Σοβαρές προσδοκίες για την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης καλλιεργούν οι ρυθμίσεις που προωθούνται εντός της ερχόμενης εβδομάδας προς ψήφιση στη Βουλή και περιλαμβάνουν μέτρα για την αποσυμφόρηση των πινακίων, τόσο των ποινικών όσο και των διοικητικών δικαστηρίων.
Oι νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Δικαιοσύνης βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης, από όπου ήδη έχουν ξεχωρίσει οι «δημοφιλείς» και μη διατάξεις.
Οι τροποποιήσεις που αφορούν τον εξορθολογισμό των διαδικασιών και την επιτάχυνση της διοικητικής δίκης φαίνεται πως βρίσκουν σύμφωνη την πλειονότητα του δικαστικού και νομικού κόσμου, σε αντίθεση με κάποιες τροποποιήσεις για την επιτάχυνση της ποινικής δίκης, οι οποίες αντιμετωπίζονται προς το παρόν με επιφυλάξεις.
Το άρθρο που αναμένεται να αποτελέσει σημείο τριβής μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης και των δικηγόρων, κατά κύριο λόγο, αλλά και των δικαστικών λειτουργών είναι εκείνο που προβλέπει τον περιορισμό των αναβολών, ορίζοντας τα εξής:
«Η αναβολή που χορηγείται με αίτημα διαδίκου για λόγο που αφορά αυτόν ή τον συνήγορό του δεν μπορεί να υπερβεί τους δύο μήνες.
Στην μετ΄ αναβολή δικάσιμο το δικαστήριο συγκροτείται με την ίδια ακριβώς σύνθεση, η οποία χορήγησε την αναβολή».
Οι αιτιάσεις που ήδη διατυπώνονται με αφορμή την εν λόγω ρύθμιση εστιάζουν στην κατάργηση της κλήρωσης των μελών της σύνθεσης, αφού η υπόθεση θα εκδικάζεται από τη σύνθεση που προέβη στην αναβολή της. Αυτό ενέχει παράλληλα τον κίνδυνο – σύμφωνα με τα σχόλια που έχουν διατυπωθεί- της εύκολης πρόσβασης των διαδίκων στους δικαστές, καθώς θα γνωρίζουν ποιοι θα ανέβουν στην έδρα.
Ποινική συνδιαλλαγή
Στον αντίποδα της δυσφορίας που προκαλεί η συγκεκριμένη τροποποίηση, μια άλλη καινοτόμος ρύθμιση, με την οποία εισάγεται ο θεσμός της ποινικής συνδιαλλαγής, αναμένεται να έχει πράγματι ως αποτέλεσμα στην αποσυμφόρηση των πινακίων.
Πρόκειται για την επίλυση διαφορών που γεννώνται από την τέλεση εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας ή της περιουσίας χωρίς χρήση βίας. Αν πρόκειται για αδικήματα πλημμεληματικού χαρακτήρα, ο υπαίτιος απαλλάσσεται από κάθε ποινή εφόσον αποζημιώσει πλήρως το θύμα του (με τόκο) μέχρι την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο.
Αν πρόκειται για κακούργημα, ο υπαίτιος απαλλάσσεται από κάθε ποινή αν αποζημιώσει τον παθόντα με δική του πρωτοβουλία πριν ακόμη επιληφθούν οι αρχές. Ωστόσο αν ήδη έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για κακούργημα, καλούνται οι διάδικοι από τον εισαγγελέα, κατόπιν αιτήματος του κατηγορουμένου, συντάσσεται το πρακτικό της συνδιαλλαγής και στη συνέχεια εισάγεται αμέσως η υπόθεση προς εκδίκαση.
Η ποινή που επιβάλλεται δεν υπερβαίνει τα δύο χρόνια και δεν καταχωρίζεται στο ποινικό μητρώο.
ΕΩΣ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ Η ΑΝΑΒΟΛΗ
Η αναβολή δεν μπορεί να υπερβεί τους δύο μήνες και το δικαστήριο θα έχει την ίδια σύνθεση
Μια απόφαση για πολλούς
ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΡΑ για την επιτάχυνση της διοικητικής δίκης ξεχωρίζει ως ιδιαίτερα σημαντική η ενίσχυση του θεσμού της πρότυπης δίκης, που προβλέπει τη σύντομη συζήτηση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ενός νομικού ζητήματος που απασχολεί μεγάλο αριθμό πολιτών.
Η διαδικασία θα κινείται με πρωτοβουλία του γενικού επιτρόπου των διοικητικών δικαστηρίων, των προϊσταμένων των δικαστηρίων, των δικηγορικών συλλόγων ή του υπουργού Οικονομικών και θα έχει ως αποτέλεσμα την επίλυση του ζητήματος με μια απόφαση, που θα ισχύει για όλους τους ενδιαφερομένους.
Ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχει ίσως- δεδομένης της δικομανίας του Δημοσίου- η κατάργηση της δυνατότητας προσφυγής του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ κατά πράξεων των δικών τους οργάνων που εκδίδονται έπειτα από διοικητική προσφυγή, όπως και η δυνατότητα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης να προσφεύγουν στα διοικητικά δικαστήρια επίσης εναντίον πράξεων των οργάνων τους σε περίπτωση που ευνοούν τον ιδιώτη. Εξαιρείται μόνο ο υπουργός Οικονομικών/ΤΑ ΝΕΑ
