Στη γνωστή και δοκιμασμένη τακτική μαστίγιο και καρότο επιμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεσή του για την 5η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Το Ταμείο εκφράζει αφενός την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειώσει η ελληνική οικονομία, αφετέρου δε, υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα ναι μεν έχει επιτύχει όλα εκτός από ένα- τα κριτήρια του προγράμματος, αλλά ωστόσο έχει χάσει όλους τους ενδεικτικούς στόχους και τις περισσότερες διαρθρωτικές αλλαγές.
Το ΔΝΤ αναφέρει πως αθροιστικά την τετραετία 2014-2017 το δημοσιονομικό κενό τοποθετείται στα 7,7 δισ. ευρώ και πως απαιτούνται επιπλέον μέτρα 5,7 δισ. ευρώ για να κλείσει το κενό της διετίας 2015-2016. Σύμφωνα με την έκθεση η πορεία προσαρμογής για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος της Ελλάδας θα πρέπει να αποσκοπεί στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων τουλάχιστον 2,75 δισ. ευρώ(1,5% του ΑΕΠ) το 2014, 5,65 δισ. ευρώ (3% του ΑΕΠ) το 2015 και 8,9 δισ. ευρώ (4,5% του ΑΕΠ) το 2016.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υπογραμμίζει πως το ελληνικό πρόγραμμα είναι επαρκώς χρηματοδοτημένο για τους επόμενους 12 μήνες (Μάιος 2015), ωστόσο τοποθετεί στα 12,6 δισ. ευρώ το χρηματοδοτικό κενό του ελληνικού προγράμματος μετά τον Μάιο του 2015 και σημειώνει πως η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να στηρίζεται κατά κύριο λόγο στη δημόσια χρηματοδότηση.
Για τα επίπεδα του χρέους το ΔΝΤ αναφέρει πως αφού κορυφωθεί στο περίπου 174% του ΑΕΠ το τρέχον έτος, το χρέος αναμένεται να μειωθεί στο 128% του ΑΕΠ το 2020 και στο 117% του ΑΕΠ το 2022, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ενδεχόμενα επιπλέον μέτρα ανακούφισης από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας.
Για τις αποκρατικοποιήσεις αναφέρει πως ο στόχος εσόδων για το 2014 έχει μειωθεί από τα 2,7 δισ. ευρώ στα 1,5 δισ. ευρώ και ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης αναμένεται να ανακτηθεί το διάστημα 2015-2016.
Το ΔΝΤ σημειώνει στην έκθεσή του πως η κόπωση στην προσαρμογή είναι πλέον εμφανής και υπογραμμίζει ότι όσο προχωρά το πρόγραμμα η πολιτική δέσμευση για την στρατηγική του χρέους δοκιμάζεται σοβαρά. Κατά το ταμείο η στρατηγική αυτή δεν αφήνει κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε αξιοσημείωτη αύξηση σε μισθούς και συντάξεις από τα σημερινά επίπεδα για την περίοδο μέχρι τις εθνικές εκλογές του 2016.
Στην έκθεση σημειώνεται πως οι ελληνικές αρχές θα επανεξετάσουν την ανάγκη για περαιτέρω μεταρρύθμιση των συντάξεων για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του ασφαλιστικού συστήματος. Για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας υπογραμμίζει πως είναι ζωτικής σημασίας στο πλαίσιο της επόμενης αναθεώρησης να εξαλειφθούν οι περιορισμοί σχετικά με τις ομαδικές απολύσεις,προαναγγέλλει και αλλαγές στον κατώτατο μισθό με μείωση των ωριμάνσεων.
Το ΔΝΤ υποστηρίζει πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν σήμερα μια σοβαρή απειλή για την ικανότητα των ελληνικών τραπεζών και επιμένει πως τα τεστ της Τράπεζας της Ελλάδος υιοθέτησαν αισιόδοξες εκτιμήσεις σχετικά με την ικανότητα των τραπεζών να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Μάλιστα, αναφέρει πως η αθέτηση των υποχρεώσεων των δανειοληπτών και ένα πιθανώς δυσμενέστερο μακροοικονομικό σενάριο θα μπορούσαν να προκαλέσουν επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες άνω των 6 δισ. ευρώ.
Οι οικονομικές εξελίξεις σε γενικές γραμμές είναι σύμφωνες με το πρόγραμμα του ΔΝΤ, ωστόσο, αναπτυξιακοί κίνδυνοι παρότι θα μπορούσαν να περιοριστούν το 2014, φαίνεται πως έχουν αρνητική πορεία. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η δυναμική του δημόσιου χρέους παραμένει σε γενικές γραμμές αμετάβλητη. Εκτιμάται ότι τα υψηλά επίπεδα την προσεχή 10ετία, θα παραμένουν εμπόδιο για την πρόσφατη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, ειδικά αν οι αμφιβολίες επανεμφανίζονται για την πολιτική βούληση και διατηρηθεί ένα υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα.
