Θέμα: 1, Οι μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο
2,Τριγμοί στο βασίλειο της Google
Ροδόλφος Μορώνης: Οι μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο, το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο στις γειτονικές μας χώρες, οι τηλεοπτικές αγορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και το ψηφιακό ραδιόφωνο είναι μερικά μόνον από τα άρθρα που φιλοξενούνται στο τεύχος αυτό των Συχνοτήτων.
Η θεματολογία των άρθρων είναι ενδεικτική των εξελίξεων, των δεδομένων και των προβληματισμών που επικρατούν γύρω από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στην Ευρώπη και διεθνώς.
Την ίδια στιγμή που στην χώρα μας, με αφορμή την οικονομική κρίση, τα ΜΜΕ αντιμετωπίζουν υπαρξιακά προβλήματα. Και τη στιγμή που η πορεία μας προς την πλήρως ψηφιακή εποχή, ως προς τα ΜΜΕ τουλάχιστον, μοιάζει να έχει περιέλθει σε κατάσταση βή- ματος σημειωτόν.
Και στη μία (κατάσταση των ελληνικών ΜΜΕ) και στην άλλη (πορεία προς την ψηφιακή εποχή) περίπτωση, η οικονομική κρίση δεν αποτελεί αιτία, αλλά αφορμή εκδήλωσης των φαι- νομένων που παρακολουθούμε σήμερα (ζημιογόνος λειτουργία, διακοπή δραστηριότητας, απολύσεις εργαζομένων κλπ.).
Τα ελληνικά ΜΜΕ, έντυπα και κυρίως, ηλεκτρονικά, στήθηκαν σε εποχές παχιών αγελά- δων και μεγάλων προσδοκιών χωρίς να στηρίζονται και στις πιο απλές μελέτες βιωσιμότητας, χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν καν βασικά μεγέθη όπως, για παράδειγμα το πραγματικό μέγεθος της αγοράς:
Όλοι γνώριζαν ότι η ελληνική (διαφημιστική) αγορά δε θα μπορούσε ποτέ να στηρίξει περισσότερα από τέσσερα τηλεοπτικά προγράμματα πανελλήνιας εμβέλειας.
Δημιουργήθηκαν 10 (χωρίς να λογαριάζουμε τα δημόσια, τα οποία άλλωστε δεν περιμένουν να ζήσουν από τη διαφήμιση, αλλά απορροφούν μικρό μέρος της).
Όλοι γνώριζαν, ή θα έπρεπε να γνωρίζουν, και το είδος και την ποιότητα των μηχανημάτων πάνω στα οποία θα στήριζαν την επένδυσή τους, αλλά αγόραζαν πομπούς των 10KW εκεί που χρειάζονταν 1KW.
Όλοι δημιουργούσαν πολυπληθείς δομές υποστήριξης από ασχετοσύνη ή μεγαλομανία. Αυτά τα λάθη, την άγνοια και τη μεγαλομανία (η οποία, βεβαίως, σε κάποιες περιπτώσεις δεν συνδεόταν με προσωπικά και κοινωνικά συμπλέγματα, αλλά με εξυπηρέτηση άλλων στό- χων, άσχετων με την τυπική λειτουργία των ΜΜΕ) πληρώνουν τώρα και οι ίδιοι αλλά και ερ- γαζόμενοι που δεν έχουν καμία ευθύνη.
Από την άλλη πλευρά, η πορεία προς τις πλήρως ψηφιακές μεταδόσεις δε φαίνεται να προχωρά, όχι γιατί δεν μπορούν να εξευρεθούν τα χρήματα που χρειάζονται, (επισήμως, εξ άλλου, δεν έχει υπολογισθεί το απαιτούμενο ποσό), αλλά διότι οι σχετικές αρμοδιότητες διαχέονται σε τρία ή, ίσως, και τέσσερα Υπουργεία –διακανονισμός εξ αιτίας του οποίου το ένα Υπουργείο αναζητά συμβούλους έναντι αμοιβής τη στιγμή, που άλλο Υπουργείο τους διαθέτει χωρίς πρόσθετο κόστος.
Στο τέλος της οικονομικής κρίσης, όποτε κι αν έρθει αυτό, θα διαπιστώσουμε ότι αντί να σταθεί αφορμή για ένα νέο ξεκίνημα, ούτε τα ΜΜΕ ούτε η Πολιτεία θα λειτουργούν πλέον πάνω σε υγιείς βάσεις.
Γιατί ακόμη και σήμερα δεν λειτουργούμε με σχέδιο και στρατηγική, αλλά με αυτοσχεδιασμούς και μάλιστα ερασιτεχνικούς.
