν στον κόσμο της μίζας, της εξάρτησης και της διαπλοκής.
Ο ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Υπάρχουν βεβαίως και όσοι υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να παγώσουν οι εξοπλισμοί γιατί κάτι τέτοιο θα παγιώσει την τουρκική υπεροχή. Πρόκειται είτε για υστερόβουλη συνηγορία υπέρ των διαπλεκομένων της άμυνας, είτε για ανοησία. Ελλάδα και Τουρκία θα βοηθήσουν πολύ τον εαυτό τους και τους λαούς τους, αν π.χ. δεν αγοράσουν για πέντε χρόνια ούτε ένα μείζον οπλικό σύστημα, αεροπλάνο, πλοίο, υποβρύχιο, βαλλιστικό πύραυλο.
Το επιχείρημα της παγίωσης θα είχε νόημα, μόνο αν η Ελλάδα επροτίθετο να “προλάβει” την Τουρκία με μπαράζ εξοπλισμών. Κάτι τέτοιο αποκλείεται εντελώς. Είναι πολύ πιθανότερο να δούμε τον μονομερή αφοπλισμό της Ελλάδας! Υπό όρους μάλιστα που θα αντανακλούν τα συμφέροντας της αποικιακής Τρόικας που μας διοικεί.
ΤΟ ΜΟΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ: ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ
Το πιο σοβαρό πρόβλημα μιας διαπραγμάτευσης με τον Ερντογάν είναι ποιος θα την κάνει! Είναι συζητήσιμο αν το ελληνικό κράτος και η πολιτικο-στρατιωτική ηγεσία είναι σε θέση να τη φέρουν σε πέρας. Αφιερώνοντας το 90% του χρόνου του επί δεκαετίες σε ίντριγκες, ρουσφέτια, άσκηση υποτέλειας στους “συμμάχους” και λεηλασία του δημοσίου χρήματος, το ελληνικό διοικητικό-πολιτικό σύστημα δεν έχει αναπτύξει τις ικανότητες που χρειάζονται στα κανονικά κράτη για να κάνουν τη δουλειά τους.
Στην περίπτωση της σημερινής κυβέρνησης έχουμε επιπλέον και μια παράδοξη αντίληψη εθνικής κυριαρχίας, που οδήγησε τον κ. Παπανδρέου ως Υπουργό Εξωτερικών να προτείνει την κατάλυση του κυπριακού κράτους ως λύση του κυπριακού (σχέδιο Ανάν) και ως Πρωθυπουργό να υιοθετήσει ένα μνημόνιο παραίτησης του ελληνικού κράτους από μεγάλο μέρος της κυριαρχίας του.
Με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί η Ευρώπη την εξελισσόμενη μεγάλη κοινωνική σύγκρουση με αφορμή το ασφαλιστικό στη Γαλλία, τη χώρα που γέννησε, με διαδοχικές επαναστάσεις τη νεώτερη ευρωπαϊκή δημοκρατία και τον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό και συνεχίζει να εκπλήσσει την ευρωπαϊκή πολιτική.
To πολιτικο-κοινωνικό κλίμα είναι εκρηκτικό. Σε μια από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις των τελευταίων δεκαετιών, τρία εκατομμύρια εργαζόμενοι βγήκαν στους δρόμους την Τρίτη, παραλύοντας τη χώρα. Νέες κινητοποιήσεις προγραμματίζονται σήμερα. Στο κίνημα προστέθηκε αυθορμήτως η νεολαία, φοιτητές και κυρίως μαθητές. Που θα βρούμε δουλειά, αν δουλεύουν οι παπούδες μας, διερωτώνται εύστοχα οι πιτσιρικάδες.
Στη Γαλλία βρίσκει κανείς χαραγμένο, σε κάθε αστυνομικό τμήμα της, το σύνθημα της Επανάστασης, “Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα” και μια λαϊκή, “σοσιαλιστική” κουλτούρα στον αντίποδα του ολοκληρωτισμού των τραπεζών που επιχειρείται να επιβληθεί. Λόγω της παράδοσής τους, του ρόλου που έπαιξαν στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία, οι Γάλλοι αντιλαμβάνονται ενστικτωδώς ότι το μεγάλο διακύβευμα της κρίσης, δεν αφορά το α’ ή β‘ μέτρο οικονομικής πολιτικής, αλλά το μέλλον της κοινωνίας τους και της δημοκρατίας.
Την έκβαση της γαλλικής σύγκρουσης αναμένουν με τεράστιο ενδιαφέρον και ανησυχία, υπογραμμίζουν διεθνείς παρατηρητές, τα εκτός Ευρώπης κέντρα του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου, μιας μισοαόρατης, ολιγαρχικής, πολύ πραγματικής όμως εξουσίας που χρησιμοποιεί την κρίση χρέους-ελλειμμάτων για να φτιάξει μια Ευρώπη στα μέτρα της. Η σύγκρουση στη Γαλλία θεωρείται ευρέως “γενική δοκιμή” για όλη την ήπειρο.
Ο Πρόεδρος Σαρκοζί σε ρόλο “Μεγάλου Προβοκάτορα”!
‘H ταν ή επί τας, διακήρυξε ο ηγέτης της γαλλικής νεοδεξιάς Νικολά Σαρκοζί, εγκαταλείποντας άδοξα τις “αντικαπιταλιστικές” (!) φιοριτούρες και την εύκολη, αλλά χωρίς αντίκρυσμα κριτική των τραπεζιτών και ευθυγραμμιζόμενος με τη … “Διεθνή” τους, στην περικοπή των κοινωνικών δικαιωμάτων. Επιχειρεί να επιβάλλει την αλλαγή του ασφαλιστικού, πυροδοτώντας ουσιαστικά ο ίδιος τη σύγκρουση, με μεθόδους Ναπολέοντα (του “Mικρού” όμως, του Τρίτου, όχι του Μεγάλου, λένε σαρκαστικά οι άσπονδοι φίλοι του).
Mικρός, μεγάλος ή παλαβός, ο Γάλλος Πρόεδρος απέφυγε οποιαδήποτε διαβούλευση και αγνόησε τον παθολογικό φόβο εξέγερσης που η ιστορία της χώρας έχει ενσταλάξει στην άρχουσα τάξη της. Επιχειρώντας να περάσει με αυταρχικές μεθόδους τύπου “Aποφασίζομεν και διατάσσομεν!” τις περικοπές των συντάξεων, έριξε λάδι στη φωτιά, προκαλώντας τελικά κοινωνική έκρηξη. ‘Iσως πιστεύει ότι δεν έχει άλλη λύση, ίσως ποντάρει σε μετωπική σύγκρουση και θριαμβευτική νίκη, μόνη προσωπική πολιτική διέξοδο μετά τον δημοσκοπικό καταποντισμό του.
Η βάση παρακάμπτει τα συνδικάτα
‘Oτι κι αν σκέφτηκε ο Νικολά, η σύγκρουση ήρθε. Δεν την προκάλεσαν ούτε η αμήχανη αριστερά, ούτε οι φοβισμένοι συνδικαλιστές. Οι ηγεσίες των μεγάλων συνδικάτων, CFDT και CGT, θα ήθελαν να περιορίσουν τη διαμαρτυρία σε μια μάχη για την τιμή των όπλων. Η βάση δεν τους άφησε περιθώρια με τη μαχητικότητά της, επιβάλλοντας για πρώτη φορά τη λήψη αποφάσεων άμεσα, από τις γενικές συνελεύσεις των εργαζομένων. Το κίνημα διαμαρτυρίας κατέστη πάνδημο, με όλες τις ηλικίες, από μαθητές μέχρι συνταξιούχους στους δρόμους.
Σκληραίνει η Γερμανία
Αν αυτά γίνονται στη Γαλλία, στην αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση κινείται η γερμανική δεξιά και το τραπεζικό κατεστημένο της Φραγκφούρτης. Η γαλλική ιθύνουσα τάξη “στοιχειώνεται” ακόμα από την επαναστατική παράδοση της χώρας της. Πολιτικοί ελάχιστα αιρετικοί όπως Γιουνκέρ και Στρως-Καν φοβούνται το εκρηκτικό αδιέξοδο όπου οδηγούν οι πολιτικές της ΕΕ. Αυτοί που αντιδρούν με χαρακτηριστική πρωσική ακαμψία και πλήρη έλλειψη πολιτικότητας, αδιαφορώντας για τον μακροχρόνιο κίνδυνο να τινάξουν στον αέρα την ‘Eνωση, είναι η γερμανική δεξιά και οι γερμανικές τράπεζες.
Ο Πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ ζήτησε από την ΕΚΤ να σταματήσει ακόμα και τη δειλή παρέμβαση που πραγματοποιεί, αγοράζοντας κρατικά ομόλογα ευρωπαϊκών κρατών, και να ανεβάσει τα επιτόκια. Αυτό συνεπάγεται πρακτικά να αφήσει τα μέλη της ΕΕ χωρίς άμυνα απέναντι στις επιθέσεις των “αγορών”, που κυριαρχούνται από έναν πολύ περιορισμένο αριθμό αμερικανικών, κυρίως αλλά όχι μόνο, τραπεζών, γύρω από την Goldman Sachs.
Με αυτές συμμάχησε πρακτικά το Βερολίνο, κατά τρόπο ήκκιστα ευρωπαϊκό, χρησιμοποιώντας τες σε ρόλο “αστυνομίας” της ευρωζώνης.
Με τις μεγάλες περικοπές ζήτησης, η Γερμανία κινδυνεύει να εντείνει ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομική κρίση, με τον ίδιο ακριβώς μηχανισμό που οδήγησε στην καταστροφή του 1929-31. Με την πολιτική της και τα τιμωρητικά προγράμματα για τα ελλείμματα που προωθεί στην ΕΕ, αφενός σπρώχνει περιοχές της Ευρώπης σε τριτοκοσμοποίηση, αφετέρου υπονομεύει μακροχρόνια το ευρωπαϊκό εγχείρημα, που είναι ασύμβατο με τη διαρκή αύξηση ανισοτήτων στο εσωτερικό ευρωζώνης και ΕΕ.
Είναι η πρώτη φορά μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο που η γερμανική Δεξιά και το γερμανικό κεφάλαιο επιδεικνύουν τόσο ισχυρή έλλειψη οποιασδήποτε κοινωνικής και ευρωπαϊκής ευαισθησίας, είτε φοβούμενοι ότι θα αναλάβουν πολύ περισσότερα βάρη από όσα θέλουν, είτε λόγω της αλαζονικής αυτοπεποίθησής τους μετά την ενοποίηση.
Δεν είναι όμως λίγοι οι Ευρωπαίοι, αλλά και Γερμανοί παρατηρητές, που εκτιμούν ότι τα οικονομικά μέσα της Γερμανίας δεν επαρκούν για να κυριαρχήσει στην Ευρώπη, όπως δεν άρκεσαν τα στρατιωτικά της μέσα τον περασμένο αιώνα.
