Η σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης, που αφορά πάνω από 2 εκατομμύρια πολίτες, μπαίνει ξανά στο τραπέζι το επόμενο διάστημα, σύμφωνα και με παλιότερες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών.
Στα σκαριά ένα νέο σύστημα εντοπισμού των πραγματικών εισοδημάτων.
Κατάργηση των τεκμηρίων σε δύο φάσεις
Εδώ και καιρό έχει σχηματιστεί φημολογία περί του ότι η κυβέρνηση έχει στα πλάνα της να προχωρήσει στην κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης εντός της επόμενης διετίας, κάτι που ξεκίνησε από δημοσίευμα της Real.
Έτσι, τα τεκμήρια διαβίωσης, που οδηγούν σε υπερφορολόγηση για πάνω από 2 εκατομμύρια Έλληνες κάθε χρόνο, δεν αποκλείεται να αποτελέσουν σύντομα παρελθόν ή να εξαγγελθεί η κατάργησή τους στα πλαίσια της προεκλογικής περιόδου.
Το απαρχαιωμένο σύστημα των τεκμηρίων διαβίωσης και του φόρου πολυτελείας, πρόκειται να αντικατασταθεί από ένα νέο σύστημα εντοπισμού των πραγματικών εισοδημάτων των φορολογουμένων, κυρίως μέσα από την πλήρη εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών ελέγχου και την περαιτέρω επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
Σύμφωνα με την εισήγηση που έχουν δεχθεί στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, δεν αποκλείεται η κατάργηση των τεκμηρίων να πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις, ήτοι να μειωθούν κατά 50% τη μία χρονιά και να καταργηθούν την επόμενη.
Τα τεκμήρια διαβίωσης, το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα που απαιτείται να έχει κάποιος για να μπορεί να συντηρεί τα περιουσιακά του στοιχεία (αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, κατοικίες -κύριες και δευτερεύουσες- κ.λπ.) καθώς και το ελάχιστο κόστος ετήσιας διαβίωσής του, αποτελούν μια μεγάλη αδικία για πολλούς φορολογουμένους, καθώς τα πραγματικά εισοδήματα που δηλώνουν είναι μικρότερα από την τεκμαρτή αξία των περιουσιακών τους στοιχείων, όπως την υπολογίζει η εφορία, με αποτέλεσμα να φορολογούνται υπέρμετρα.
Από έρευνα θα περνούν οι δαπάνες που αφορούν πάγια έξοδα κατοικίας-γραφείου, ιδιωτικά σχολεία, δάνεια και αγορές με πιστωτικές κάρτες, στην ιδιωτική ασφάλιση, στους λογαριασμούς ΔΕΚΟ-κινητής τηλεφωνίας.
Αυτές θα διασταυρώνονται με τα εισοδήματα από μισθούς και επαγγελματική δραστηριότητα, επιδόματα, επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, καθώς και με την περιουσιακή κατάσταση, δηλαδή με ακίνητα (μεταβολές), αλλά και με τις καταθέσεις και τα μετρητά που έχουν οι φορολογούμενοι, με στόχο τον υπολογισμό και τη φορολόγηση των πραγματικών εισοδημάτων.
Πώς προσδιορίζονται τώρα τα τεκμήρια
Το τεκμαρτό εισόδημα, κατά την αυτόματη εκκαθάριση κάθε φορολογικής δήλωσης, προσδιορίζεται από το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης.
Για κάθε φορολογούμενο ο οποίος κατά τη διάρκεια του εκάστοτε προηγούμενου έτους απέκτησε έστω και 0,01 ευρώ εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (π.χ. ακόμη και από τόκους καταθέσεων, επιδόματα τέκνων κ.λπ.), η νομοθεσία προβλέπει ότι ισχύει ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης:
3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή έγγαμος και έχει επιλέξει να υποβάλει τη δήλωσή του χωριστά από τη σύζυγο ή τον σύζυγο.
2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος και έχει επιλέξει να υποβάλει κοινή δήλωση με τη ή τον σύζυγο.