Ροδόλφος Μορώνης
Πρόεδρος – Διευθυντής ΙΟΜ
Τριγμοί στο βασίλειο της Google
κοιτάζοντας από την κλειδαρότρυπα
της Ειρήνης Ανδριοπούλου
«Η Google δεν είναι μια συμβατική εταιρία και δεν σκοπεύει να γίνει ποτέ». Με αυτήν την φράση ξεκίνησαν οι ιδρυτές του ομίλου της Google Inc., Lary Page και Sergey Brin, το γράμμα τους προς τους εν δυνάμει επενδυτές κατά την αναζήτηση κεφαλαίου το 2004, και με αυτήν την φράση συνεχίζει να πορεύεται μέχρι σήμερα η Google, 6 χρόνια μετά.
Είναι αλήθεια ότι η εταιρία – κολοσσός στην αγορά των τηλεπικοινωνιών και δικτύων έχει επεκταθεί με αλματώδεις ρυθμούς, έτσι ώστε από το δειλό ξεκίνημά της 12 έτη πριν (1998) να έχει κατορθώσει το ακατόρθωτο:
να κυριαρχήσει στην αγορά των Μέσων σε παγκόσμια κλίμακα, να αποτελεί σημείο αναφοράς για κάθε καινοτομία και νέο προϊόν/υπηρεσία στον κυβερνοχώρο και να μεταμορφωθεί στο μεγαθήριο των $180 δισ. στην αγορά κεφαλαίου με την έδρα της στη Silicon Valley στην Καλιφόρνια, γνωστή πλέον και ως Googleplex.
Το φαινόμενο Google
Όπως αναφέρει εύστοχα η εφημερίδα The Economist1, η Google μοιάζει πλέον σαν μια γιγαντιαία αράχνη που περικλεί- ει στον παγκόσμιο «ιστό» της, ηλεκτρονικές μηχανές αναζήτησης, email, δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, software και πολυ- μεσικές πλατφόρμες.
Η λίστα με τις συμφωνίες που συνάπτει η Google δεν έχει τέλος… Μετά την εξαγορά της YouTube το 2006 προς $1,65 δισ., που θεωρήθηκε σημαντική κίνηση στρατηγικής για την περίοδο εκείνη, η εταιρεία επεκτάθηκε και στο χώρο της διαδικτυακής διαφήμισης μέσω της Double Click (για $3,1 δισ.) και της νεοαποκτηθείσας Groupon έναντι $33 δισ., με αντικείμενο το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενδεικτικό των μελλοντικών της κα- τευθύνσεων.
Παράλληλα με τις εξαγορές, η Google δεν επα- ναπαύεται αλλά συνεχίζει να καινοτομεί με νέα προϊόντα και υπηρεσίες τα οποία θωρακίζει και προωθεί μέσα από νέες συμφωνίες στο διεθνή χάρτη των επικοινωνιών και δικτύων
Η Google και το ηλεκτρονικό εμπόριο Χωρίς αμφιβολία το νέο στοίχημα για την Google είναι το ηλε- κτρονικό εμπόριο (e-Commerce) και η προσέλκυση και απορ- ρόφηση μεγάλου τμήματος της διαφημιστικής αγοράς στο δι- αδίκτυο.
Έτσι, μέσω της στρατηγικής του retargeting στοχεύει στην επαναπροσέγγιση του κοινού της στο διαδίκτυο. Ειδικότε- ρα μέσα από την εφαρμογή Adwords, οι διαφημιστές παρακο- λουθούν μέσω Google cookies τους χρήστες και τις σελίδες που επισκέπτονται ή τα βίντεο στο YouTube και επιχειρούν επανα- προσέγγιση μέσω, σχετικής με τις επιλογές τους, διαφημιστικής πρακτικής με ομοειδή προϊόντα.
H ίδια τακτική ακολουθείται και στην Google TV, την τηλεόραση στο διαδίκτυο που φιλοδοξεί να αποτελέσει το νέο, υβριδικό μέσο, σήμα-κατατεθέν της εταιρίας, που θα συνδυάζει τη λειτουργικότητα του διαδικτύου, το τηλε- οπτικό και οπτικοακουστικό περιεχόμενο και τη διαδραστικότη- τα.