Από την άποψη αυτή δεν είναι τυχαίες οι παρεμβάσεις του Στρως-Καν, που ζήτησε παράταση της αποπληρωμής του ελληνικού χρέους και, ακόμα περισσότερο, οι δηλώσεις του επικεφαλής της ευρωζώνης Γιουνκέρ. Στην Ελλάδα δώσαμε σημασία κυρίως στο ποιος ήταν ο Πρωθυπουργός που χαρακτήρισε τη χώρα διεφθαρμένη. Αλλά ο Γιουνκέρ αμφισβήτησε όλη την ευρωπαϊκή πολιτική, εγκαλώντας Γερμανία και Γαλλία για ανεύθυνη, εγωϊστική συμπεριφορά, και για περίπου αποικιακή σχέση που τείνουν να εγκαθιδρύσουν με τις μικρότερες και φτωχότερες χώρες που εκμεταλλεύονται δια των εξαγωγών τους.
Αυτά δεν έχουν λεχθεί ποτέ από επίσημα ευρωπαϊκά χείλη. Πίσω από την αποστροφή Γιουνκέρ, υπάρχει διάθεση αποποιήσεως ευθυνών, υπάρχει όμως και απελπισία τμήματος του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου, ενώπιον της διαφαινόμενηξς ευρωπαϊκής πορείας.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι, για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, οι Γερμανοί κινούνται προς τα αριστερά, αντιδρώντας στη λιτότητα, αλλά και γιατί δεν πείσθηκαν για την ορθότητα της διαχείρισης των ευρωπαϊκών από το δίδυμο Μέρκελ-Βεστερβέλε, τα κόμματα των οποίων καταποντίζονται στις δημοσκοπήσεις, όπως και ο Σαρκοζί.
Ο ευρωπαϊκός τύπος δίνει μεγάλη σημασία στην άνοδο ακροδεξιών και φασιστών σε διάφορες πλούσιες, περιφερειακές χώρες, οι κάτοικοι των οποίων ενδιαφέρονται κυρίως να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. ‘Iσως όμως μεγαλύτερη σημασία έχει η διαγραφόμενη κίνηση μακράν της δεξιάς στις δύο κεντρικότερες ευρωπαϊκές χώρες, ενδεικτική αναζήτησης κοινωνικής διεξόδου.
Στρατηγικά αδιέξοδα Δύο αντιμαχόμενοι πόλοι ισχύος τείνουν τώρα να εγκαθιδρυθούν στην Ευρώπη, γύρω από τη Μέρκελ ο ένας, γύρω από το γαλλικό κοινωνικό κίνημα ο άλλος. Kαι τα δύο όμως “στρατόπεδα” μοιάζουν, προς το παρόν, υπογραμμίζουν πολλοί σχολιαστές, να στερούνται μακροχρόνιας ικανής στρατηγικής.
Η Ευρώπη είναι καταδικασμένη μετατρεπόμενη σε ζώνη γερμανικής κυριαρχίας και πανευρωπαϊκής λιτότητας. Από την άλλη, το αίτημα μιας πιο ρυθμισμένης και προστατευμένης οικονομίας, μιας κοινωνικής, οικολογικής, φορολογικής Ευρώπης παραμένει γενικόλογο και δεν έχει γίνει αντικείμενο πολιτικής καμπάνιας, ενώ οι επιμέρους αντιδράσεις στην αποσάθρωση του κράτους πρόνοιας είναι αμυντικές, εθνικές και όχι συντονισμένες.
Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες παραμένουν βασικά συντηρητικές, πιστεύουν πολλοί αναλυτές. Δύσκολα προσχωρούν σε καινούρια οράματα. Κυρίως ενδιαφέρει τους Ευρωπαίους η διατήρηση δικαιωμάτων, κατακτήσεων, ενός επιπέδου ευημερίας, που γίνεται όμως διαρκώς δυσκολότερη. Η οικονομική κρίση, η κρίση της ευρωζώνης και η παγκοσμιοποίηση υπονομεύουν τις βάσεις του μεταπολεμικού consensus στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Η κρίση απελευθερώνει σταδιακά ισχυρές δυνάμεις που θα μεταβάλουν πιθανότατα τη μορφή της ηπείρου.
Σε πρόσφατη ομιλία του ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν επανέφερε στο προσκήνιο της επικαιρότητας το ζήτημα των “απειλών” κατά της Ελλάδας και της Τουρκίας και των συνακόλουθων μεγάλων στρατιωτικών δαπανών των δύο χωρών. Φέρνοντας το παράδειγμα της Ελλάδας, έκανε λόγο για κατασκευασμένες, φανταστικές απειλές και εξήγησε με το μεγάλο ύψος των στρατιωτικών δαπανών τα ελληνικά οικονομικά προβλήματα.
Δεν είναι η πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες που ο Τούρκος Πρωθυπουργός αναφέρεται στο θέμα των εξοπλισμών, των οποίων επανειλημμένως έχει προτείνει τη μείωση.
Το ίδιο ζήτημα επανέρχεται όμως συχνά κατά καιρούς στην ελληνική πολιτική επικαιρότητα, αλλά και στη διεθνή. Το έθεσε ιδιαίτερα ο γνωστός ευρωβουλευτής Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, που επέκρινε τις ευρωπαϊκές πολεμικές βιομηχανίες για εκμετάλλευση της Ελλάδας, αναφερόμενος και στα γεωπολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Κυβερνητικές αντιδράσεις
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ερντογάν, o κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Πεταλωτής άφησε να εννοηθεί ότι ο κ. Ερντογάν δεν εννοεί τις προτάσεις του για μείωση των εξοπλισμών, που πρέπει, όπως είπε, να φαίνεται στις πράξεις. Πρόσθεσε ότι είναι βαρύ το τίμημα για την προστασία του ελληνικού ζωτικού χώρου και, γι¨αυτό ακριβώς “πρέπει να σταματήσει, πλέον, αυτό το γαϊτανάκι που υπήρχε γύρω από τους εξοπλισμούς, με τα κέρδη και με όλες τις παθεογένειες που υπήρχαν”.
Υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, μιλώντας στο ΑΠΕ υπογράμμισαν ότι θα προέλθει, όπως τόνισε πρόσφατα και ο Πρωθυπουργός, μέρισμα ειρήνης από τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αυτό προϋποθέτει, κατά τους ίδιους, τη θεμελιώδη αλλαγή της συμπεριφοράς και της τακτικής της Τουρκίας, τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και ιδίως του Δικαίου της Θάλασσας, των κανόνων καλής γειτονίας και την απάλειψη της απειλής πολέμου.
Αυτά είναι αυτονόητο ότι θα οδηγήσουν τις σχέσεις σε άλλη βάση που θα επιτρέψει να πάμε σε μείωση γιατί δεν θα υπάρχει η σημερινή απειλή. Για την ελληνική διπλωματία το ζήτημα της μείωσης των εξοπλισμών δεν τίθεται τώρα στην ημερήσια διάταξη των ελληνοτουρκικών, αλλά θα προέλθει μόνο από τη βελτίωση των σχέσεων.
Αίσθηση πάντως προκάλεσαν πρόσφατες δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Θεόδωρου Πάγκαλου, σύμφωνα με τον οποίο εξοπλιζόμαστε για την αντιμετώπιση φανταστικών απειλών, αλλά και του αναπληρωτή Υπουργού ¨Αμυνας που διεκτραγώδησε το καθεστώς των αμυντικών προμηθειών.
Ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης υπογράμμισε σχετικά ότι αισθάνεται εθνική ντροπή κάθε φορά που αναγκάζεται να αγοράζει όπλα που δεν μας χρειάζονται, με βάση μια αντικειμενική εκτίμηση των κινδύνων που υπάρχουν στον σημερινό κόσμο, για την Ελλάδα, πρσθέτοντας ότι και οι Τούρκοι αγοράζουν όπλα που δεν τους χρειάζονται,
Τα κόμματα για τις προτάσεις Ερντογάν
Κληθείς από το ΑΠΕ να σχολιάσει τις του Τούρκου Πρωθυπουργού ο Αντιπρόεδρος και Τομεάρχης Εξωτερικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων της Ν.Δ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, μας είπε τα εξής:
«Ο Τούρκος Πρωθυπουργός κ. Ερντογάν σε πνεύμα κριτικής για την ελληνική οικονομία αλλά και αυτοκριτικής για τη χώρα του, σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις από τους εξοπλισμούς, παραγνωρίζει ότι η Ελλάδα συνεχώς προβληματίζεται, ανησυχεί και λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας της, από τη στιγμή που το «casus belli» της Τουρκίας εναντίον της, εξακολουθεί να ισχύει στέλνοντας τα απειλητικά του μηνύματα, σε συνδυασμό με τις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο.
Η Τουρκία είναι σε θέση να αποδείξει άμεσα και έμπρακτα τις καλές της προθέσεις και την πραγματική της βούληση. Η Ελλάδα το έχει ήδη πράξει».
Στελέχη της ΝΔ που ασχολούνται πολλά χρόνια με το θέμα των εξοπλισμών, υπογραμμίζουν ότι η Ελλάδα δεν έχει περιθώρια για περικοπές. Αυτό που χρειάζεται είναι να σπάσει το κύκλωμα των προμηθευτών και να στραφεί η χώρα σε ποιοτική αναδιάρθρωση.
Με δήλωσή του προς το ΑΠΕ το Γραφείο Τύπου του ΚΚΕ υπογράμμισε:
“Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, με τις δηλώσεις του «περί φανταστικών εχθρών», που κατασκευάζει η Ελλάδα, θα είχε απόλυτο δίκιο αν εδώ και 36 χρόνια η Τουρκία (μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ), δεν κατείχε το 37% της Κύπρου, αν δεν υπήρχε η τουρκική στρατιά του Αιγαίου, οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, οι τουρκικές «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο.
Αν δεν υπήρχε το ΝΑΤΟϊκό στρατηγείο της Σμύρνης (με όλες τις συνέπειες στα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο), αν δεν υπήρχε η εμφανής προσπάθεια ανάφλεξης μειονοτικών ζητημάτων στη Θράκη, με τις «πλάτες» και της ΕΕ.
Στην πραγματικότητα ο κ. Ερντογάν παίρνει τη «σκυτάλη» από τον Θ. Πάγκαλο κι «ανακυκλώνει» δηλώσεις του τελευταίου, πως δήθεν τα ελληνοτουρκικά προβλήματα είναι κατασκευασμένα από διπλωματικούς υπαλλήλους. Κι οι δυο τους θα ‘χαν δίκιο αν δεν άλλαζαν τα σύνορα στα Βαλκάνια, αν δεν υπήρχε ο ΝΑΤΟϊκός βομβαρδισμός της Σερβίας, η ειρήνη που επιβλήθηκε «με το πιστόλι στο κρόταφο», καθώς κι η πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου της Χάγης για τη νομιμοποίηση του Κοσόβου.
Αν ο ΟΗΕ δεν ήταν το «φύλλο συκής» για την κατοχή ολόκληρων χωρών από τους ιμπεριαλιστές. Επειδή όμως κανένα από τα παραπάνω «αν» δεν ισχύει, ας σταματήσουν να μας πουλούν «φύκια για μεταξωτές κορδέλες».
