Όταν στις 25 Νοεμβρίου του 1977 ο Μανόλης Ανδρόνικος κοινοποιούσε από την έδρα του κατάμεστου κεντρικού
αμφιθεάτρου της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τα αποτελέσματα της ανασκαφής στη μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας, λίγοι ίσως από τους συνεπαρμένους ακροατές του
συνειδητοποιούσαν πως η στιγμή εκείνη σηματοδοτούσε μια καινούργια αρχή για την αρχαιολογική έρευνα στη Μακεδονία»… (Χρυσούλα Σαατσόγλου Παλιαδέλη από την έκδοση του ΑΠΘ – 1994 «Βεργίνα – η μεγάλη Τούμπα»).
Μόλις χθες, 40 ακριβώς χρόνια μετά (και ακριβώς 80 μετά την ίδρυση στη Βεργίνα -στα 1937- της πανεπιστημιακής ανασκαφής του ΑΠΘ) ολοκληρώθηκε στις εγκαταστάσεις του ΑΠΘ το 8ο (ύστερα από 15 χρόνια διακοπής του) διεθνές συμπόσιο για την αρχαία Μακεδονία με συνδιοργανωτές το ΙΜΧΑ (Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου) το ΑΠΘ και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος.
Έχουν, εξάλλου, περάσει κοντά 50 χρόνια από τον Αύγουστο του 1968, όταν το ΙΜΧΑ με τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως και τα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Wisconsin και Καλιφόρνιας διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη το πρώτο διεθνές επιστημονικό συμπόσιο με θέμα την αρχαία Μακεδονία. Ήταν η εποχή (και τα επόμενα τουλάχιστον δέκα χρόνια μέχρι τα εντυπωσιακά ευρήματα του Μανόλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα, αλλά και στο Δίον, στην Πέλλα, στην Αιανή κ.α. που κορύφωσαν το ενδιαφέρον τής διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την αρχαία Μακεδονία) που η περιοχή ήταν μάλλον παραμελημένη σε σύγκριση με την υπόλοιπη χώρα.
Ακολούθησαν: το Β΄ Συμπόσιο το 1973, το Γ΄ το 1977, το Δ΄ το 1983, το Ε΄ το 1989, το ΣΤ΄ το 1996 και το Ζ’ Συμπόσιο (από τις 14 έως τις 18 Οκτωβρίου του 2002) με γενικό θέμα «Η Μακεδονία από την Εποχή του Σιδήρου έως τον θάνατο του Φιλίππου Β΄». Το συνέδριο εξελίχθηκε επεισοδιακά, λόγω διαφωνίας ομάδος πολιτών με τις επιστημονικές υποθέσεις ορισμένων ξένων εισηγητών και χρειάστηκε να περάσουν 15 χρόνια για τη διοργάνωση του 8ου Διεθνούς Συμποσίου για την αρχαία Μακεδονία που οριοθετήθηκε θεματικά εκεί όπου… έληξε το προηγούμενο. Στον θάνατο του Φιλίππου Β΄.
Και από το «Η Μακεδονία από την Εποχή του Σιδήρου έως τον θάνατο του Φιλίππου Β΄» του 7ου επεισοδιακού συνεδρίου, δόθηκε η σκυτάλη στο 8ο συνέδριο που εξελίχθηκε το τελευταίο τετραήμερο με τη συμμετοχή 60 και πλέον επιστημόνων. Με εισηγήσεις που αφορούσαν αποκλειστικά την περίοδο του μακεδονικού βασιλείου «από τον θάνατο του Φιλίππου Β΄ έως την άνοδο του Αυγούστου στην εξουσία», το συμπόσιο ολοκληρώθηκε επιτυχώς, μάλλον αμήχανα και χωρίς δημόσιο απολογισμό.
Αντιστοίχως «αμήχανα» εξελίχθηκε και η έναρξη του συνεδρίου την περασμένη Τρίτη με επίσημο προσκεκλημένο ομιλητή τον Βρετανό ελληνιστή ιστορικό -καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Robin Lane Fox- «ειδικευμένο στη μελέτη του “φαινομένου” του Μεγάλου Αλεξάνδρου (το 2004, ήταν ιστορικός σύμβουλος στην ταινία «Alexander» του Όλιβερ Στόουν), ο οποίος περιορίστηκε στην ομιλία του στην ανάλυση των σχέσεων του μακεδονικού βασιλείου στην εποχή του Μ. Αλεξάνδρου με την Ήπειρο.