Μέσω της Google TV οι διαφημιστές θα έχουν τη δυνατότητα να τοποθετούν τις διαφημίσεις τους στο καταλληλότερο για τους χρήστες σημείο προβολής στην οθόνη και να συλλέγουν πληρο- φορίες για τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά τους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι συνθήκες υπήρξαν αρκετά ευνοϊκές για την δημιουργία του φαινομένου της Google. H συ- νεχής και αυξανόμενη ροή νέου περιεχομένου στο διαδίκτυο μέσα από νέες εφαρμογές και αναβαθμίσεις αποτελούν πολύ- τιμη «καύσιμη ύλη» για την εξάπλωση της Google2, ενώ, όπως προαναφέρθηκε, η μετακίνηση της διαφήμισης από τα παρα- δοσιακά ΜΜΕ στο διαδίκτυο λειτουργεί ήδη υπέρ της.
Επιπλέ- ον, η ανάπτυξη της ασύρματης ευρυζωνικότητας, μέσα από κι- νητά τηλέφωνα και άλλες πολυμεσικές πλατφόρμες συνιστούν μια επιπλέον θετική παράμετρο για την εξάπλωση της εταιρίας.
Στο επίκεντρο βρίσκεται το Android Smartphone, η νέα συ- σκευή “έξυπνου τηλεφώνου”, που λειτουργεί ουσιαστικά ως πλατφόρμα διασύνδεσης με τις λοιπές εφαρμογές της Google (email, μηχανή αναζήτησης, Google books κ.ο.κ.). Φιλοδοξία του Android, που αποτελεί την μετεξέλιξη του λειτουργικού συ- στήματος Linux, είναι να αποτελέσει μια ισάξια απάντηση στο iPhone της Apple με τους δείκτες να το κατατάσσουν σε ένα σημαντικό ήδη ανταγωνιστή της εν λόγω αγοράς.
Συνεπώς, η φιλοσοφία της Google Inc. (σε ότι και αν κάνει) είναι η προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών προς τον χρήστη, προτού καν συνειδητοποιήσει ή εκφράσει την ανάγκη για αυτά. Ως εκ τούτου, το ζητούμενο δεν είναι πλέον η εφεύρεση μιας νέας πρωτοποριακής τεχνολογίας, υπηρεσίας ή προϊόντος αλλά η ταχύτητα στη σύλληψη της ιδέας, την υλοποίηση και κυρίως, την προώθηση στην αγορά.
Ανθηρό το μέλλον της Google;
Σε μια προσπάθεια μιας πιο διεισδυτικής ματιάς, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και εύκολα για την Google, όπως διαφαί- νεται από την πρώτη ανάγνωση.
Ήδη κάποιοι αναλυτές μιλούν για τον κίνδυνο μετάβασης της Google σε μια πορεία Δαρβι- νικής εξέλιξης, η οποία δύσκολα θα αποφέρει τα top talents στο χώρο της ηλεκτρονικής δικτύωσης που είχε μέχρι τώρα.
Συχνά μάλιστα, οι επενδυτές επισημαίνουν ότι εάν δεν κατα- φέρει να εφεύρει νέες και πρωτότυπες, «μεγάλες ιδέες» θα καταλήξει με απαρχαιωμένες εφαρμογές, όπως η περίπτωση της Microsoft με τα προγράμματα Windows και Office.
Ο πα- ραλληλισμός με την Microsoft συνεχίζεται και στην περίπτω- ση των νομικών ζητημάτων και τη διαμάχη με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η καταστρατήγηση των πνευματικών δικαιωμάτων κυρίως στην ψηφιοποίηση βιβλίων και «ορφανών» έργων, οι πρακτικές αναζήτησης στο διαδίκτυο με τη δήθεν «τυχαία» εμ- φάνιση αποτελεσμάτων και η διαφήμιση έχουν φέρει πολλάκις το τελευταίο διάστημα την Google ενώπιον της Κομισιόν, προ- κειμένου να δώσει εξηγήσεις.
Ειδικό ενδιαφέρον έχουν τα ζη- τήματα της διαφήμισης από την Google, η οποία λόγω της θέ- σης της καθορίζει το ύψος των τιμών της διαφήμισης και επι- βάλλει υποχρεωτικό «πέρασμα» από τη μηχανή αναζήτησης μεταξύ χρηστών και ιστοσελίδων.
Εκτός από τα ζητήματα που αφορούν τη διερεύνηση της αρχής της ανταγωνιστικότητας στον τομέα της διαδικτυακής διαφήμισης, η Google αντιμετωπίζει και περαιτέρω κωλύματα που αφορούν το περιεχόμενο.
Δυναμικοί αντίπαλοι όπως το Facebook και η Apple, σε μια προσπάθεια να ανακόψουν τη σαρωτική πορεία της Google στον κυβερνοχώρο, προχωρούν σε περιχαράκωση και «κλείσιμο» των δεδομένων των χρη- στών τους προκειμένου να μην είναι διαθέσιμα στη μηχανή αναζήτησης της Google.