Για τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ και πρόεδρο του ΣΥΝ Αλέξη Τσίπρα οι αμυντικές δαπάνες συνιστούν “σκάνδαλο’, όπως μας είπε, υπενθυμίζοντας την επανειλημμένως διατυπωθείσα πρόταση του κόμματός του για αμοιβαία μείωση των εξοπλισμών, πρόταση που υποστηρίζεται και από Τούρκους αριστερούς και δημοκράτες.
“Tο εξοπλιστικό πρόγραμμα της Τουρκίας είναι εξωφρενικό” και συνιστά “θράσος χιλίων πιθήκων” να μας εγκαλεί ο κ. Ερντογάν γιατί εξοπλιζόμαστε, μας είπε ο βουλευτής του ΛΑΟΣ Ιωάννης Κοραντής. Κατά τον βουλευτή, που έχει διατελέσει και Πρέσβης στην ¨Αγκυρα, ουδείς αρνείται ότι το 4-4,5% του ΑΕΠ που ξοδεύει η Ελλάδα για την άμυνά της βαρύνει την οικονομία μας κι αν είχαμε άλλους γείτονες δεν θα θέλαμε τέτοιες δαπάνες.
Στην ερώτησή μας τι θα έβλαπτε ένα πάγωμα των εξοπλισμών στα σημερινά τους επίπεδα, ο κ. Κοραντής είπε ότι μια τέτοια συμφωνία θα έπρεπε να είναι αμοιβαία και επαληθεύσιμη, να προβλέπει μεγαλύτερες περικοπές για την Τουρκία, λόγω της υπαρχούσης εξοπλιστικής ανισότητος και να συνδέεται με αλλαγές στην τουρκική πολιτική και συμπεριφορά.
Δημοσκοπήσεις Το 64% των πολιτών τάσσεται υπέρ δραστικών μειώσεων των εξοπλιστικών προγραμμάτων, με 20% εναντίον. Στα πλαίσια διμερούς συμφωνίας με την Τουρκία για από κοινού μείωση των εξοπλισμών τα ποσοστά αυξάνονται σε 87% υπέρ και 6% εναντίον. Αυτό είναι το εύρημα έρευνας της VPRC για το TVXS με αντικείμενο τα προτιμώμενα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης που έγινε τον περασμένο Μάιο.
Το μεγαλύτερο μέρος της συνέντευξης που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Δρόμος της Αριστεράς” στις 16.10.2010
Eρώτ. Πως βλέπεις να εξελίσσεται η κατάσταση στη Γαλλία;
Απάντ. Ο νόμος που πάει να περάσει από τη Γερουσία και το Κοινοβούλιο για τις συντάξεις είναι τελείως απαράδεκτος. Το κίνημα διαμαρτυρίας μεγαλώνει. Στην τελευταία διαδήλωση συγκεντρώθηκαν 3.500.000 διαδηλωτές. Ακόμα και η αστυνομία, που πάντα δίνει νούμερα κατώτερα των πραγματικών, παραδέχτηκε ότι η διαδήλωση ήταν πολύ μεγαλύτερη από τις προηγούμενες. Το κίνημα μεγαλώνει και ριζοσπαστικοποιείται.
Η μαζική είσοδος των νέων, των φοιτητών το αποδεικνύει. Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες είναι κάπως ενοχλημένες γιατί φοβούνται τη ριζοσπαστικοποίηση, φοβούνται ότι θα ξεπεραστούν από την ίδια τους τη βάση. Τη στρατηγική της κυβέρνησης είναι δύσκολο να τη μαντέψει κανείς. Η συμπεριφορά της ήταν προβοκατόρικη, διότι μια μεταρρύθμιση τέτοιας έκτασης θα έπρεπε τουλάχιστον να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε στρογγυλό τραπέζι με τα συνδικάτα, τα κόμματα κ.λπ. Τίποτα από αυτά δεν έγινε.
Η κυβέρνηση ήθελε να περάσει τη μεταρρύθμιση όπως την είχε σχεδιάσει μόνη της. Μήπως αυτή η πρόκληση είναι εσκεμμένη, με την έννοια ότι το κίνημα θα ριζοσπαστικοποιούνταν αλλά θα έχανε και η νίκη της Δεξιάς θα ήταν με αυτόν τον τρόπο μεγαλύτερη;
Σε μια τέτοια περίπτωση ο υπολογισμός αυτός θα μπορούσε να λειτουργήσει, θα μπορούσε όμως και να μην λειτουργήσει. Είναι νωρίς για να το πούμε.
Ερώτ, Σε τι συνίσταται η ριζοσπαστικοποίηση;
Απάντ. Μπαίνει στο στόχαστρο όχι μόνο ο νόμος για τις συντάξεις αλλά ολόκληρη η φιλελεύθερη πολιτική του καθεστώτος, σε όλες τις διαστάσεις της.
Ερώτ. Εδώ και είκοσι χρόνια έχουν γίνει σημαντικοί κοινωνικοί αγώνες στη Γαλλία και επίσης μια σημαντική πολιτική σύγκρουση στο δημοψήφισμα του 2005, που κερδήθηκε από τους αντιπάλους του ευρωσυντάγματος ενάντια στο “καθεστώς”, σε όλες σχεδόν τις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις.
Αν όμως η γαλλική κοινωνία είναι πολύ ξεκάθαρη στο «όχι» της, είναι λιγότερο ξεκάθαρη στο «ναι» της, στο θετικό περιεχόμενο των διεκδικήσεών της. Π.χ. όχι στο Μάαστριχτ, τι βάζουμε όμως στη θέση του; Υπάρχει, αποκρυσταλλώνεται τώρα μια εναλλακτική, μια απάντηση από την πλευρά του λαϊκού κινήματος στην οικονομική και κοινωνική κρίση;
Απάντ. Αυτό που λες είναι σωστό, αλλά ισχύει για όλες τις χώρες του κόσμου στη δεδομένη στιγμή. Τα κινήματα διαμαρτυρίας και αντίστασης είναι ισχυρά αλλά δεν έχουν ακόμα την εναλλακτική θετική απάντηση. Τα πολιτικά κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, που θάπρεπε να το κάνουν, δεν έχουν αρθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Ερωτ. Τα προβλήματα είναι περίπου ίδια σε όλη την Ευρώπη, το χρηματιστικό κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις κάνουν ουσιαστικά πολιτική διεθνή, ο συντονισμός όμως των επιμέρους εθνικών κινημάτων είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο, σχεδόν ανύπαρκτος.
Απάντ, Σωστό. Αν και αρχίζει κάτι τέτοιο να αχνοφαίνεται, πολύ αργά, αλλά φαίνεται. Ήμουν χτες στη Γενεύη σε μια παγκόσμια συνάντηση συνδικάτων με κύρια εκπροσώπηση από την Ευρώπη. Διαπίστωσα μια συναίσθηση της αυξανόμενης ριζοσπαστικοποίησης. Επέμεινα στο θέμα του διεθνούς συντονισμού των αγώνων, στο διεθνισμό της εργατικής τάξης και των λαών ως κοινό καθήκον. Τους είπα καθαρά ότι είμαστε ακόμα μακριά από τον αναγκαίο συντονισμό.
Ερώτ. Το ρωτάω και ως ‘Eλληνας, γιατί η Ελλάδα έγινε στόχος μεγάλης επίθεσης, είδαμε κάποιες εκδηλώσεις αλληλεγγύης, κάποιες φωνές εδώ κι εκεί, πρακτικά όμως ούτε το συνδικαλιστικό κίνημα, ούτε η ριζοσπαστική Αριστερά συμπαραστάθηκε ουσιαστικά, με δυναμικό τρόπο, σε μια ευρωπαϊκή κοινωνία που επιδιώκουν να την κάνουν πειραματόζωο για όλη την Ευρώπη.
Απάντ, Είναι σίγουρο. Οι απαιτήσεις της περιόδου είναι μεγάλες. Αν ο συντονισμός δεν βελτιωθεί αρκετά γρήγορα, κινδυνεύουμε να πάμε σε ήττες.
Ερώτ. Πως ερμηνεύεις αυτές τις αδυναμίες. Υπάρχει κάποια βαθύτερη αιτία για την καθυστέρηση αποκρυστάλλωσης μιας εναλλακτικής πολιτικής και ενός διεθνούς συντονισμού; Πρόκειται για κόπωση, για αμηχανία της ριζοσπαστικής Αριστεράς, για συντηρητισμό των ευρωπαϊκών κοινωνιών;
Απάντ, Υπάρχουν πολλοί λόγοι που συγκλίνουν σε αυτή την αδυναμία. Είναι αλήθεια ότι ένα μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής κοινωνίας παραμένει κάπως συντηρητική, διότι, παρά τις αναταραχές, η κατάσταση δεν είναι ακόμα τόσο απελπιστική όσο στην περιφέρεια του καπιταλιστικού συστήματος. Υπάρχουν τα ιμπεριαλιστικά κέρδη που απαλύνουν το σοκ, αλλά αυτό είναι ένα δεδομένο μόνιμο και συστημικό, δεν είναι συγκυριακό.
Πληρώνουμε πολύ ακριβά και θα το πληρώνουμε για καιρό την κατάρρευση των αντιλήψεων για το σοσιαλισμό του 20ού αιώνα, σοβιετικού ή άλλου. Τα κόμματα, ακόμα και τα ριζοσπαστικά της Αριστεράς, τον καιρό εκείνο έχασαν σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία τους.
Ερώτ. Πρακτικά, σε πολλές οργανώσεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς για να μη μιλήσουμε για τις υπόλοιπες, έχουμε μια δομή διεκδικήσεων συνδικαλιστικών, αμυντικών, όχι πολιτικών. Είναι σαν να μην πιστεύουν στην πραγματικότητα, στο βάθος, στην πιθανότητα πραγματικής αλλαγής της κοινωνίας.
Απάντ. Πράγματι, υπάρχει μια τέτοια, “συνδικαλιστική” δομή. Στην παρέμβαση μου στα συνδικάτα στη Γενεύη, που ακούστηκε με προσοχή και συμπάθεια, είπα ότι πρέπει να περάσουμε από την άμυνα στην επίθεση, δεν μπορούμε με επιτυχία να προστατέψουμε τα κεκτημένα που μπαίνουν στο στόχαστρο της μόνιμης επίθεσης του κεφαλαίου παθητικά.
Πρέπει να περάσουμε στην επίθεση και δεν μπορεί να γίνει αυτό αν δεν έχουμε μια στρατηγική που να ενοποιεί τη διαφορετικότητα των διαφόρων ρευμάτων, δυνάμεων, οργανώσεων με αντικειμενικούς στρατηγικούς στόχους…
Ερωτ. Και των διαφορετικών χωρών…
Απάντ, Και των κινημάτων διαφορετικών χωρών αλλά και των κινημάτων μέσα σε κάθε χώρα. Γιατί και στο εσωτερικό της κάθε χώρας, τα κινήματα παραμένουν πολύ διασπασμένα.