Στη βασική εισήγηση της εναρκτήριας συνεδρίας οι κύριοι Α. Ριζάκης και Ι. Τουράτσογλου αναφέρθηκαν στο χρονικό της μετάβασης «από το μακεδονικό βασίλειο στο imperium Romanum», τις εμμονές στην παράδοση, αλλά και τις ρήξεις των πρώην Μακεδόνων στις επιμέρους εκφάνσεις της πολιτικής, οικονομικής και πολιτισμικής τους ζωής.
Την ίδια βραδιά δεν αποφεύχθηκαν από τους επίσημους προσκεκλημένους τοπικούς άρχοντες αναφορές «αγανάκτησης» για το «όνομα της γειτονικής χώρας», αλλά και ικανοποίησης για την -επιτέλους- χρηματοδότηση του έργου συντήρησης, στερέωσης και αποκατάστασης του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη.
Στις εργασίες του συμποσίου που ακολούθησαν, το ενδιαφέρον των Ελλήνων και ξένων επιστημόνων επικεντρώθηκε σχεδόν -αν και υπήρξε μεγάλος αριθμός εισηγήσεων που αφορούσε μελέτες και συμπεράσματα συντηρητών, αρχαιολόγων και ιστορικών για παλαιότερα ευρήματα του μακεδονικού χώρου- σε ανακοινώσεις που αφορούσαν τις δύο κορυφαίες ανασκαφές τής Μακεδονίας. Τις… 80χρονες (και 40χρονες από την αποκάλυψη των βασιλικών τάφων) της Βεργίνας και τις 55χρονες (από την έναρξη της πρώτης φάσης των ανασκαφών στην Αμφίπολη) και… πενταετείς (από τη δεύτερη πρόσφατη -και «επικοινωνιακά υπερ-προβεβλημένη- ανασκαφή που αδίκησε στην εξέλιξή της ίδιο το εντυπωσιακό μνημείο» σχολίαζαν Έλληνες και ξένοι αρχαιολόγοι στο περιθώριο του συμποσίου, υπογραμμίζοντας πως «η πολιτικοποίηση της επιστήμης (κι όχι η επιστημο-ποίηση της πολιτικής) είχε πάντα δεινά και ενίοτε ολέθρια αποτελέσματα και για τα μνημεία και για την ιστορία»…
Τα μνημεία απαιτούν συντήρηση και… σωστικές… μελέτες
«Όλα τα στοιχεία συνηγορούν στη χρονολόγηση του τάφου στο τελευταίο τέταρτο του 4ου πΧ αιώνα και αποκαλύπτουν ένα μοναδικό ταφικό συγκρότημα της εποχής αυτής. Είναι ένα εκπληκτικό μακεδονικό ταφικό συγκρότημα» επανέλαβε, για πολλοστή φορά, η ανασκαφέας της Αμφίπολης και επίτιμη πλέον έφορος αρχαιοτήτων Σερρών, Κατερίνα Περιστέρη, από το βήμα του 8ου διεθνούς επιστημονικού συμποσίου. Επανέλαβε, δε, και την (εκπεφρασμένη από το 2015 -δύο μόλις χρόνια μετά την αποκάλυψη του μνημείου- και εν μέσω συνεχιζόμενων ανασκαφών και υπερ-δημοσιότητας) υπόθεση πως «είναι της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος και έδωσε την παραγγελία για την ανέγερσή του και πως σχετίζεται με τον Ηφαιστίωνα» (με βάση τις δύο επιγραφές που βρέθηκαν και στις οποίες αναγράφεται: «Παρέλαβον Ηφαιστίωνα» με το μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα).
Το γοητευτικό «παραμύθι» για την πορεία ανά τους προχριστιανικούς αιώνες της βασιλικής μητρόπολης των Μακεδόνων «διηγήθηκε» στη διάρκεια της εισήγησής της στο συνέδριο με θέμα «Οι Αιγές στα ελληνιστικά χρόνια. Τα νέα δεδομένα» η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Αγγελική Κοτταρίδη, αποδίδοντας -υποθετικά- τους νέους τάφους που εντοπίστηκαν στη διάρκεια των τελευταίων ετών στις Αιγές, ακόμα και στον Κάσσανδρο, στον Φίλιππο Δ΄ -γιο του Μ. Αλεξάνδρου (εγγονό του Φιλίππου Β΄)- κι έναν ακόμη διακοσμημένο με αστέρια/θυρεούς στον θρόνο, στη Θεσσαλονίκη (Μακεδόνισσα πριγκίπισσα, κόρη του βασιλιά Φιλίππου του Β-ετεροθαλή αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και σύζυγο του Κάσσανδρου).