Ο προβληματισμός για την τοποθέτη- ση των δεδομένων «κεκλεισμένων των θυρών» έχει ήδη εκ- φραστεί και δημόσια δια στόματος του Διευθύνοντος Συμβού- λου της εταιρίας, Eric Schmidt, ο οποίος διαβλέπει μια πιθανή απειλή για την Google.
Την κατάσταση δεν διευκολύνει και η απόφαση της FCC στις ΗΠΑ για την προστασία των χρηστών του διαδικτύου, με την οποία τους δίνει το δικαίωμα επιλογής, δηλ. αν επιθυμούν ή όχι την ηλεκτρονική παρακολούθηση των βημάτων τους στον κυβερνοχώρο.
Επιπλέον κώλυμα αποτελεί και η ανοδική τάση του ηλε- κτρονικού Τύπου επί πληρωμή, που παίρνει πιο συγκεκριμέ- νη μορφή και φαίνεται να προβληματίζει την Google καθώς το μοντέλο της συνδρομητικής ειδησεογραφίας σημαίνει υποχώ- ρηση του ελεύθερου περιεχομένου στο διαδίκτυο.
Αν και το μέλλον της εταιρίας που άλλαξε τα δεδομένα της πληροφορίας στο διαδίκτυο δεν κινδυνεύει άμεσα, η μονοπω- λιακή της παρουσία σαφώς έχει υποστεί ρωγμές.
Η εικόνα της στο διαδίκτυο δε θα πάψει να είναι ισχυρή και υπολογίσιμη. Ωστόσο, μπορεί να περάσει σε μια νέα φάση, με ισχυρούς παί- κτες-αντιπάλους και σημαντικό, τροποποιητικό παράγοντα τη νέα κατάσταση, το νέο status quo που δημιουργήθηκε με την παγκόσμια οικονομική κρίση και το οποίο θα παραμείνει.
Το αν η Google θα τα καταφέρει να παραμείνει ηγέτιδα δύναμη στην αγορά των δικτύων και της ηλεκτρονικής πληροφόρησης μόνο ο χρόνος θα δείξει.
Το σίγουρο είναι όμως ότι πρέπει να πασχί- σει διπλάσια σε σχέση με την πρώτη περίοδο του διαδικτύου, για να διατηρήσει το βασίλειό της ώστε να μην αναγκαστεί να αναφωνήσει τη γνωστή σεξπηρική ρήση: A horse, a horse! My kingdom for a horse! (William Shakespeare: Richard III, 1594).
Tο νέο στοίχημα για την Google είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο (e-Commerce) και η προσέλκυση και απορρόφηση μεγάλου τμήματος της διαφημιστικής αγοράς στο διαδίκτυο.
Ειδικότερα μέσα από την εφαρμογή Adwords, οι διαφημιστές παρακολουθούν μέσω Google cookies τους χρήστες και τις σελίδες που επισκέπτονται ή τα βίντεο στο YouTube και επιχειρούν επαναπροσέγγιση μέσω, σχετικής με τις επιλογές τους, διαφημιστικής πρακτικής με ομοειδή προϊόντα.
H ίδια τακτική ακολουθείται και στην Google TV, την τηλεόραση στο διαδίκτυο που φιλοδοξεί να αποτελέσει το νέο, υβριδικό μέσο, σήμα-κατατεθέν της εταιρίας, που θα συνδυάζει τη λειτουργικότητα του διαδικτύου, το τηλεοπτικό και οπτικοακουστικό περιεχόμενο και τη διαδραστικότητα.
Πηγές • ΕνδιάΜΕΣΑ ΙΟΜ, Δεκαπενθήμερο Ενημερωτικό Δελτίο Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων, τεύχη 86, 88, 92 & 94.
• «Ηow long will Google’s magic last?», The Economist, 2 Dec. 2010, San Francisco. http://www.economist.com/.
• BBCNews/Business, http://news.bbc.co.uk/2/hi/ business/6034577.stm.
• Gartner, Technology, Research & Business Leader Insight, http://www.gartner.com/.
ΣΗΜΕΙΩΣεις 1 «Ηow long will Google’s magic last?», The Economist,
2 Dec. 2010, San Francisco. http://www.economist.com/.
2 Για παράδειγμα, το YouTube από 6 ώρες βίντεο που ελάμβανε ανά λεπτό, σήμερα λαμβάνει κατά μέσο όρο 35 ώρες περιεχόμενο βίντεο, ανά λεπτό.
περιοδικό ΙΟΜ