Ερώτ, Από την απάντηση σου συμπεραίνω ότι εκτιμάς ότι η παρούσα κρίση του παγκόσμιου και ευρωπαϊκού καπιταλισμού είναι μια συστημική κρίση που δεν μπορεί να βρει λύση, δηλαδή δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί η κατάσταση με το σύστημα όπως είναι σήμερα.
Απάντ, Πιστεύω ότι είναι μια καίρια συστημική κρίση. Η απάντηση σε αυτήν την κρίση θα προέλθει από διάφορες πρωτοβουλίες, ειδικότερα από τις πρωτοβουλίες του Νότου. Των λαών και των κρατών του Νότου. όπως η απάντηση στην πρώτη μακρά παγκόσμια κρίση του 20ου αιώνα ήταν μια παγκόσμια συναίνεση σε μια άλλη παγκοσμιοποίηση κ.λπ.
Η απάντηση τότε δόθηκε στα 1914-1955, με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη ρωσική επανάσταση, την οικονομική κατάρρευση του 1929, το ναζισμό και τον ιαπωνικό ιμπεριαλισμό, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις επαναστάσεις σε Κίνα και Βιετνάμ, το Μπαντούνγκ και την επανάκτηση της ανεξαρτησίας των ασιατικών και αφρικανικών χωρών.
Αυτά τα γεγονότα ανέτρεψαν τους διεθνείς συσχετισμούς δύναμης και στις χώρες του κέντρου και στην περιφέρεια και δημιούργησαν τους όρους για τα «30 ένδοξα χρόνια» της σοσιαλδημοκρατίας και του κοινωνικού συμβολαίου στη Δύση, τους όρους του υπαρκτού σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα και τους όρους ύπαρξης των εθνικών λαϊκών καθεστώτων για να τα ονομάσουμε έτσι γενικά, με κοινωνικές αλλαγές λίγο-πολύ προοδευτικές.
Η ανατροπή του συσχετισμού δύναμης είναι προϊόν άνισης πάλης με στόχους δυνητικά αντικαπιταλιστικούς, αλλά όχι αυθόρμητα αντικαπιταλιστικούς. βασικά ξεκινώντας από θέσεις αντιμπεριαλιστικές στο Νότο, δυνητικά προοδευτικές και δυνητικά αντικαπιταλιστικές σε διάφορους βαθμούς, χωρίς να δίνουν ηχώ στο Βορρά.
Ερώτ. Οι αλλαγές στο Νότο τον 20ο αιώνα ήταν ένα υποκειμενικό και αντικειμενικό στήριγμα στους εργαζόμενους της Δύσης, δεν οδήγησαν όμως σε ριζική αλλαγή στη Δύση και ως αποτέλεσμα είχαμε τελικά την αντεπίθεση του συστήματος.
Απάντ, Ανησυχώ για το κατά πόσο, έστω και σε διαφορετικές συνθήκες, πάμε σε μια επανάληψη του 20ου αιώνα. Δηλαδή σε προόδους βασικά αντιιμπεριαλιστικές στο Νότο, δυνητικά προοδευτικές και δυνητικά αντικαπιταλιστικές σε διάφορους βαθμούς, που θα μείνουν χωρίς ηχώ στο Βορρά.
Ερώτ. Υπάρχει και πιο μαύρο σενάριο, διότι η πίεση του Νότου μπορεί να οδηγήσει και σε αντίθετες διαφοροποιήσεις στο Βορρά, σε αναγέννηση ολοκληρωτισμών.
Απ. Δεν πρέπει να αγνοήσουμε αυτόν τον κίνδυνο, Θα είναι μια δεύτερη εκδοχή, σε διαφορετικές συνθήκες, του φασισμού, ως απάντησης στην οικονομική κρίση. Αλλά δεν είμαι υπεραπαισιόδοξος συστηματικά. Το νεοφιλελεύθερο καθεστώς έχει εντείνει πολύ τις διαφοροποιήσεις μέσα στις ίδιες τις κοινωνίες του Βορρά, με την πρόσκαιρη εργασία, την ανεργία κ.λπ. και υπάρχουν επίσης απαντήσεις προοδευτικές, αλληλεγγύης των εργαζομένων.
Ερώτ, Όταν αναφέρεσαι στο Νότο, συμπεριλαμβάνεις την Κίνα;
Απάντ. Ασφαλώς. Είναι το βασικό κέντρο του Νότου.
Ερώτ. Πολλοί πιστεύουν ότι η Κίνα, παρά την ανεξαρτησία της ως προς της ΗΠΑ και την Ευρώπη, πέτυχε τα οικονομικά της θαύματα με μορφές άγριας εκμετάλλευσης των εργαζομένων της που μπορεί ακόμα και να αποσταθεροποιήσουν το κινέζικο καθεστώς.
Απάντ. Αυτό δεν είναι λάθος αλλά είναι μέρος μόνο της πραγματικότητας. Το άλλο μέρος είναι καταρχήν ότι η Κίνα παραμένει ένας αντίπαλος του ιμπεριαλιστικού συστήματος, δεν μπορεί να γίνει τμήμα της Δύσης. Δεύτερο, αν και το κινεζικό καθεστώς έχει εθνικές καπιταλιστικές φιλοδοξίες, οι σχέσεις με το λαό είναι αμφιλεγόμενες, δεν είναι μόνο η κόκκινη σημαία και το υποτίθεται κομμουνιστικό κόμμα αλλά επίσης το γεγονός ότι υπάρχει η ίση πρόσβαση στη γη από τους αγρότες π.χ. και δεν υπάρχει περίπτωση να ανοίξει η γη στον καπιταλισμό.
Ένα μεγάλο μάθημα του μαοϊσμού και της πολιτιστικής επανάστασης είναι ότι ο κινεζικός λαός έμαθε να παλεύει. Δεν υπάρχουν μόνο οι αντιφρονούντες, χειραγωγούμενοι ή όχι από τη Δύση, αλλά επίσης στην Κίνα υπάρχουν σημαντικοί κοινωνικοί αγώνες μπροστά στους οποίους το καθεστώς υποχωρεί ή ψάχνει συμβιβασμούς. Δεν αναπτύσσεται μόνο ο άγριος καπιταλισμός στην Κίνα.
Ερώτ, Βλέπουμε μια φανταστική οικονομική ανάπτυξη, αλλά ο πολιτισμός που αναπτύσσουν μοιάζει καθυστερημένη εκδοχή της δυτικής καταναλωτικής κοινωνίας
Απάντ. Ναι και όχι. Είναι αλήθεια για τη μεσαία τάξη. Υπήρξε μια αστικοποίηση στην Κϊνα τα τελευταία 30 χρόνια με 200.000.000 νέους κατοίκους πόλεων, μεσαίων και ανώτερων στρωμάτων και ένα μικρό στρώμα πολύ πλούσιων. Σε αυτό το κομμάτι της κινέζικης κοινωνίας υπάρχει ο καταναλωτισμός και το δυτικό μοντέλο είναι αδιαμφισβήτητο αλλά δεν υπάρχει μόνο αυτό. Υπάρχουν οι εργατικοί και αγροτικοί αγώνες και το κινέζικο καθεστώς, το βλέπουμε στο οικολογικό πρόβλημα, επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τα δυτικά καθεστώτα από τον προβληματισμό αυτό.
Στις χώρες του καπιταλιστικού κέντρου υπάρχει η άμεση δικτατορία των γενικευμένων μονοπωλίων, όπως τα ονομάζω. Μια μονοπωλιακή ολιγαρχία που ελέγχει όλο το παραγωγικό σύστημα και όλο το πολιτικό και πολιτιστικό σύστημα. Δεν είναι το ίδιο στην Κίνα.
Ερώτ. Πως βλέπει η Κίνα την ευρωπαϊκή κρίση. Αντίστροφα, πώς μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα, με τα γνωστά προβλήματα, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ή όχι την Κίνα και τις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες
Απάντ. Μέσα στην Ευρώπη δεν το γνωρίζω. Πιστεύω ότι η Κίνα όπως και οι ΗΠΑ δεν θεωρούν την Ευρώπη σημαντική. Έχουν άδικο αλλά νομίζω ότι αυτή είναι η οπτική τους. Αντιθέτως, το γκρουπ της Σαγκάης (Κίνα, Ρωσία, Κεντρική Ασία με παρατηρητές την Ινδία, το Ιράν και τις νοτιοανατολικές χώρες) στον οικονομικό τομέα παίρνει πρωτοβουλίες σε αυτή την περιοχή που συγκεντρώνει περίπου τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού.
Οι προτάσεις των Κινέζων για την Αφρική και τη Λατινική Αμερική είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Όταν οι Κινέζοι πάνε στην Αφρική, τι λένε; Λένε θέλουμε πετρέλαιο, ορυκτά κλπ, να κάνουμε διαπραγματεύσεις για να αναπτυχθείτε και να ανοίξετε στην κινεζική αγορά για αυτά τα προϊόντα. Χωρίς προϋποθέσεις. Κάθε χώρα μπορεί να διαπραγματευτεί αποδεκτά πράγματα. Όταν όμως πάνε στην Αφρική οι Ευρωπαίοι, όπως και οι Αμερικάνοι, τι λένε; Πρέπει να παραδοθείτε.
Πρέπει να υιοθετήσετε το νεοφιλελευθερισμό, να ανοίξετε την αγορά σας στα κεφάλαια και να κάνουμε ότι θέλουμε. Είναι τελείως διαφορετικό.
Ερώτ. Διερωτώμαι κατά πόσον στις ΗΠΑ δεν ωριμάζει τώρα ένα νέο στρατηγικό σχέδιο, το αντίθετο από αυτό που έκαναν με τον Κίσινγκερ το 70, να προσπαθήσουν ίσως να χρησιμοποιήσουν τη Ρωσία, ελπίζουν μέσω του Μεντβέντιεφ, εναντίον της Κίνας, όπως είχαν χρησιμοποιήσει τότε την Κίνα κατά της ΕΣΣΔ
Απάντ. Ίσως. οι δυνάμεις, ιμπεριαλιστικές ή όχι, προσπαθούν να παίξουν με τις μεγάλες ή μικρές αντιθέσεις των ανταγωνιστών τους, είναι φυσιολογικό. Αλλά πιστεύω ότι η πρόοδος του γκρουπ της Σαγκάης είναι ενδεικτική.
Ερώτ. Ας γυρίσουμε στην Ευρώπη. Μιλήσαμε για την έλλειψη, προς το παρόν, αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης από την πλευρά της ευρωπαϊκής ριζοσπαστικής Αριστεράς. Από την άλλη βλέπουμε ότι υπάρχει στο ευρωπαϊκό επίπεδο ένα κέντρο που παίρνει πρωτοβουλίες, όχι πάντα με συνοχή, αλλά παίρνει, θα λέγαμε μια ντε φάκτο συμμαχία ανάμεσα στη Γερμανία της Μέρκελ και τα βασικά κέντρα του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, μια συμμαχία που επιχειρεί να δώσει τη δική της αντιδραστική απάντηση στην οικονομική κρίση…
Απάντ. Η επίσημη Γερμανία, είτε η σοσιαλδημοκρατική, είτε η δεξιά, είτε της μεγάλης συμμαχίας, συνεχίζει το παιχνίδι του να αποβλέπει στη θέση έξοχου υπαρχηγού (second brilliant) των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Δηλαδή να πλασάρεται στον ευρωατλαντισμό, με έναν κυρίαρχο ρόλο για τη Γερμανία.