Πως υπολογίζονται τα τεκμήρια για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα
Τα τεκμήρια διαμορφώνονται με βάση τα κυβικά εκατοστά του κινητήρα και την παλαιότητα του οχήματος.
Πιο συγκεκριμένα:
Για τα αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κυβικά εκατοστά τεκμήριο 4.000 €.
Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.εκ. είναι κλιμακωτά από 4.600 € έως 8.800 €,
Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 2.000 κ.εκ. είναι κλιμακωτά από 9.700 € έως 17.800 € και
Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα από 3.000 κ.εκ. είναι από 19.000 € έως και 53.800 € για αυτοκίνητα 6.000 κ.εκ.
Αυτά ισχύουν για αυτοκίνητα έως 5 ετών. Για οχήματα ηλικίας 5 έως 10 ετών, προβλέπεται έκπτωση σε αυτά κατά 30% και για αυτοκίνητα ηλικίας άνω των 10 ετών έκπτωση κατά 50%. Το απαρχαιωμένο φορολογικό πλαίσιο για το αυτοκίνητο, που έχει αποδειχθεί ότι έχει ξεκάθαρα εισπρακτικό χαρακτήρα, αναγκάζει τους αγοραστές να πηγαίνουν σε μικρότερου κυβισμού αυτοκίνητα για να μην τους «πιάνουν» τα τεκμήρια και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης.
Δείτε τον σχετικό πίνακα με τα τεκμήρια των Ι.Χ. για το 2023
Ο φόρος πολυτελείας υπολογίζεται βάσει του ετήσιου τεκμηρίου, ανάλογα με την ηλικία του οχήματος
Για τα αυτοκίνητα από 1.929 έως 2.500 κυβικά εκατοστά ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 5% επί του ετήσιου τεκμηρίου διαβίωσης, ενώ από 2.500 κυβικά εκατοστά και άνω ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 10% επί του ετήσιου τεκμηρίου διαβίωσης. Από την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης εξαιρούνται τα αυτοκίνητα άνω των 10 ετών, από την πρώτη τους κυκλοφορία στην Ελλάδα.
Παραδείγματα
– Toyota Corolla 2,0 Hybrid ή VW Golf 2,0 mild Hybrid ή Ford Kuga 2,0 diesel mHEV= 440 ευρώ φόρο πολυτελείας + τεκμήριο (αν τα εισοδήματα του ιδιοκτήτη δε δικαιολογούν ετήσια αντικειμενική δαπάνη 8.800 ευρώ)
– Toyota RAV4 2,5 Hybrid= 1.729 ευρώ φόρος πολυτελείας + τεκμήριο (αν τα εισοδήματα του ιδιοκτήτη δε δικαιολογούν ετήσια αντικειμενική δαπάνη 13.300 ευρώ)
Από την άλλη, οι εταιρείες έχουν επενδύσει σε μεγαλύτερου κυβισμού μοτέρ (2λιτρα ή και μεγαλύτερα) σε συνδυασμό με υβριδικά συστήματα για να πιάσουν τα αυστηρά όρια ρύπων της Ε.Ε.. Στην Ελλάδα τώρα, είναι απαγορευτικό να πάρεις κάποιο από τα αυτοκίνητα του παραδείγματος, ή ένα SUV με 2λιτρο ή και παραπάνω κυβικών μοτέρ βενζίνης-diesel-hybrid-mild hybrid, γιατί θα τα σκας κάθε χρόνο!
Το «παραμύθι» των εσόδων
Όλοι οι υπουργοί Οικονομικών, όλα αυτά τα χρόνια κρατούν τα τεκμήρια και τον φόρο πολυτελείας σε ισχύ αφού είναι έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, προτάσσοντας ως επιχείρημα ότι πιάνονται στη «δαγκάνα» μόνο όσοι φοροδιαφεύγουν. Ωστόσο, αγοράζοντας ένα αυτοκίνητο μεγάλου κυβισμού, μπορούν να υπάρξουν αντισταθμιστικά έσοδα από καύσιμα, συντήρηση, φορολογία στην αγορά κ.ο.κ..
