Γράφει ο Δημήτρης Γκιόκας
Διάγουμε ήδη τον 7ο χρόνο μιας άνευ προηγουμένου οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, χωρίς δυστυχώς να βλέπουμε φως στο τούνελ. Ακόμη και σήμερα η χώρα εμφανίζεται απροετοίμαστη να χαράξει έναν οδικό χάρτη εξόδου από τη σημερινή κατάσταση και να διορθώσει τις χρόνιες αδυναμίες της.
Η ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού από τη μια και τα λάθη των δανειστών από την άλλη είναι οι δύο παράγοντες που ευθύνονται για την αποτυχία των προγραμμάτων διάσωσης και την οικονομική συρρίκνωση.
Σαφέστατα το πολιτικό σύστημα της χώρας έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Αφενός, χρεώνεται σε μεγάλο βαθμό τη χρεοκοπία του 2010, η οποία κατόπιν οδήγησε και στα μνημόνια. Αφετέρου, 7 χρόνια μετά δεν έχει διορθώσει τις παθογένειες που μας έφεραν ως εδώ: πελατειακό κράτος, φοροδιαφυγή, γραφειοκρατία, διαφθορά, έλλειψη παραγωγής, ατομισμός.
Δεν προχώρησε στις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές και σε στοχευμένη μείωση της σπατάλης, αλλά σε οριζόντιες τυφλές περικοπές επί δικαίων και αδίκων. Ως αντιστάθμισμα της έλλειψης σχεδίου και βούλησης για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, επιδόθηκε σε ανελέητη φοροκαταιγίδα, διαλύοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις, χωρίς κανένα δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθώς τα έσοδα αντί να αυξάνονται μειώνονται. Εκτός αυτού, όχι μόνο δεν καλλιέργησε κλίμα εθνικής συνεννόησης, ώστε να ξεπεραστεί μια ώρα αρχύτερα η κρίση, αλλά εξέθρεψε τη ψευδαίσθηση ότι με έναν μαγικό τρόπο τα πάντα θα γίνουν όπως πριν και ότι για όλα τα κακά ευθύνονται οι σκοτεινές δυνάμεις που κυνηγούν την Ελλάδα.
Από την πλευρά τους βέβαια μεγάλη ευθύνη φέρουν και οι δανειστές. Δεν τόλμησαν στην αρχή να ελαφρύνουν το υπέρογκο ελληνικό χρέος, υπό το φόβο ότι τα τοξικά ελληνικά ομόλογα θα γονάτιζαν το εύθραυστο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Αντί αυτού υιοθέτησαν μια ουτοπική πολιτική με στόχο δυσθεώρητα υψηλά πλεονάσματα και μια απίστευτα βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή, που ισοδυναμούσε με 15% του ΑΕΠ σε διάστημα μόλις 6 ετών (από πρωτογενές έλλειμμα 10,2% το 2009 σε πλεόνασμα 4,5% το 2015!). Αποδείχθηκε όμως ότι με αυτό τον τρόπο ούτε το χρέος μπορεί να αποπληρωθεί, ούτε και η οικονομία να ανακάμψει.
Έριξαν το βάρος στο αυστηρό δημοσιονομικό πλαίσιο, ενώ το πρόβλημα της Ελλάδος είναι κυρίως δομικό. Θα έπρεπε να επιμείνουν με κάθε τρόπο στην εφαρμογή των διαρθρωτικών αλλαγών, με αντάλλαγμα μικρότερα πλεονάσματα, ώστε να πάρει μπρος η οικονομία και να αυξηθεί το ΑΕΠ. Έτσι και η σχέση Χρέος/ΑΕΠ θα είχε βελτιωθεί, καθιστώντας το χρέος βιώσιμο, και η χώρα θα ανέκαμπτε. Αντιθέτως, με τη σημερινή κοντόφθαλμη πολιτική το εισόδημα της Ελλάδας μειώθηκε κατά 26% σε έξι χρόνια, ενώ το χρέος, παρότι κυμαίνεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το 2009, έφθασε να είναι 1,8 φορές μεγαλύτερο του εθνικού εισοδήματος.
Χρειάζεται ένα άλλο μίγμα πολιτικής, με έμφαση στις δομικές αλλαγές στο κράτος και σε ένα παραγωγικό οικονομικό μοντέλο που θα σπρώξει την Ελλάδα στη νέα εποχή. Πάνω από όλα όμως χρειάζεται ο πολιτικός κόσμος της χώρας να επιδείξει ικανότητα, σχέδιο, ανιδιοτέλεια, αλλά και βούληση να συγκρουστεί με παγιωμένα συμφέροντα και νοοτροπίες. Μόνο έτσι θα πάψουμε να είμαστε ο παρίας της Ευρώπης και το παράδειγμα προς αποφυγή για όλους τους υπόλοιπους.
*O Δημήτρης Γκιόκας είναι Οικονομικός Αναλυτής, μέλος της προσωρινής συντονιστικής επιτροπής της Δημοκρατικής Ευθύνης.
Rizopoulos Post