Η φανταστική επιστολή του Παπανδρέου στη Μέρκελ (σ.σ. γράφτηκε από τον Πέτρο Παπακωνσταντίνου και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα) το λέει με τον τρόπο της. Η Γερμανία προσπάθησε να διαμορφώσει την Ευρώπη δυο φορές με τον πόλεμο, το ‘14 και το ‘39 με το ναζισμό. Και τις δυο φορές απέτυχε και κόστισε πολύ ακριβά. Τώρα η σημερινή Ευρώπη είναι λίγο υπερβολικό να πούμε ότι είναι γερμανική αλλά περίπου εκεί πάει.
Ερώτ, Θα φτάσει όμως; Η Σοβιετική ‘Ενωση συνέτριψε την Ουγγαρία το 1956, αλλά τώρα δεν υπάρχει! Αν η Γερμανία συντρίψει την Ελλάδα, όπως προσπαθεί, δεν ξέρω αν θα υπάρχει στο μέλλον Ευρωπαϊκή Ένωση.
Απάντ. Συμφωνώ. Γι’ αυτό η ριζοσπαστική Αριστερά της Ευρώπης πρέπει να πάρει τις ευθύνες της, πρέπει να διαλύσει αυτό το ευρωπαϊκό σχέδιο. Δεν μπορούμε να τρεφόμαστε με τη σκέψη ότι αυτή η Ευρώπη μπορεί να γίνει μια κοινωνική Ευρώπη και μπλα μπλα μπλα Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ήταν εξαρχής φτιαγμένοι για να ανακόψουν κάθε προοδευτική δυνατότητα και όταν έχουμε να κάνουμε με ένα τέτοιου είδους σύστημα δεν μπορούμε να ελπίζουμε να εξελιχθεί προς το καλύτερο.
Πρέπει να το διαλύσουμε για να ξαναχτίσουμε. Ερώτ. Θίγεις το κέντρο του στρατηγικού προβλήματος και γίνονται τώρα τέτοιες συζητήσεις στην Ελλάδα, αν π.χ. πρέπει αργά ή γρήγορα να φύγουμε από την ευρωζώνη κ.λπ. Θα μπορούσαμε να δούμε δυο σενάρια, δυο πιθανές στρατηγικές.
Θα μπορούσε αίφνης η ευρωπαϊκή αριστερά να επιδιώξει, να ζητήσει, με συγκεκριμένες πολιτικές καμπάνιες, από της ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υιοθετήσουν μέτρα προς μια νέα φορολόγηση των κεφαλαίων, μια νέα ρύθμιση του συστήματος πχ όπως υπήρχε πριν τη νεοφιλελεύθερη αποδιάρθρωση, ίσως προς μορφές προστατευτισμού και οργάνωσης μιας καμπάνιας σε όλη την Ευρώπη για ένα διαφορετικό μοντέλο ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Μια άλλη εναλλακτική θα ήταν πχ ότι οι πιο αδύναμες χώρες όπως η Ελλάδα να αρχίζουν να φεύγουν από την ευρωζώνη, αλλά ποιες θα είναι οι συνέπειες για τις χώρες αυτές και για την Ευρώπη στο σύνολό της; Δεν θα ήταν πιο λογικό, πριν φτάσουμε σε ένα τέτοιο σημείο, που μπορεί να γίνει αναπόφευκτο στο μέλλον, να φτιάξουμε ένα κίνημα λαών, εργαζομένων, χωρών, συνδικάτων για μια διαφορετική Ευρώπη. ‘Αλλωστε, η αποχώρηση από την ευρωζώνη δεν θα λύσει αυτόματα τα προβλήματα μας με το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο. γιατί δεν προέρχονται μόνο από την ευρωζώνη και δεν τα έχουν μόνο τα μέλη της.
Ακόμα και η Γερμανία για να κάνει την ευρωζώνη να λειτουργήσει όπως το έκανε με την Ελλάδα δεν χρησιμοποίησε τους θεσμούς της, αναγκάστηκε να καταφύγει στην Γκολντμαν Ζακς, άφησε τα διεθνή κεφάλαια να επιτεθούν στην Ελλάδα.
Απάντ, Δεν διαφωνώ με τη στρατηγική που περιγράφεις, με μια προσπάθεια πριν τα χαλάσουμε να κινητοποιήσουμε στο μάξιμουμ την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Θα τα συζητήσουμε αυτά στην Αθήνα, στο συνέδριο του Αριστερού Βήματος, αλλά δεν είμαι αντίθετος με αυτήν την στρατηγική. Μην μπερδεύουμε τα πράγματα. Το ζήτημα είναι ποιες είναι οι πιθανότητες να προχωρήσουμε πραγματικά σε αυτό το δρόμο, πρέπει να υπολογίσουμε και την πιθανότητα να μην προχωρήσει.
Ερώτ. Είναι αλήθεια ότι δεν έχει γίνει τίποτα σε αυτή την κατεύθυνση και μοιάζει πολύ δύσκολη. Αλλά και δεν μπορούσε να γίνει, γιατί χοντρικά το σύστημα δούλευε, δεν είχε παρουσιαστεί το σημερινό αδιέξοδο και τόσο έντονες κοινωνικές επιπτώσεις.
Διερωτώμαι αν πρέπει να παίρνουμε την ερμηνεύσιμη απάθεια του παρελθόντος ως αιώνια συνθήκη των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Γιατί να μην υποθέσουμε ότι μια τόσο σοβαρή κρίση θα απελευθερώσει κοινωνικές δυνάμεις, πρακτική ζήτηση άλλης Ευρώπης, δημιουργώντας τη δυνατότητα διεθνούς μετώπου αγώνα;
Γιατί και το άλλο σενάριο εμπεριέχει προφανώς κινδύνους ηττών και επιπλέον δύσκολα μπορεί να φτιαχτεί ένα μέτωπο μόνο για την καταστροφή του υπάρχοντος συστήματος. Γιατί άλλωστε πρέπει να αφήσουμε την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλληλεγγύης, συνεργασίας, δεν ξέρω τι όρο θα χρησιμοποιούσα, στη μεγάλη μπουρζουαζία;
Απάντ, Είμαστε απολύτως σύμφωνοι. Έχω την ίδια λογική.
ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ AΛΕΞ ΡΟΝΤΟΣ
στον Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο Σύμβουλος στο παρελθόν του Γιώργου Παπανδρέου, πρώην διευθυντής αναπτυξιακής συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών, επί τιμή πρέσβης της Ελλάδας, ο ¨Αλεξ Ρόντος, ομογενής γεννημένος στην Τανζανία, είχε μια ουσιαστική ανάμειξη στις βαλκανικές, καυκασιανές και μεσανατολικές υποθέσεις στο παρελθόν. Προσφάτως, το όνομά του ήρθε επανειλημμένα στη δημοσιότητα, αποδίδοντάς του διάφορους ρόλους, όπως μυστικοσύμβουλος του Πρωθυπουργού ή άνθρωπος ειδικών αποστολών για “λεπτά” θέματα, όπως το μακεδονικό ή τα ελληνοϊσραηλινά, προκαλώντας μάλιστα και μια σχετική δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Ρόντος διαψεύδει ότι έχει οποιονδήποτε ρόλο συμβούλου της κυβέρνησης ή του Πρωθυπουργού, υπογραμμίζει όμως ότι διατηρεί τις σχέσεις με τον κ. Παπανδρέου και τους Υπουργούς του. Δεν με ενδιαφέρει το δημόσιο, ούτε η πολιτική, υποστηρίζει, εξηγώντας ότι τον ικανοποιεί πολύ η δουλειά του στον ιδιωτικό τομέα. Μας εξηγεί επίσης τι έγινε στη Γεωργία όπου ήταν σύμβουλος του Προέδρου Σαακασβίλι, όταν ξέσπασε ο πόλεμος, αλλά μοιράζεται μαζί μας και τις εκτιμήσεις του για τα Βαλκάνια και την Κύπρο.
Eρώτ:. Κύριε Ρόντο, το όνομά σας βρίσκεται συνεχώς στη δημοσιότητα, μια αχλύς μυστηρίου μοιάζει να το περιβάλλει. Κάποιοι σας περιγράφουν ως σκιώδη ΥΠΕΞ, άλλοι ως μυστικοσύμβουλο του Πρωθυπουργού, άνθρωπο ειδικών αποστολών, άλλοι ως σχεδόν ύποπτο.
Ποιος ακριβώς είστε κ. Ρόντο;
Απάντ. Δεν είμαι τίποτα από αυτά. Είμαι ένας απλός άνθρωπος που είχε την ευκαιρία να βοηθήσει στο παρελθόν τον Πρωθυπουργό, όταν ήταν Υπουργός Εξωτερικών. Μετά το 2004, τα παράτησα όλα και πήγα στον ιδιωτικό τομέα. Κάνω consulting και τέτοια πράγματα. Το 80% του χρόνου μου είναι στο εξωτερικό.
Τώρα οι δουλειές μου πάντα είναι τέτοιες, και από το παρελθόν, που κρατάω πολλές επαφές και γνώσεις. Λόγω αυτού, και τα περασμένα χρόνια, πάντα είχα κάποιες επαφές και πάρα πολύ ενδιαφέρον για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, διεθνώς, όχι μόνο τα ελληνικά.
Και τώρα, αν θέλει ποτέ ο Πρωθυπουργός ή ο ΥΠΕΞ τη γνώμη μου, είμαι έτοιμος. Αλλά δεν σημαίνει αυτό ότι παίζω κανένα ρόλο. Σήμερα γιορτάζουμε δέκα χρόνια από τα γεγονότα στη Σερβία. Από τότε άρχισαν να λένε ένα σωρό πράγματα για μένα. Η φαντασία κάποιων τους σπρώχνει να γυρεύουν πράγματα που απλώς δεν αληθεύουν.
Δεν είμαι σύμβουλος. Γνωρίζω ανθρώπους στην κυβέρνηση, εδώ και δέκα χρόνια, κάποιοι είναι φίλοι.
Ερώτ:. Consulting σε τι;
Απ. Σε πολιτικό κίνδυνο. Aναλύσεις σε άλλες χώρες, που και που, τέτοια πράγματα. Eρ. Βαλκάνια, Καύκασο κλπ.; Απ. Βαλκάνια, Καύκασο κλπ. Δεν είμαι οικονομολόγος, δεν κάνω τέτοια πράγματα, δεν είμαι σε αυτόν τον τομέα. Eίμαι ευχαριστημένος από αυτό που κάνω και θα το συνεχίσω. Αποφάσισα προ εξαετίας, με την κυβερνητική αλλαγή, να συνεχίσω ως ιδιώτης. Δεν θέλω, δεν με ενδιαφέρει το δημόσιο, η πολιτική, κι αν προσπαθούσα θα αποτύγχανα. Πολύ απλό.