Μεταξύ των κινδύνων ανάπτυξης το ΔΝΤ συμπεριλαμβάνει την εσωτερική πολιτική αστάθεια, την κόπωση προσαρμογής, τις αποκλίσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, την αποτυχία στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των τρωτών σημείων των τραπεζικών ισολογισμών και τον αποπληθωρισμό. Παράλληλα επισημαίνεται ότι η μείωση μισθών δεν τόνωσε, όσο αναμενόταν την ανταγωνιστικότητα, καθώς οι ονομαστικοί μισθοί έχουν μειωθεί κατά περίπου 16% από το 2009 αλλά η ανταγωνιστικότητα μετρούμενη με βάση τις μειώσεις τιμών δεν ανταποκρίθηκε.
Το χρέος εκτιμάται στο 174% του ΑΕΠ το τρέχον έτος, και αναμένεται να μειωθεί στο 128% το 2020 και στο 117% το 2022, χωρίς να υπολογιστούν «ενδεχόμενα επιπλέον μέτρα ανακούφισης από τους Ευρωπαίους εταίρους στην Ελλάδα».
Στα θετικά σημεία, σημειώνεται ότι
-Το πραγματικό ΑΕΠ έχει υποχωρήσει κατά 3,9% το 2012, καλύτερα από τις εκτιμήσεις για 4,2%. Παράλληλα, οι οικονομικές συνθήκες παρουσιάζουν εικόνα βελτίωσης, με τον μεταποιητικό PMI να υπερβαίνει για πρώτη φορά από τα μέσα του 2009 τις 50 μονάδες.
-Το εξωτερικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε πλεόνασμα το 2013, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, ωστόσο οι εξαγωγές εξαιρουμένου του τουρισμού συνέχισαν να έχουν κακές επιδόσεις.
-Η κυβέρνηση πέτυχε ένα σημαντικό πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2013 το οποίο ξεπέρασε το στόχο και το χρονοδιάγραμμα.
-Στις θετικές εξελίξεις συμπεριλαμβάνεται η αύξηση του επενδυτικού ενδιαφέροντος και η επιστροφή της Ελλάδας στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, έπειτα από πέντε χρόνια «καραντίνας».
Εύθραυστες οι τράπεζες
Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι οι τράπεζες, παρά τις επιτυχείς αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και τις συνέργειες που πραγματοποίησαν με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας και την ανάκαμψη, παραμένουν εύθραυστες, εξαιτίας των NPLs και της χαμηλής ποιότητας κεφαλαίου. Όσον αφορά στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, επισημαίνει ότι το 40% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου αποτελείται από NPLs.
Τα κόκκινα δάνεια παραμένουν ο μεγαλύτερος βραχνάς για τις τράπεζες, καθώς η επιβράδυνση δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, μπορεί αφενός να αποτελεί ένα θετικό σημάδι, ωστόσο γίνεται με ρυθμό χαμηλότερο των εκτιμήσεων.
Το Ταμείο στην έκθεσή του κάνει λόγο για αισιόδοξες παραδοχές της ΤτΕ και αναφέρει ότι ενώ δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη σταθερότητα, το ΔΝΤ «ανησυχεί ότι οι τράπεζες θα δυσκολευτούν» με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε παρατεταμένη απομόχλευση, με συνακόλουθο κίνδυνο για την οικονομία.
Η έκθεση του ΔΝΤ αναφέρεται και στα νέα ορόσημα που θα πρέπει να υλοποιήσει η Ελλάδα.
– Η Κυβέρνηση πρέπει να εισαγάγει ένα νέο κώδικα συμπεριφοράς για τις τράπεζες.
– Να θεσπίσει αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας .
– Να ενσωματώσει τις συστάσεις της μελέτης του ΟΟΣΑ για το διοικητικό βάρος.
– Να θεσπίσει νομοθεσία για τη φορολόγηση των συλλογικών επενδυτικών οχημάτων.
– Να διευρύνει τον ορισμό της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής.
– Να ευθυγραμμίσει το μη μισθολογικό κόστος του δημόσιου τομέα με τις βέλτιστες πρακτικές της ΕΕ.
– Να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του ΦΠΑ και στην απλούστευση της διαχείρισή του.
– Να φέρει στο μισθολόγιο του Δημοσίου που θα εφαρμοσθούν από την 1η Ιανουαρίου 2015.
– Να ενισχύσει το πλαίσιο για την προσωπική και εταιρική αφερεγγυότητα.
– Να θεσπίσει νομοθεσία για την ευθυγράμμιση του πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις.
– Να ψηφίσει μέτρα που θα εναρμονίσουν το πλαίσιο βιομηχανικών ενεργειών της Ελλάδας με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό.
– Να υιοθετήσει πακέτο μεταρρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος με βάση τις αναλογιστικές μελέτες.
– Να αντιμετωπίσει όλα τα θέματα που έχουν προσδιορισθεί από την έκθεση του ΟΟΣΑ σχετικά με τα εμπόδια στον ανταγωνισμό.
– Να ψηφίσει όλη τη νομοθεσία σχετικά με την αδειοδότηση των επενδύσεων.
sofokleousin