Στην εισήγησή της με τίτλο «Οι θρόνοι των μακεδονικών τάφων» αντίθετα, η συνεργάτις της πανεπιστημιακής ανασκαφής της Βεργίνας και αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, δρ Βασιλική Σταματοπούλου (συνεργάτις του αν. καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Παναγιώτη Φάκλαρη, ο οποίος εδώ και χρόνια υποστηρίζει σε διεθνείς ιστορικές και αρχαιολογικές συναντήσεις πως οι τάφοι της Βεργίνας δεν ανήκουν στο Φίλιππο Β’, όπως από λανθασμένη χρονολόγηση υποστήριξε ο καθηγητής του Μανόλης Ανδρόνικος αλλά είναι μεταγενέστεροι χρονικά), ανέφερε πως «οι θάλαμοι των μακεδονικών τάφων υλοποιούν σε ταφικό πλαίσιο έναν οικιακό ανδρώνα, ένα δωμάτιο κοινής οινοποσίας και διασκέδασης και ο τάφος νοείται ως ο χώρος του αιώνιου συμποσίου, δεν επρόκειτο για ιδιαιτερότητα της περιφέρειας του μακεδονικού βασιλείου, αλλά μάλλον για μακεδονική παράδοση» και πως «ο θρόνος κατέληξε μεταγενέστερα να ταυτισθεί με τη βασιλική εξουσία καθώς στην τέχνη χρησιμοποιείται από θεούς, βασιλείς και άλλους διακεκριμένους θνητούς»…
Το στίγμα τού αμιγώς επιστημονικού προφίλ του συνεδρίου (που αφορά την ανάγκη συντήρησης και μελέτης του πλούσιου, ήδη υπάρχοντος ανασκαφικού υλικού) έδωσε με την εισήγησή της, η ομότιμη καθηγήτρια του ΑΠΘ, διευθύντρια της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα, Χρυσούλα Σαατσόγλου Παλιαδέλη. Θέτοντας ερωτήματα, υποβάλλοντας υποθέσεις και επιστημονικές εικασίες και καταθέτοντας στην κρίση των συναδέλφων της ιστορικά ενδεχόμενα που «γεννώνται» από την πολυετή, πολυπρόσωπη και με τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων (συντηρητών, φωτογράφων, χημικών αναλυτών, γεωλόγων κ.α) μελέτη του «σκοτεινού» ευρήματός της (ενός ασημένιου παναθηναϊκού τύπου αμφορέα σε χρήση τεφροδόχου), παρουσίασε στους Έλληνες και ξένους συνέδρους, τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης τής ερευνητικής της ομάδας στο εντυπωσιακό εύρημα (του 2008-2009) από την αγορά των Αιγών.
Τον Νοέμβριο του 2006, ο Σύλλογος Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης διοργάνωσε τιμητική εκδήλωση. «Τρεις ομιλίες κι ένα σημείωμα για τον Μανόλη Ανδρόνικο» ετιτλοφορείτο το 35σελιδο έντυπο που κυκλοφόρησε με τα κείμενα των ομιλητών εκείνης της εκδήλωσης, καθηγητριών του ΑΠΘ και πρώην συνεργάτιδων του αείμνηστου καθηγητή, κυριών Στέλλας Δρούγου και Χρυσούλας Παλιαδέλη (κείμενα στα οποία υπογραμμίζεται η εντολή-υποθήκη του καθηγητή τους «για προστασία και μελέτη των μνημείων») και του δημοσιογράφου «αυτόπτη μάρτυρα της ανασκαφής» το 1977, Δημήτρη Γουσίδη, προέδρου τότε της ΕΣΗΕΜΘ, o οποίος είχε αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Υπάρχει περίπτωση να είναι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Να γράψω ότι υπάρχουν ενδείξεις;» ρώτησα τον Ανδρόνικο. Με κοίταξε για μερικά δευτερόλεπτα και μου απάντησε με μια πολύ μεγάλη κουβέντα που κάποιοι “ελληναράδες” τώρα καλά θα έκαναν να την ενστερνιστούν: “.. με την Ιστορία δεν παίζουμε
Αποκαλύπτεται το μυστήριο στο ανάκτορο του Φιλίππου Β’: Η Χρυσή τομή και οι θεϊκοί αριθμοί
ο Γιάννης Αντωνίου, καθηγητής μαθηματικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και επί σειρά ετών συνεργάτης του Νομπελίστα φυσικοχημικού Ιλία Πριγκοζίν, είδε την απεικόνιση του ανακτόρου του Φιλίππου του Β΄, το οποίο αναστηλώνεται στις Αιγές, ήταν σίγουρος από την πρώτη στιγμή ότι πρόκειται για ένα αρχιτεκτονικό δημιούργημα φτιαγμένο με τη χρυσή τομή.