Ερώτ:¨Εχετε μια ΜΚΟ;
Απ. ‘Όχι. ‘Ημουν σε ΜΚΟ, ξεκίνησα με αυτές πριν έρθω στην Ελλάδα, στις ανθρωπιστικές αποστολές, κυρίως μεγάλες καταστροφές. Ειδικεύτηκα στην ανταπόκριση σε μεγάλες καταστροφές.
¨Ημουν στη μεγάλη πείνα της Αιθιοπίας, στη Μέση Ανατολή, έζησα πέντε χρόνια στην Αίγυπτο, με την Κάριτας των Καθολικών. Με βρήκε ο Ιάκωβος στην Αμερική και με κάλεσε να κάνω το ίδιο με τις ορθόδοξες εκκλησίες.
Ερ. Με τον Πρωθυπουργό γνωριστήκατε μέσω του Ιακώβου, του κ. ‘Αθενς;
Απ. Μέσω και των δύο. Γνωρίστηκα όταν βοηθούσα την ελληνική διασπορά στον Καύκασο, τη Ρωσία, στη δύσκολη περίοδο 1994-96.
Ερ. Γράφτηκε ότι πήγατε μια μέρα στην Πάρο από το Ισραήλ με το πρόγραμμα της επίσκεψης Νετανιάχου.
Απ. ‘Όχι. Πήγα στην Πάρο για να συζητήσω κάποια θέματα με τον Πρωθυπουργό. Είναι σχεδόν η μόνη δυνατότητα που διαθέτει κάποιο χρόνο να καθίσουμε μαζί. Συζητήσαμε ένα σωρό θέματα, όχι μόνο για την Ελλάδα και διεθνή.
Ερ. Ο κ. Δρούτσας είπε ότι δεν έχετε θεσμική σχέση με το ΥΠΕΞ. ‘Ετσι διατυπωμένη, η δήλωση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να έχετε μη θεσμική, άτυπη σχέση.
Απ. Γνωρίζω αρκετούς Υπουργούς. Ο Δρούτσας έφτασε σχεδόν την ίδια στιγμή με μένα στην Ελλάδα. Ενταχθήκαμε στην ομάδα του Γιώργου. Γνωριζόμαστε, τηλεφωνιόμαστε, μια φορά κάθε ένα-δυο μήνες, με ρωτάει την άποψή μου ή του λέω τη δική μου. Ο Δημήτρης προσπάθησε να είναι πολύ ακριβής στη δήλωσή του και ήτανε. Αν άρχιζε «γνωρίζω τον Αλέξη» και το ένα το άλλο, θα άρχιζε άλλο κουτσομπολιό. Δεν παίζω τέτοιο ρόλο, δεν το θέλω.
Αλλά έχω τις γνωριμίες μου στα Βαλκάνια, παρακολουθώ τι γίνεται, ξέρω αρκετά.
Ερ. ‘Ησαστε σύμβουλος του Γεωργιανού Προέδρου Σαακασβίλι. Επί ποίων θεμάτων;
Απ. Κάποιοι φίλοι στην ΕΕ μου ζήτησαν να γίνω σύμβουλός του. Πήγαινα μια-δύο μέρες κάθε τέσσερις-πέντε βδομάδες, να τον βοηθήσω να φτιάξουν καλύτερη σχέση με την Ευρώπη. Η Γεωργία έδινε την εντύπωση ότι την ενδιέφερε μόνο η Αμερική και εγκατέλειψε την Ευρώπη. ‘Εμαθα πολλά και αποφάσισα μια μέρα να γράψω ένα άρθρο, γιατί έβλεπα μπροστά ότι και οι δύο πλευρές πάνε σε πόλεμο, ήταν βεβαιότητα, όχι πιθανότητα.
‘Ηταν μια προσπάθεια δική μου να εκπέμψω ένα SOS στους Ευρωπαίους (σ.σ. το άρθρο δημοσιεύτηκε σε μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του κόσμου, την Herald Tribune της 8.5.2008, τέσσερις μήνες πριν τη σύρραξη, με τίτλο «Με ποια πλευρά είμαστε;». Υπογράμμιζε τον κίνδυνο μερικής κατάληψης της Γεωργίας από τη Ρωσία, χαρακτήριζε την υπόθεση ηθική δοκιμασία της Δύσης συγκρίνοντάς την με την κρίση του 1938, όταν ο Χίτλερ, επικαλούμενος τους Σουδήτες, κατέλαβε την Τσεχοσλοβακία χωρίς δυτική αντίδραση).
Ερ. Εντυπωσίασε η ακρίβεια της πρόγνωσης…
Απ. Ναι, το ήξερα. Γι’ αυτό είμαι καλός στον πολιτικό κίνδυνο. Γι’ αυτό με πληρώνουν
Ερ. Του Σαακασβίλι πάντως δεν του βγήκε ο κίνδυνος που ανέλαβε.
Απ. Στην Ελλάδα έγινε θέμα ότι ευθύνομαι γιατί ήμουν σύμβουλος του Σαακασβίλι. Δεν είμαι τόσο σημαντικός. Εγώ απλώς έγραψα το άρθρο γιατί προείδα μια πολύ σοβαρή σύγκρουση. Η ουσία δεν είναι τι έκανα ή δεν έκανα εγώ, αλλά γιατί έγινε η σύγκρουση. Για μένα ήταν μεγάλο μάθημα. Η Δύση ταπείνωσε συστηματικά τη Ρωσία και την έκανε να νοιώθει περικυκλωμένη.
Οι Αμερικανοί υποσχέθηκαν ότι το ΝΑΤΟ δεν θα διευρυνθεί, αλλά το ΝΑΤΟ διευρυνόταν και έφτανε στη Γεωργία. ¨Ηταν μεγάλη πρόκληση για τη Ρωσία. Δεύτερο, ήταν οι ψευτοσυνομιλίες για το κοσοβάρικο, ψευτοσυνομιλίες γιατί ήταν προαποφασισμένη η ανεξαρτησία. Απέκλεισαν τη Ρωσία από τα Βαλκάνια.
‘Όταν είπαν το Κόσοβο είναι sui generis, o Πούτιν είπε θα σου δείξω εγώ, έχω ένα sui generis, την Αμπχαζία. Μία από τις αιτίες ήταν λοιπόν ότι η Ρωσία ήθελε να δώσει ένα μάθημα, να πει “αρκετά”.
Ερ. Η Ρωσία δεν θάδινε μάθημα, αν οι τόσοι Αμερικανοί και Ισραηλινοί σύμβουλοι του Σαακασβίλι τον προειδοποιούσαν ότι είναι τρέλλα αυτό που πάει να κάνει. Μερικοί ευφάνταστοι λένε ότι ήθελαν να στείλουν στη Μόσχα ένα μήνυμα, κύττα τι μπορούμε να κάνουμε στη σοβιετική περιφέρεια, αν επιμένεις π.χ. να μας ενοχλείς για το Ιράν κλπ.
Απ. Αν αυτό ήθελαν, δεν πέρασαν το μήνυμα Ερ. Γιατί; Η Ρωσία ματαίωσε την παράδοση αντιαεροπορικών στο Ιράν. Απ. Μπορεί νάτανε κι αυτό. Αλλά…
Ερ. Επιπλέον, η Ρωσία, αναγνωρίζοντας Αμπχαζία και Οσσετία, πάγωσε τη Γεωργία στο αντίθετο στρατόπεδο. Η Τιφλίδα δεν ελπίζει τίποτα από τη Μόσχα και δεν έχει τίποτα να χάσει.
Απ. Δεν είμαι σίγουρος αν αυτό ενοχλεί τη Ρωσία. Η Γεωργία δεν θα μπει στο ΝΑΤΟ, δεν πάει καλά οικονομικά, ενεργειακά σου λένε τώρα προσοχή στον Καύκασο. Για τη Ρωσία ήταν μεγάλη στρατηγική νίκη. Απέτρεψαν τη μετατροπή της Γεωργίας σε δυτική γέφυρα Ευξείνου-Κεντρικής Ασίας.
Ερ. Μίλησες για ρωσικά αισθήματα ταπείνωσης. Αλλά συνυπέγραψες ένα κείμενο που ζητούσε να μην εορτασθεί στη Μόσχα η 60ή επέτειος της νίκης στον Πόλεμο.
Απ. Μετανοιώνω. ‘Ολοι κάνουμε σφάλματα κρίσεως. Δεν με ενοχλούσε ο πόλεμος, αλλά η αγνόηση της καταπίεσης που ακολούθησε στην Ανατολική Ευρώπη. Κακώς το υπέγραψα, ιστορικά δεν ήταν ορθό. Τώρα γνωρίζω πολύ περισσότερο τη ρωσική ιστορία. Χωρίς τη Ρωσία, οι Γερμανοί θα νικούσαν.
Ερ. ¨Επαιξες σημαντικό ρόλο στην ανατροπή του Μιλόσεβιτς, τη σερβική αλλαγή. Οι Σέρβοι εισέπραξαν όμως σφαλιάρα στο Κόσοβο.
Απ. Η Δύση πήγε στην ανεξαρτησία με πολύ λάθος τρόπο. Δεν είχε ποτέ σερβική, βαλκανική ή πολιτική για το Κόσοβο.
Ερ. Πως δεν είχε; Διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, ανεξαρτησία του Κοσόβου, οτιδήποτε εναντίον των Σέρβων, αποκλεισμός Ρωσίας. Που την “έχασε” βέβαια στο τέλος.
Απ. ¨Ηταν στρατηγικό λάθος. Το Κόσοβο έγινε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι των ρωσικών παραπόνων. Το Βελιγράδι είναι τώρα έτοιμο να συζητήσει κάποια θέματα Κοσόβου, βαθμό αυτοκυβέρνησης Σέρβων και εκκλησιαστικά, δεν ξέρουμε όμως αν είναι έτοιμη, ουσιαστικά, όχι στα λόγια, η Πρίστινα. Ϊσως μάλιστα μπει στον πειρασμό να επιβάλλει μερικά πράγματα στη Μιτρόβιτσα. Αλλά πέντε ευρωπαϊκά κράτη και τα μισά παγκοσμίως δεν την αναγνωρίζουν.
Το Δικαστήριο της Χάγης είπε ότι η γλώσσα της ανακήρυξης ήταν σύννομη, αλλά απέφυγε να γνωμοδοτήσει ουσιαστικά επί της ανεξαρτησίας. Οι Αλβανοί πρέπει να συζητήσουν. Στο τέλος, νομίζω ότι πολλοί Σέρβοι μπορούν να συμφωνήσουν με τη διχοτόμηση, παρόλο που θάναι δύσκολο. Δεν ξέρω αν θα συμφωνήσουν οι Αλβανοί. Η διχοτόμηση δεν μπορεί νάναι σημείο εκκίνησης. Τώρα χρειαζόμαστε μια συμφωνία ότι διαφωνούν. ‘Iσως όμως μια μέρα η διχοτόμηση γίνει κατάληξη.
Ερ. Η Ελλάδα πρέπει να αναγνωρίσει το Κόσοβο;
Απ. ¨Οχι. Δεν είναι προς το συμφέρον μας. Εκτός αν τα δύο μέρη συμφωνήσουν. Αλλά πρέπει νάχουμε καλές σχέσεις με τους Αλβανούς.
