Παναγιώτης Αβραμόπουλος
Για τη διάσωση και την επέκταση του ελεύθερου δημόσιου χώρου…
Έχω πολλές φορές αναφερθεί (στην) και επιμείνει για την ανάγκη να προστατεύεται ο ελεύθερος δημόσιος, κοινόχρηστος χώρος και να μην αποτελεί πεδίο άσκησης ιδιωτικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και πηγή αύξησης του ιδιωτικού πλούτου.
Η πανδημία του COVID-19 ανέδειξε τη ζωτική σημασία του ελεύθερου δημόσιου χώρου για την ποιότητα της ζωής των πολιτών και το σημαντικό ρόλο που, αναπόφευκτα, θα παίξει στη λειτουργία των πόλεων στη νέα πραγματικότητα.
Κυρίως, έθεσε νέες προκλήσεις και δημιούργησε κρίσιμες ευκαιρίες για τη διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος και για τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής στις πόλεις.
Με αφορμή τη συζήτηση και τις επικείμενες αποφάσεις της κυβέρνησης και των δημοτικών αρχών σχετικά με τη βοήθεια που πρόκειται να δοθεί στα πληττόμενα λόγω κορονοϊού καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, παραθέτω την επιστολή του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων προς τους αρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης -επιστολή που αφορά, βεβαίως, το Δήμο Θεσσαλονίκης:«Αξιότιμοι κ. Υπουργοί,
Η πανδημία του ιού COVID 19 έχει αναπόφευκτα επιφέρει αλλαγές στις αστικές και υπεραστικές μετακινήσεις των πολιτών. Η νέα – μερική – κανονικότητα θα πρέπει να υποστηρίζεται από βιώσιμες λύσεις, ώστε οι επιπτώσεις στην κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία να είναι όσο το δυνατόν μικρότερες, αποτελώντας ταυτόχρονα ένα παράθυρο ευκαιρίας για αλλαγή παλαιωμένων αντιλήψεων και εφαρμογή σύγχρονων πολιτικών.
Με δεδομένη την αυξημένη πεζή ή/και με ποδήλατα μετακίνηση των πολιτών κατά τη διάρκεια της πανδημίας (για ατομική άσκηση και ελλείψει άλλων εναλλακτικών δραστηριοτήτων), είναι ευκαιρία να προωθηθούν τα ήπια μέσα μετακίνησης (και τα εγγενή πλεονεκτήματά τους για την υγεία και την οικονομία) αντί των μηχανοκίνητων ιδιωτικών μέσων. Η σημαντική έλλειψη στις ελληνικές πόλεις πεζοδρομίων επαρκούς πλάτους, διαθέσιμων ελευθέρων χώρων και αξόνων ροής φιλικών για τους πεζούς και τα ποδήλατα, καθιστούν επιτακτική την άμεση δραστική αύξηση του δημόσιου χώρου για περπάτημα, ποδήλατο, άθληση και ψυχαγωγία.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, αποτελώντας βασικό συνομιλητή της πολιτείας σε θέματα μεταφορών και βιώσιμης κινητικότητας και με συναίσθηση του ρόλου του ως του κατεξοχήν επιστημονικού φορέα που εκπροσωπεί τους Έλληνες συγκοινωνιολόγους, υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση εφαρμογή δικτύων ροής πεζών και ποδηλάτων στις ελληνικές πόλεις. Συγκεκριμένα ο ΣΕΣ προτείνει την άμεση λήψη των κάτωθι πρωτοβουλιών:
Να δοθεί άμεσα επαρκής χρηματοδότηση στους Δήμους για την εκπόνηση μελετών άμεσης εφαρμογής με σκοπό τη δημιουργία «πράσινων» αξόνων και δικτύων πεζών και ποδηλάτων, όπου οι πολίτες θα μπορούν να μετακινούνται και να αθλούνται τηρώντας. Το εν λόγω «πράσινο» δίκτυο θα συνδέει σημαντικούς πόλους έλξης μετακινήσεων, πάρκα, πλατείες και εκτός σχεδίου πόλεως περιπατητικές διαδρομές. Επιπρόσθετα, οι Δήμοι που έχουν ολοκληρώσει ΣΒΑΚ ενθαρρύνονται να προχωρήσουν στην υλοποίηση των άμεσων μέτρων εφαρμογής που προβλέπονται από το ΣΒΑΚ, προσαρμόζοντας αν χρειάζεται τα εν λόγω μέτρα, σύμφωνα με τη νέα έκτακτη κατάσταση.
· Τα συναρμόδια Υπουργεία να προχωρήσουν άμεσα στη σύνταξη κατευθυντήριων οδηγιών και να θεσμοθετήσουν καινοτόμα μέτρα άμεσης εφαρμογής και χαμηλού κόστους, τα οποία δεν προβλέπονται στις εθνικές μας προδιαγραφές, διασφαλίζοντας ωστόσο το υψηλό επίπεδο της οδικής ασφάλειας και κυκλοφορίας. Τα μέτρα αυτά θα εφαρμόζονται πιλοτικά από τους Δήμους, θα αξιολογούνται κατά τη φάση εφαρμογής τους και όσα τεκμηριωμένα θεωρηθούν επιτυχημένα και αποδεκτά από την κοινωνία θα μπορούν να διατηρηθούν και μετά το τέλος της πανδημίας. Ενδεικτικά ως μέτρα χαμηλού κόστους, άμεσης εφαρμογής και μεγάλης αποτελεσματικότητας αναφέρονται τα εξής:
o Μείωση του ορίου ταχύτητας στο αστικό οδικό δίκτυο από 50χλμ/ώρα σε 30χλμ/ώρα.
o Προσωρινή μετατροπή τμημάτων του τοπικού ή συλλεκτήριου οδικού δικτύου σε οδούς αποκλειστικής χρήσης πεζών και ποδηλάτων.
o Εποχική ή εκ περιτροπής απαγόρευση της κυκλοφορίας οχημάτων σε κεντρικές οδούς (ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές).
o Αποτροπή μηχανοκίνητης διαμπερούς κυκλοφορίας στο τοπικό οδικό δίκτυο σε περιοχές κατοικίας.
o Άμεση δημιουργία διαδρομών ποδηλάτου ή επέκτασης πεζοδρομίων με χρήση υλικών διαχωρισμού (από την μηχανοκίνητη κυκλοφορία) όπως πλαστικά κολωνάκια ή ζαρντινιέρες.
o Απελευθέρωση του ελεύθερου χώρου των πεζοδρόμιων από εμπόδια.
o Δημιουργία μικρών πάρκων στον δρόμο (Parklets) με κατάργηση 2–3 θέσεων στάθμευσης στα πρότυπα επιτυχημένων εφαρμογών σε πόλεις του εξωτερικού.
· Τα συναρμόδια Υπουργεία να θεσμοθετήσουν για την επίσπευση των διαδικασιών ανάθεσης, έγκρισης και εφαρμογής των εν λόγω κυκλοφοριακών μελετών έκτακτου χαρακτήρα.
· Να δοθεί επαρκής χρηματοδότηση για την υλοποίηση των παραπάνω μέτρων.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων με σοβαρή και τεκμηριωμένη συνεισφορά στο συγκοινωνιακό γίγνεσθαι της Ελλάδας για περισσότερα από 40 χρόνια είναι πρόθυμος να συνδράμει με το επιστημονικό του ανθρώπινο δυναμικό προς αυτή την κατεύθυνση και είναι στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνηση και υποστήριξη.»