«Βλέποντάς το, ως άνθρωπος, με κατέλαβε ένα αίσθημα γαλήνης, αρμονίας και μέθεξης. Ως μαθηματικός, αντιλήφθηκα καθαρά με το μάτι, χωρίς να το μετρήσω με χάρακα, ότι επρόκειτο για ένα ορθογώνιο με λόγο πλευρών 1,62. Αυτό σημαίνει ότι η μικρότερη πλευρά του ορθογωνίου είναι περίπου το 62% του μήκους της μεγάλης. Αυτός είναι ο χρυσός λόγος στον οποίο έχουν αποδοθεί από την αρχαιότητα θεϊκά χαρακτηριστικά» εξηγεί με νόημα στο ΑΠΕ- ΜΠΕ.
Για τη χρυσή τομή μιλούσε λίγες μέρες νωρίτερα στο κοινό η προϊσταμένη της εφορίας αρχαιοτήτων Ημαθίας, αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη, κατά το επίσημο άνοιγμα του ανακτόρου για το κοινό. «Όλο το κτίριο είναι σχεδιασμένο με χρυσές τομές. Δηλαδή όλες οι αναλογίες μέχρι τα ύψη του κτιρίου είναι 1,62, που είναι η χρυσή τομή. Γι’ αυτό, όταν το κοιτάμε μας φαίνεται όμορφο, μας αρέσει η πρόσοψη αυτή. Είναι αυτό που βρήκε ο Πυθαγόρας, είναι ο Θεός κατά Πλάτωνα, αυτό που συνέχει το σύμπαν και όντως το συνέχει. Πώς το ξέρει; Δεν το ξέρω. Το ξέρει όμως» ήταν τα ακριβή της λόγια.
Η θεϊκή υπόσταση της χρυσής τομής
Και είναι αυτή η θεϊκή υπόσταση της χρυσής τομής που απασχολεί από τα αρχαία χρόνια τους επιστήμονες από διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. «Ο άνθρωπος αποδίδει θεϊκά χαρακτηριστικά σε κάτι συνήθως για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι ότι δεν μπορεί να το περιγράψει, ο δεύτερος ότι το παρατηρεί παντού και ο τρίτος ότι δεν κατανοεί το λόγο της ύπαρξής του. Στην περίπτωση του χρυσού λόγου, της χρυσής τομής, η συγκεκριμένη αναλογία πληροί αυτές τις τρεις προϋποθέσεις» διευκρινίζει ο κ. Αντωνίου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο χρυσός λόγος ως άρρητος αριθμός δεν αναπαρίσταται γιατί έχει άπειρα ψηφία. Προσεγγίζεται όμως από ρητούς αριθμούς. «Επιπλέον ενυπάρχει στο σχήμα των λουλουδιών και του αστερία της θάλασσας, στο κουκουνάρι, το σώμα του αλόγου, στα όστρακα, στο σαλιγκάρι, στον γενετικό κώδικα, στους φυσικούς κρυστάλλους, τους κυκλώνες, τους σπειροειδείς γαλαξίες, στον άνθρωπο του Βιτρούβιου του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, τον «μυστικό δείπνο» του Νταλί, τον Παρθενώνα και, όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα, στο ανάκτορο του Φιλίππου στις Αιγές» τονίζει και προσθέτει: «ο λόγος αυτός εμφανίζεται παντού».
«Τώρα για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό, δεν το γνωρίζουμε. Απλώς παρατηρώντας τα φαινόμενα, διαπιστώνουμε την παγκοσμιότητα του χρυσού λόγου. Η χρυσή τομή είναι πανταχού παρούσα, όπως ο Θεός είναι πανταχού παρών. Δεν μπορεί να είναι όλα αυτά τυχαία, υπάρχει ένα μυστήριο εδώ πέρα» τονίζει με νόημα.