Ερ. Τα Σκόπια, ακόμα κι όταν δέχονται σύνθετη ονομασία, δεν παραιτούνται από την άποψη ότι οι Σλαβομακεδόνες είναι αυθεντικοί, μόνοι νόμιμοι Μακεδόνες, άρα η γλώσσα και η εθνικότητά τους πρέπει να ονομάζεται μακεδονική, το σύνταγμά τους να μην αλλάξει.
Απ. ¨Εως ότου συμφωνήσουν να αποποιηθούν διεθνώς όλων των συμβόλων που συνιστούν αλυτρωτισμό, δεν υπάρχουν βάσεις βιώσιμου διακανονισμού. Πρέπει να είμαστε σαφείς προς τα Σκόπια, εξηγώντας καλύτερα και στη διεθνή κοινότητα την αντίθεσή μας στον αλυτρωτισμό.
Ερ. Υποστήριξες αρθρογραφώντας το σχέδιο Ανάν
Απ. Τότε, σήμερα δεν το υποστηρίζω. Είναι αναχρονισμός. Αν οι διαπραγματεύσεις γίνονται στην ίδια βάση είναι αποτυχία της φαντασίας. Αλλά δεν είμαι ειδικός στο κυπριακό. Κάνω τις ίδιες ερωτήσεις που κάνω και στο Κόσοβο. Θέλουν να ζήσουν μαζί;
Ερ. Αμφιβάλλεις για την ύπαρξη θέλησης για λύση;
Απ. Είμαι σκεπτικιστής ακόμα και για το αν υπάρχει λογική βάση για να καταλήξουν στην επιθυμία λύσης. Φοβάμαι ότι δεν παίρνουν υπόψι τους τι απασχολεί τους απλούς ανθρώπους. Αλλά, επαναλαμβάνω, δεν ξέρω καλά το θέμα. Βασίζομαι στην εμπειρία μου από αλλού.
αιτιώνται εαυτούς για τα κακά που τους βρήκαν. Θα γελάνε και στο Λονδίνο, με τις μάλλον αδέξιες προσπάθειες του κ. Χριστόφια να δώσει προοδευτική χροιά στην ιδεολογία της αποικιοκρατίας, που ήθελε πάντα να ξεχωρίσει και να αντιπαραθέσει Κύπρο και Ελλάδα.
ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΤΟ 1974;
Κατ’ αρχήν δεν υπήρξε καμμία ελληνική εισβολή το 1974. Περί πραξικοπήματος επρόκειτο που διέταξε η χούντα των Αθηνών με τη συνδρομή του εν Κύπρω κατασκευάσματός της, της ΕΟΚΑ Β. Μόνο που η χούντα των Αθηνών δεν τοποθετήθηκε από τον ελληνικό λαό στη θέση της, δεν ήταν “η Eλλάδα”, ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες που την είχαν επιβάλλει στον ελληνικό λαό, περιλαμβανομένων και των συντρόφων του κ. Χριστόφια οι οποίοι βασανίζονταν τότε στις φυλακές.
Γιατί πρέπει τα έργα μιας ξενοκίνητης δικτατορίας, που επεβλήθη στον ελληνικό λαό, να αποδοθούν στην Ελλάδα;
Γιατί αυτό ακριβώς κάνει ο κ. Χριστόφιας όταν μιλά για “εισβολή” της Ελλάδας. Ακόμα κι ο βρετανικός Observer έγραφε στα 1972, ότι είναι η πρώτη φορά που αναλαμβάνει Πρωθυπουργός σε μια χώρα του ΝΑΤΟ ένας έμμισθος πράκτορας της CIA. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ονόμασε το καθεστώς αυτό “κατοχή της Ελλάδας από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ”.
Για τους χουντικούς, όντως Ελλάδα και χούντα ταυτίζονται. Ο Γραμματέας του ΑΚΕΛ όμως γιατί το κάνει; Ο ελληνικός λαός και η ηγεσία του, σε Ελλάδα και Κύπρο αποδοκίμασε το καθεστώς αυτό και τα έργα του, αμέσως μόλις του δόθηκε η ευκαιρία, μόλις μερικές μέρες αργότερα. Εμείς δεν γιορτάζουμε και δεν τιμούμε την επέτειο του πραξικοπήματος, όπως πράττει με την εισβολή της Τουρκίας σύσσωμη η τουρκική και τουρκοκυπριακή ηγεσία, του “συντρόφου” Ταλάτ περιλαμβανομένου.
Αν έγινε κάποια “εισβολή” δεν ήταν της Ελλάδας στην Κύπρο, αλλά οι πολλαπλές “εισβολές” των ΗΠΑ στην Ελλάδα!
Η πρώτη έγινε το 1947, μετατρέποντας την Ελλάδα σε αμερικανικό προτεκτοράτο. Αποτέλεσμά της ήταν η άρνηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης στον κυπριακό λαό, με την επιβολή των συνθηκών Ζυρίχης και Λονδίνου.
Η δεύτερη τέτοια “εισβολή” ήταν η επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ο αφοπλισμός της Κύπρου με την απόσυρση της μεραρχίας, η δημιουργία μηχανισμού ανατροπής του Μακαρίου και η απόπειρα εναντίον του.
Η τρίτη “εισβολή” ήταν η εγκατάσταση του Ιωαννίδη, τον Νοέμβριο 1973, με αποτέλεσμα το πραξικόπημα της 14.7.1974. ‘Oσο για τις “ελληνικές” ένοπλες δυνάμεις, που υποτίθεται ότι έκαναν την εισβολή στην Κύπρο κατά τον κ. Χριστόφια, ήταν τόσο “ελληνικές”, που προτίμησαν να υπακούσουν στη CIA και όχι στον αρχηγό της χούντας όταν τις διέταξε να αντισταθούν στην απόβαση-αποβίβαση των τουρκικών δυνάμεων.
Ο ίδιος ο ανόητος και ξενόδουλος δικτάτωρ αρνήθηκε να μιλήσει για το τι έγινε το 1974, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι αν πει όσα ξέρει θα γίνουν όλοι οι ‘Eλληνες κομμουνιστές. Οι μόνοι που υποστηρίζουν ότι είναι το ίδιο πράγμα Ελλάδα και χούντα είναι οι … χουντικοί και είναι μάλλον καταπληκτικό να βλέπει κανείς τον ηγέτη του μεγαλύτερου κόμματος της κυπριακής αριστεράς να υιοθετεί μια τέτοια θέση και τους συντρόφους του στην Αθήνα να τον υπερασπίζονται.
Ο έλεγχος της Κύπρου αιτία των αμερικανικών επεμβάσεων στην Ελλάδα Ο κ. Χριστόφιας απέδωσε, όπως και πολλοί Κύπριοι πράττουν, την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα στην κυπριακή τραγωδία. Δεν είναι σφάλμα, αλλά αν θέλουμε η εικόνα να είναι ολοκληρωμένη, πρέπει να πούμε ότι οι περισσότερες, αν όχι όλες οι αμερικανικές επεμβάσεις στην Ελλάδα μετά το 1949 (επιλογή Καραμανλή, αποστασία, δικτατορία, πραξικόπημα Ιωαννίδη, αποτροπή ανάλήψης της εξουσίας από Κανελλόπουλο το 1974) έχουν να κάνουν περισσότερο με το κυπριακό, παρά με τις εσωτερικές ελληνικές πολιτικές εξελίξεις.
Ο έλεγχος της Κύπρου, δια της καταλύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν η στρατηγική επιδίωξη των ΗΠΑ, πιθανότατα και του Ισραήλ, που ήδη με τον Κίσσινγκερ, αποκτούσε τεράστια επιρροή στην αμερικανική πολιτική, προκειμένου να διευκολυνθούν οι αμερικανικές επεμβάσεις υπέρ του Ισραήλ και εναντίον των Αράβων στη Μέση Ανατολή.
Αυτό, ειρήσθω εν παρόδω, ήταν και το θεμέλιο της αλληλεγγύης Κυπρίων και Αράβων αγωνιζομένων κατά των βρετανικών και στη συνέχεια αμερικανικών σχεδίων και πολιτικών. Είναι ισοδύναμες οι ελληνικές και τουρκικές ευθύνες Είναι γεγονός ότι το πραξικόπημα του Ιουλίου 1974 προσέφερε ένα ικανοποιητικό πρόσχημα στην Τουρκία για την εισβολή της.
Η συνταγματική τάξη στην Κύπρο αποκαταστάθηκε όμως αμέσως και η χούντα της Αθήνας ανατράπηκε. Τα τουρκικά στρατεύματα αντίθετα όχι μόνο δεν έφυγαν από το νησί, αλλά έκαναν μια πολύ μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση τον επόμενο μήνα, κατέλαβαν σχεδόν το μισό νησί και εξεδίωξαν δια πυρός και σιδήρου τους κατοίκους του, παραμένουν έκτοτε και δεν επιδεικνύουν καμία διάθεση αποχώρησης.
Ανακήρυξαν ένα αποσχιστικό κράτος στη βόρεια Κύπρο, την πιο στρατιωτικοποιημένη περιοχή της υφηλίου, δεν αναγνωρίζουν και απειλούν, λόγω και έργω την Κυπριακή Δημοκρατία. Φαίνεται όμως ότι δεν πρόκειται περί Κυπριακής, αλλά περί Μαζοχιστικής Δημοκρατίας, αλλά και Μαζοχιστικής “Αριστεράς”, αν κρίνουμε από τη φροντίδα των ηγετών της, όχι να καταδείξουν ευθύνες της δύναμης εισβολής και κατοχής και να εκστρατεύσουν διεθνώς εναντίον της, αλλά να ισοκατανείμουν τις ευθύνες μεταξύ θυτών και θυμάτων, αντιπαραθέτοντας Κύπρο και Ελλάδα και τοποθετώντας την Ελλάδα στην ίδια θέση με την Τουρκία, τους Ελληνοκύπριους στην ίδια θέση με τους Τουρκοκύπριους.
Η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων είναι ‘Eλληνες, παρόλο που αυτό φαίνεται να μην αρέσει στον Πρόεδρό τους! Η ανεξαρτησία της Κύπρου δεν ήταν προϊόν ελεύθερης επιλογής τους, αλλά της απαγόρευσης από Λονδίνο, ¨Αγκυρα και Αθήνα να ενωθεί το νησί με την Ελλάδα.
Ακόμα και σήμερα, οι Ελληνοκύπριοι αισθάνονται πιο κοντά στους ¨Ελληνες, απότι στους Τουρκοκύπριους, πόσο μάλλον στους Τούρκους και οι Τουρκοκύπριοι πιο κοντά στους Τούρκους. Η ιδιαίτερη κυπριακή ταυτότητα ενισχύθηκε από την ύπαρξη ανεξάρτητου κράτους επί μισό αιώνα, οι Κύπριοι γνωρίζουν όμως ότι η Δημοκρατία τους δεν θα επεβίωνε ούτε μερικές βδομάδες αν εξαφανιζόταν η Ελλάδα. Αν μη τι άλλο, η ύπαρξη κοινής τουρκικής απειλής προς Κύπρο και Ελλάδα δεν επιτρέπει την εξασθένηση της ελληνικής ταυτότητας στην πλειοψηφία του νησιού.