Επίσης, επειδή «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά», υπάρχει η περίπτωση των νομοταγών πολιτών που πληρώνουν χρόνο με το χρόνο τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, απλά και μόνο επειδή δεν έχει οριστικοποιηθεί κάποια άλλη δικλείδα ελέγχου του «μαύρου» χρήματος.
Εντούτοις, σήμερα, μετά την αναβάθμιση των ελεγκτικών μηχανισμών και την ψηφιοποίηση αρκετών λειτουργειών (σ.σ. να και κάτι καλό που προέκυψε από την πανδημία), αυτά τα «χαράτσια» περισσότερο ταλαιπωρούν τους νομοταγείς πολίτες και κόβουν πωλήσεις από τις εταιρείες. Άσε που υπάρχει και το παράδοξο της δεκαετίας, δηλαδή μια Porsche Cayenne 7ετίας είναι προϊόν πολυτελείας, ωστόσο μετά από 3 χρόνια ο ιδιοκτήτης δεν υποχρεούται σε φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
Ξέρετε ότι:
Ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης ορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 44 του ν.4111/2013, όπως αυτές τροποποιήθηκαν και ισχύουν με την παράγραφο 6 του άρθρου 74 του ν.4172/2013 (ΦΕΚ 167Α΄).
Τα τεκμήρια υπάρχουν στην φορολογική ζωή της Ελλάδας από το 1978. Διαμορφώνονται με βάση τα κυβικά εκατοστά του κινητήρα και καθορίζονται βάσει του ν.2238/1994.
Η κινητικότητα που θα δημιουργηθεί σε αρκετούς κλάδους σχετικούς με την αυτοκίνηση και τα χρήματα που θα πέσουν στην αγορά με άμεσο (αγορά καινούργιων ή μεταχειρισμένων αυτοκινήτων με κινητήρες από 2 λτ. και άνω) ή έμμεσο τρόπο (φόροι από καύσιμα, σέρβις ακινητοποιημένων για χρόνια αυτοκινήτων μεγάλου κυβισμού, καινούργια ελαστικά κ.ο.κ.) θα καλύψουν μέρος, αν όχι το σύνολο, των εσόδων που θα είχε το κράτος από τα τεκμήρια.
Εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ διαφεύγουν κάθε χρόνο προς το εξωτερικό, καθώς οι ιδιοκτήτες τους προτιμούν το φορολογικό καθεστώς γειτονικών ή κοντινών μας χωρών (βλ. Βουλγαρία, Αλβανία κ.ο.κ.) για πολυτελή οχήματα ή αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού.
Παραδείγματα με τα Τεκμήρια και τον Φόρο Πολυτελούς Διαβίωσης (πίνακας)
Δείτε στον πίνακα τα Τεκμήρια και τον Φόρο Πολυτελούς Διαβίωσης που υποχρεούται να πληρώσει κανείς ανάλογα με τον κυβισμό του αυτοκινήτου του:
Κυβισμός Ι.Χ. Αυτοκινήτου (κ.εκ.) Ετήσια Αντικειμενική Δαπάνη Φόρος Πολυτελούς Διαβίωσης
έως 5 έτη Από 5 έως 10 έτη (Μείωση 30%) έως 5 έτη Από 5 έως 10 έτη (Μείωση 30%)
1.929 8.200 € 5.740 € 410 € 287,00 €
2.000 8.800 € 6.160 € 440 € 308,00 €
2.100 9.700 € 6.790 € 485 € 339,50 €
2.200 10.600 € 7.420 € 530 € 371,00 €
2.300 11.500 € 8.050 € 575 € 402,50 €
2.400 12.400 € 8.680 € 620 € 434,00 €
2.500 13.300 € 9.310 € 1.729 € 1.210,30 €
2.600 14.200 € 9.940 € 1.846 € 1.292,20 €
2.700 15.100 € 10.570 € 1.963 € 1.374,10 €
2.800 16.000 € 11.200 € 2.080 € 1.456,00 €
2.900 16.900 € 11.830 € 2.197 € 1.537,90 €
3.000 17.800 € 12.460 € 2.314 € 1.619,80 €