Επισημαίνει δε ότι «μια ερμηνεία θα ήταν να βρεθεί μια αυτοόμοια διαδικασία, που ευνοήθηκε εξελικτικά σε σχέση με άλλες και έτσι επικράτησε ως διαμορφωτικός μηχανισμός στη φύση. Επειδή ο εγκέφαλος και το σώμα μας συν-εξελίσσονται με τη φύση, η αμοιβαία εναρμόνιση προκαλεί το αίσθημα του κάλλους και τη γαλήνη που βιώνουμε, βλέποντας τις μορφές».
Γοητευμένη από το μυστήριο αυτό δηλώνει και η ίδια η κ. Κοτταρίδη, επισημαίνοντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι δεν τίθεται ζήτημα έλλειψης γνώσης από τους επιστήμονες, αλλά υπέρβασης από εκείνους που συνέλαβαν την ιδέα από την οποία δημιουργήθηκε το ανάκτορο του Φιλίππου. «Το μνημείο αυτό είναι το απόλυτο αποτύπωμα της λογικής στην πέτρα. Το απόλυτο. Δεν έχουμε κάτι αντίστοιχο σαν αυτό, κάτι τόσο μετρημένο. Έχοντας «λύσει» αυτό το μνημείο αρχιτεκτονικά, έχω κερδίσει μια γνώση για τη μετρολογία. Ξέρω ότι είναι πέντε παλάμες , επτά παλάμες, (σ.σ. μια παλάμη ισούται με 77 χιλιοστά), δηλαδή ξέρω στοιχεία που επαναλαμβάνονται μετρητικά και όταν τα βρίσκεις αυτά – γιατί είναι πολύ εξειδικευμένα πράγματα – αναγνωρίζεις αμέσως την αρχιτεκτονική σχολή. Φαίνεται ότι η τεράστια συνεισφορά των Μακεδόνων -που δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει ακόμα- στην παγκόσμια τέχνη είναι η αρχιτεκτονική» σημειώνει. Αναφέρει, άλλωστε, ότι ο συγκεκριμένος τρόπος σχεδίασης επαναλαμβάνεται και σε άλλα κτίρια τα οποία η ίδια μέτρησε με λεπτομέρεια, σε περιοχές όπως η Δήλος, η Αλεξάνδρεια, η Πέργαμος.
Για την έννοια του Θεού, άλλωστε, εκφράζει την ισχυρή πεποίθηση ότι ενυπάρχει στο ανάκτορο των Αιγών και από εκεί και πέρα μετουσιώνεται σε αισθητική, σε αρχιτεκτονική σχολή.
Πού τοποθετείται όμως χρονικά η αφετηρία της χρυσής τομής;
Την απάντηση δίνει ο κ. Αντωνίου: «Από τη διασωθείσα γραμματεία προκύπτει ότι πρώτη αναφέρεται στο χρυσό λόγο η Θεανώ, μαθήτρια του Πυθαγόρα και αργότερα γυναίκα του, ίσως από τις μεγαλύτερες μαθηματικούς της εποχής της. Ειδικότερα, δύο αριθμοί α και β έχουν λόγο χρυσής τομής φ, δηλαδή α διά β ίσον φ, αν ο λόγος του μεγαλύτερου (α) προς το μικρότερο (β) συμπίπτει με το λόγο του αθροίσματος (α+β) προς τον μεγαλύτερο (α). Επιλύοντας την εξίσωση δευτέρου βαθμού, βρίσκουμε ότι ο χρυσός λόγος είναι φ=1,618….., ένας άρρητος αριθμός».
Στη γεωμετρία το ίδιο ακριβώς συμβαίνει όταν σε ένα ορθογώνιο με πλευρές α και β, κατασκευαστεί ένα τετράγωνο πάνω στη μεγαλύτερη πλευρά. Τότε το ορθογώνιο που θα περισσέψει από το αρχικό σχήμα είναι όμοιο με το αρχικό, δηλαδή η χρυσή τομή είναι μια συγκεκριμένη ομοιότητα που προκαλεί την αίσθηση της αρμονίας.
«Όλο αυτό είναι μια μαθηματική ιδιότητα και μπορεί να μην λέει τίποτε στον καθένα. Ωστόσο προκαλεί εντύπωση όταν διαπιστώνουμε ότι ο χρυσός λόγος συναντάται παντού στη φύση. Από εκεί ξεκινά το ενδιαφέρον» υπογραμμίζει ο καθηγητής.