Υποτίθεται ότι το ΑΚΕΛ επιδιώκει να καταπολεμήσει τον εθνικισμό, ελληνικό ή τουρκικό.
Ο τρόπος όμως για να λύσει κανείς τις εθνικές διαφορές, δεν είναι ούτε να ανακηρύξει ανύπαρκτα τα έθνη, ούτε να κατασκευάσει αυθαιρέτως καινούρια, εν προκειμένω ένα ανύπαρκτο κυπριακό έθνος. Το ίδιο το ΑΚΕΛ άλλωστε είναι ένα ελληνοκυπριακό κόμμα, όσο για τον Ταλάτ απεδείχθη περίτρανα πρώτα Τούρκος και μετά οτιδήποτε άλλο.
Ο τρόπος για να λυθούν οι εθνικές διαφορές είναι η δικαιοσύνη, όχι η εξίσωση ανίσων οντοτήτων, της μειοψηφίας με την πλειοψηφία, του θύματος με τον θύτη, της Ελλάδας με την Τουρκία, αποικιοκρατική συνταγή που δημιούργησε το κυπριακό και δεν μπορεί να χρησιμεύσει στη λύση του. Πίσω όμως από τις θεωρίες της κακιάς ώρας κρύβεται ιδιοτέλεια και υπολογισμός.
¨Όπως κάποτε το Λονδίνο και η Ουάσιγκτον χρησιμοποίησαν τον ελληνικό και τουρκικό εθνικισμό για να καταλύσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, έτσι και σήμερα χρησιμοποιούν αυτόν τον ψευτοδιεθνισμό για να ενώσουν δήθεν το νησί, μετατρέποντάς το σε ένα αντιδημοκρατικό θεσμικό λαβύρινθο, που πιστεύουν ότι θα το κάνει σίγουρα προτεκτοράτο τους.
Και οι χουντικοί το 1974 και οι οπαδοί λύσεων τύπου Ανάν το 2010, το ίδιο πράγμα επιδιώκουν, αυτό που θέλουν επίσης Αμερικανοί, Βρετανοί και Ισραηλινοί, την κατάλυση δηλαδή της δημοκρατικής και ανεξάρτητης Κυπριακής Δημκρατίας. Για να το πετύχουν πρέπει να ξαναγράψουν την ιστορία, διογκώνοντας κάθε ελληνική ευθύνη και μειώνοντας κάθε τουρκική, πρέπει να επωμισθούν την ευθύνη του κυπριακού τα θύματά του. Δυστυχώς αυτή είναι η αντικειμενική βάση της καταρχήν παράδοξης υποστήριξης που προσέφεραν Λονδίνο και Ουάσιγκτον στην εκλογή Χριστόφια και ΑΚΕΛ.
Με περισσό οπορτουνισμό, η ηγεσία του ΑΚΕΛ έφαγε ευχαρίστως το τυρί (τα οφέλη από τη διακυβέρνηση του νησιού), κάνει όμως ότι δεν βλέπει τη φάκα (“λύση” του κυπριακού με σχέδιο ανάλογο του Ανάν και άνοιγμα του τουρκικού δρόμου προς την ΕΕ) Αυτός δεν είναι τρόπος για να λυθεί το κυπριακό, είναι τρόπος για να ξανανοίξει και μάλιστα με πολύ χειρότερη μορφή. Συνεχίζοντας στο δρόμο ενός αφόρητου καιροσκοπισμού ο κ. Χριστόφιας ήδη καταστρέφει την παράταξή του, χρεώνοντας στην αριστερά κάθε απαράδεκτο συμβιβασμό που υπαγορεύει το Λονδίνο, αλλά και απειλεί να καταστρέψει εντέλει και το κράτος του.
Μια συνομιλία με τον Ανρί Γκενό, σύμβουλο του Νικολά Σαρκοζί
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
“Αυτά τα προγράμματα λιτότητας δεν βγάζουν πουθενά, είναι παράλογα”, μας λέει ο Ανρί Γκενό, και η έκφραση της αποστροφής (για την λιτότητα) στο πρόσωπό του είναι ακόμα πιο χαρακτηριστική από αυτά που λέει. Προσθέτει ότι, πέραν των κοινωνικών τους συνεπειών, οι πολιτικές αυτές κινδυνεύουν να εμποδίσουν την επίλυση του … προβλήματος που υποτίθεται ότι έρχονται να λύσουν: ελλειμμάτων και του χρέους.
Σύμβουλος του Προέδρου της Γαλλίας, ο κ. Γκενό βρέθηκε στην Αθήνα για να δώσει μια διάλεξη στο Μέγαρο Μουσικής και να δει κυβερνητικούς παράγοντες όπως τον Χάρη Παμπούκη, που, λόγω και της γαλλικής του παιδείας, έχει γίνει κάπως η άτυπη επαφή του Μαξίμου με το Παρίσι. Ο θεωρούμενος ως κάπως “νεογκωλικός” συγγραφέας των κύριων πολιτικών λόγων του Σαρκοζί, δεν μοιάζει πολύ ενθουσιασμένος με το πρόγραμμα “σωτηρίας” της Ελλάδας από την ΕΕ. Περιορίζεται, σχολιάζοντάς το, να υπογραμμίσει ότι η Γαλλία είχε τις πιο φιλικές θέσεις μέσα στην ‘Eνωση απέναντι στην Ελλάδα, μια χώρα χωρίς τη συμβολή της οποίας, τονίζει με έμφαση, ο κόσμος μας δεν θάταν αυτός που ξέρουμε.
Μιλώντας μας, αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι ο ίδιος θα προτιμούσε μια κοινή δράση, υπό την ηγεσία Γαλλίας και Γερμανίας, στις αγορές εναντίον όσων επιτίθεντο στην Ελλάδα. Το Παρίσι, άλλωστε, θα επιθυμούσε επίσης και μια πιο σκληρή στάση της Ελλάδας στη διαπραγμάτευση. Πιο έξυπνη, όχι πιο σκληρή Ευρώπη
Για τον κ. Γκενό δεν χρειάζεται τόσο ένα πιο σκληρό Σύμφωνο Σταθερότητας στην ΕΕ, όπως επιδιώκουν Μέρκελ και Σόιμπλε, όσο ένα πιο έξυπνο Σύμφωνο. Ασφαλώς χρειάζεται ένα μίνιμουμ συλλογικής πειθαρχίας, λέει, αλλά διερωτάται τι νόημα έχει να βάζεις πρόστιμα σε μια χώρα για τα ελλείμματα καθιστώντας δυσκολότερη τη μείωσή τους.
¨Η να την πνίγεις χρηματοπιστωτικά, τη στιγμή που χρειάζεται να κάνει μεταρρυθμίσεις. Αμφισβητεί την αναγόρευση ελλειμμάτων και δημοσίων χρεών σε αποκλειστικό κριτήριο, υπογραμμίζοντας ότι το ιδιωτικό χρέος είναι εξίσου σημαντικό με το δημόσιο. Αντικαπιταλισμός της Δεξιάς: ηθικοποίηση του καπιταλισμού Αν τον ακούσεις, η κριτική που κάνει στον “χρηματιστικό καπιταλισμό” των τελευταίων δεκαετιών δεν έχει πολλά να ζηλέψει από την κριτική των κινημάτων κατά της παγκοσμιοποίησης ή της ριζοσπαστικής αριστεράς, έστω κι αν παίρνει την πρόνοια να τονίσει ότι “το ξερίζωμα του καπιταλισμού είναι τρέλλα”.
Εκείνος παλεύει για την “ηθικοποίηση του καπιταλισμού”, τη φόρμουλα που εφηύρε για τις πολιτικές ανάγκες του Προέδρου του Νικολά Σαρκοζί. Μιλάει για τον φαύλο κύκλο στον οποίο έβαλαν την παγκόσμια οικονομία οι διαρκείς “απελευθερώσεις” των τελευταίων δεκαετιών, έστω και αν δεν χρησιμοποιεί αυτό τον όρο, αρχής γενομένης από την “απελευθέρωση” του δολλαρίου από τον χρυσό, που έδωσε την ευκαιρία για την πρώτη είσοδο των παραγώγων στην οικονομική ζωή, εγκαθιστώντας έναν φαύλο κύκλο μεγαλύτερων κινδύνων και μεγαλύτερων ασφαλειών.
Χάρη σε αυτό τον κύκλο έγινε δυνατή η συλλογικοποίηση των κινδύνων, δηλαδή να βγάζεις λεφτά παίζοντας τα λεφτά των άλλων, χωρίς να διακινδυνεύεις τίποτα κι αφού πρώτα έχεις εξασφαλίσει τις δικές σου αμοιβές. Σήμερα, στον χρηματοπιστωτικό τομέα κατευθύνεται το 40% των κερδών, χωρίς καμμία αντιστοιχία με τον παραγόμενο από τον τομέα αυτό πλούτο, με κεφάλαια που απαιτούν αποδόσεις 15-20% “καταστρέφοντας το μέλλον μας”.
Ο Γκενό οικτίρει ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που έχει καταλήξει να δουλεύει για τον εαυτό του, κοινωνικά και οικονομικά επιβλαβές, πολλαπλασιάζοντας πόνο, ανισότητα και αποκλεισμό, παράγοντας έναν “αντιπολιτισμό” και καταστρέφοντας το μέλλον. Εξανίσταται γιατί οι τραπεζίτες, πούρθαν να τον εκλιπαρήσουν το 2008 να κάνει κάτι το κράτος να τους σώσει από τον χαμό τους, έχουν ξεχάσει κιόλας την κρίση και θέλουν να συνεχίσουν όπως πριν. Προειδοποιεί ότι, αν δεν κάνουμε κάτι, μας απειλεί μια κρίση ανάλογη ίσως αυτής της δεκαετίας του 1930, που προκάλεσε έναν Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πιστεύει ότι τα κράτη, η πολιτική διαθέτουν ακόμα την ισχύ να τα βάλουν με τις “αγορές”, μόνο όμως αν δράσουν ενωμένα. Αλλοιώς, “ο κόσμος θα διαρραγεί”.
Ιστορική αμηχανία
Ο Ανρί Γκενό ανήκει στο τμήμα εκείνο του δυτικού πολιτικού και οικονομνικού κατεστημένου που, αφού συνέβαλε με πράξεις ή παραλείψεις, στη γέννηση μιας Αυτοκρατορίας του Χρήματος, βλέπει τώρα με δέος το τέρας του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου που η ανθρωπότητα εξέθρεψε να κατατρώει τώρα τις σάρκες της απειλώντας κοινωνίες, περιβάλλον, πολιτισμό.
Το πρόβλημα όμως, στο σημείο που φτάσαμε, δεν είναι οι τόσο προφανείς πια διαπιστώσεις. Και τι θέλετε να κάνω, επανάσταση, μας αντιτείνει όταν του λέμε ότι δεν είναι σχολιαστής αλλά πολιτικός.
