Δρ Ψυρρόπουλος Ζ. Δημήτρης / Πως πρέπει να γίνεται ο έλεγχος πριν την συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες.
– Οι καρδιολόγοι αλλά και ιατροί άλλων ειδικοτήτων καλούνται να εξετάσουν νέους αθλητές, ώστε να αποφανθούν αν πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες. Οι κλινικές και παρακλινικές εξετάσεις που θα πραγματοποιηθούν θα πρέπει να είναι αυτές που θα επιτρέψουν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την υγεία του εξεταζόμενου ώστε να αποφευχθούν επικίνδυνες παθολογικές καταστάσεις από το καρδιαγγειακό κυρίως σύστημα (π.χ. ανακοπή, ρήξη ανευρυσμάτων κ.α) .
Επίδραση της άθλησης στο καδιαγγειακό σύστημα των νέων
Όταν τα παιδιά και οι έφηβοι αθλούνται συστηματικά προκαλούνται ποικίλες φυσιολογικές μεταβολές του καρδιαγγειακού συστήματος, δηλαδή αύξηση της καρδιακής μάζας, διάταση και αύξηση του πάχους των τοιχωμάτων της καρδιάς (υπερτροφία), αλλαγές στην ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς, μεταβολές στα τοιχώματα των μεγάλων αγείων, κ.α.
Κατά την άθληση προκαλούνται οξείες μεταβολές της καρδιακής λειτουργίας με αύξηση του όγκου παλμού και της καρδιακής συχνότητας που σκοπό έχουν την παροχή περισσότερου οξυγόνου προς τους σκελετικούς μυς. Επίσης εμφανίζεται αύξηση της αρτηριακής πίεσης με αποτέλεσμα της την αύξηση της καρδιακής παροχής ενώ παρατηρείται βραδυκαρδία κατά την ηρεμία και την υπομέγιστη άσκηση.
Οι παραπάνω αιμοδυναμικές μεταβολές σταδιακά οδηγούν ενίοτε σε μορφολογικές ανωμαλίες του μυοκαρδίου, όπως η διάταση και η υπερτροφία που αποκλίνουν σημαντικά από αυτές που ονομάζουμε φυσιολογικές αλλαγές.
Σκοπός και διενέργεια του προαθλητικού ελέγχου.
Ο λόγος που είναι σημαντικό να διενεργείται προαθλητικός έλεγχος είναι η ανακάλυψη ασυμπτωματικών καρδιαγγειακών ανωμαλιών που μπορεί να προκαλέσουν αιφνίδιο θάνατο. Το ποσοστό εμφάνισης αιφνιδίου θανάτου είναι ανάλογο της ηλικίας του αθλητή και το είδος του αθλήματος.
Έτσι φαίνεται ότι το πιο επικίνδυνο άθλημα είναι το ποδόσφαιρο (35% των θανάτων), δεύτερο το μπάσκετ (25% των θανάτων) και τρίτο ο στίβος (15% των θανάτων). Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή υπολογίζει την επίπτωση του αιφνίδιου θανάτου περίπου σε 2 ανά 100.000 αθλητές ηλικίας κάτω των 35 ετών κάθε χρόνο.
Κατά συνέπεια στους νεαρούς αθλητές είναι απαραίτητο ο έλεγχος να περιλαμβάνει
1) φυσική εξέταση και πλήρες ιατρικό ιστορικό του καρδιαγγειακού και αναπνευστικού συστήματος,
2) ηλεκτροκαρδιογράφημα και
3) υπερηχοκαρδιογράφημα.
Όπου κριθεί από τον εξειδικευμένο καρδιολόγο θα πραγματοποιηθεί περαιτέρω έλεγχος που περιλαμβάνει
1) τη δοκιμασία κόπωσης και
2) την 24/ώρη καταγραφή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος (Holter ρυθμού).
Σε όλες τις ομάδες των νεαρών αθλητών μετά την ηλικία των 12-13 ετών συστήνεται να πραγματοποιείται και ο πλήρης εργομετρικός έλεγχος που πιστοποιεί και καθορίζει την ικανότητα για ασφαλή και αποτελεσματική άθληση. Τα αποτελέσματα αφορούν:
1) τη φυσική κατάσταση
2) την αποτελεσματικότητα της προπόνησης
3) τον καθορισμό του είδους της άσκησης (αερόβια, αναερόβια)
4) τον καθορισμό του προπονητικού πργράμματος και της βέλτιστης έντασης της άσκησης
5) τις μετρήσεις μεταβολικών ρυθμών για το σχεδισμό βέλτιστων προγραμμάτων διατροφής.
Σκοπός των όλων των αναφερθέντων εξετάσεων είναι αφενός να διαγνωσθούν πρώιμα κυρίως η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, το σύνδρομο μακρού QT, το σύνδρομο Brugada, το σύνδρομο Wolf-Parkinson-White, η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια της δεξιάς κοιλίας, κ.α. και αφετέρου να ταυτοποιηθεί η ” αθλητική ” κατάσταση του παδιού ή του εφήβου.
Ο κατάλληλος χρόνος διενέργειας του ελέγχου είναι πριν την έναρξη των αθλητικών δραστηριοτήτων ώστε να γίνει ο απαραίτητος λεπτομερής έλεγχος και η επανάληψη του είναι αναγκαίο να γίνεται κάθε 1 με 3 χρόνια ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της υγείας του νεαρού αθλητή.
Δρ Ψυρρόπουλος Ζ. Δημήτρης
– Ειδικός Καρδιολόγος Ενηλίκων και Παίδων –