Μετά τη Θεανώ, ο Ευκλείδης στα στοιχεία του αναφέρει τη χρυσή τομή που επανέρχεται στο προσκήνιο τον 12ο αιώνα από τον Φιμπονάτσι. Στην περίφημη αυτή ακολουθία αριθμών, κάθε όρος είναι άθροισμα των δύο προηγούμενων: για παράδειγμα, 0,1,1,2,3,5,8,13,21,34,55,…..
«Στην κάτοψη του ανακτόρου του Φιλίππου στις Αιγές ενσωματώνεται η θεωρία, της χρυσής τομής, μια πολύπλοκη γεωμετρία κύκλων, τετραγώνων και τριγώνων, που επαναλαμβάνουν με εμβαδά την ακολουθία Φιμποντάτσι 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21…. από την οποία κατά Πλάτωνα προκύψει η ψυχή, που είναι το κινούν του κόσμου» σημειώνει η κ. Κοτταρίδη.
Από την αρμονία στο χάος, μια ακόμη ανακάλυψη
Ο χρυσός λόγος ξεπρόβαλλε και πάλι μυστηριωδώς σε απλά χαοτικά συστήματα. «Τη δεκαετία του 1960, ο μαθηματικός Βλαντιμίρ Άρνολντ κατασκεύασε έναν χαοτικό μετασχηματισμό. Αυτός ο μετασχηματισμός ορίζει δύο κατευθύνσεις, η μία μεγαλώνει τις αποστάσεις και η άλλη τις μικραίνει. Έκπληκτος διαπίστωσε ότι ο χρυσός αριθμός ορίζει αυτές τις κατευθύνσεις. Για να δείξει την έντονη παραμόρφωση ζωγράφισε μια γάτα και έτσι έμεινε το όνομα «μετασχηματισμός της γάτας του Άρνολντ»» αναφέρει ο κ. Αντωνίου.
Και μπορεί το παραπάνω παράδειγμα να διδάσκεται στους φοιτητές του Τμήματος Μαθηματικών ως ένα από τα βασικά πρότυπα χαοτικής συμπεριφοράς, όμως, σε ό,τι αφορά το ευρύ κοινό, αξίζει να κρατήσει κανείς υπόψη τη φράση του καθηγητή ότι «χάος σημαίνει ευαισθησία στις αρχικές συνθήκες: μικρές διαταραχές μεγεθύνονται δραματικά, δημιουργώντας άτακτη διάχυση. Ο χρυσός αριθμός, δηλαδή, εμπλέκεται όχι μόνο στην αρμονία αλλά και στο χάος. Όλα αυτά δεν αρκούν, βέβαια, για να περιγράψουν πώς λειτουργεί το σύμπαν, αλλά είναι μια ένδειξη της παγκοσμιότητας του χρυσού αριθμού».
Το ιερό περιστύλιο
Πίσω και πάλι στο ανάκτορο του Φιλίππου, η κ. Κοτταρίδη κλείνει τις δηλώσεις της στο ΑΠΕ – ΜΠΕ με μια αναφορά στο «ιερό περιστύλιο», τη σειρά των κιόνων του ανακτόρου γύρω από την εσωτερική αυλή που σχηματίζουν στοές. «Το περιστύλιο είναι ο λόγος ύπαρξης αυτού του κτιρίου. Είναι η ψυχή του κτιρίου, το ιερό κέντρο το οποίο ζωντανεύει με την είσοδο του καθενός σε αυτό. Μπαίνοντας κάποιος στο περιστύλιο γίνεται ο περιούσιος, εκλογικεύει το άλογο σύμπαν και το εκλογικεύει με τον ωραιότερο δυνατό τρόπο, τις χρυσές τομές. Όταν το κατάλαβα αυτό λύθηκε και η τεράστια φιλοσοφία που είναι από πίσω» σχολιάζει και μιλά για τη μεταφορά της ιδέας αυτής σε άλλες περιοχές. «Αυτό με κάνει να το σκέφτομαι το γεγονός ότι τα ισλαμικά τεμένη είναι τα πρώτα που μιμούνται την ιδέα του περιστυλίου, γιατί αυτοί ξέρουν τον ελληνιστικό κόσμο, ζούνε μαζί όταν τον 7ο και 8ο αιώνα φτιάχνουν περιστύλια για να λατρέψουν τον θεό τους στην καινούρια θρησκεία που δημιουργούν» σημειώνει και εκφράζει την άποψη ότι αυτό είναι κάτι που αξίζει να ερευνηθεί περαιτέρω…
