Κυκλοφορεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα, 37 χρόνια μετά, μαζί με πρόσθετο υλικό ακυκλοφόρητα τραγούδια των Μίκη Θεοδωράκη και Λάκη Καραλή, σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη, Περικλή Κοροβέση και Λάκη Καραλή. Ο πρωτότυπος δίσκος Supermarket με 14 τραγούδια του Λάκη Καραλή (στίχοι, μουσική, ερμηνεία) κυκλοφόρησε το 1971 –ως δίσκος βινυλίου- σε 500 αντίτυπα στο Λονδίνο. Σήμερα, 37 χρόνια μετά, ο δίσκος κυκλοφορεί (σε CD) από την ανεξάρτητη εταιρία ΤΡΟΧΟΣ (των αδελφών Αλέξη και Δημήτρη Βάκη) μαζί με έξι (6) επιπλέον τραγούδια, μεταξύ των οποίων και δύο (2) τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη: «Μου μιλάτε για κείνον» και «Σκέψου καλά κυρ- Βουλευτή».
Το δεύτερο μάλιστα δισκογραφείται για πρώτη φορά. Στις νέες αυτές ηχογραφήσεις του 2008 συναντάμε επίσης τη συνεργασία του Περικλή Κοροβέση, που απαγγέλλει ένα απόσπασμα από τον «Κοινό Τόπο» και έχει γράψει τους στίχους στο τραγούδι «Κυριακή Απομεσήμερο», αλλά και της εννιάχρονης Μαρίας Λαχανά, που τραγουδά «Πιφ πως βρωμάει» από τη σειρά «Τα Παιδικά Τραγούδια».
Το 1971, το Supermarket ηχογραφήθηκε σε ένα στούντιο της Camden Street στο Λονδίνο, με τα έξοδα να καλύπτονται δια της μεθόδου του ρεφενέ. Είχε προηγηθεί (τρία χρόνια νωρίτερα, στη Βουδαπέστη), η διάσπαση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας.
Οι αντιδράσεις στο δίσκο που κυκλοφορούσε χέρι με χέρι στους αντιδικτατορικούς κύκλους των Ελλήνων- ήταν ποικίλες, αφού τα τραγούδια του Καραλή δεν έπαιρναν τη θέση καμμιάς από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, αλλά σχολίαζαν ειρωνικά την πάλη για τη «σφραγίδα», την ίδια στιγμή που η επίσημη Αριστερά ήταν ανήμπορη να παρακολουθήσει τις εξελίξεις και να παρέμβει ουσιαστικά.
Ο τίτλος «Supermarket» δεν ήταν τυχαίος: προέρχεται από μια φράση κάποιου κομματικού στελέχους, τότε, που έλεγε πως «το κόμμα, έτσι καθώς διασπάται και διαλύεται, έχει καταντήσει σούπερ μάρκετ». Απογοητευμένος από τα συμβάντα, ο Λάκης Καραλής γράφει για «τη γραμμή του κόμματος» όπου «κάποιος είναι αόμματος», ενώ «σ’ άλλους τάζουνε λουκούμια, σε άλλους παίρνουν μέτρα για κουστούμια»…
Τα τραγούδια του «Supermarket» ισορροπούν ανάμεσα στο πέταγμα του συνειρμού και τον σκληρό ρεαλισμό, ανάμεσα στην ποίηση και την πολιτική, με την ακραία χρήση του στίχου. Από αυτήν προκύπτει τελικά η μουσικότητα και ο Λάκης γίνεται η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Είναι ο γιος του παπά-Θανάση από τη μια και ο σουρρεαλιστής ριμαδόρος από την άλλη. Επαναστάτης (με και χωρίς αιτία) από τη μια, ανένταχτος της αριστεράς από την άλλη.
Δεν τον άφηναν οι φίλοι του να οργανωθεί, δε θα το άντεχε ούτε θα τον άντεχαν. Φοιτητής ιατρικής από τη μια, κιθαρίστας και τραγουδιστής στα «Τραγούδια του αγώνα» του Μίκη, από την άλλη. Το «Supermarket» είναι ένας δίσκος αιρετικός, πού προκάλεσε την αντίδραση πολλών και που στα χρόνια της μεταπολίτευσης εξελίχτηκε σε ένα δυσεύρετο ντοκουμέντο μιας ταραγμένης και άβολης εποχής.
Σημείωμα του Λάκη Καραλή για την πρώτη έκδοση του 1971 Τα οχτώ τραγούδια της πρώτης πλευράς γράφτηκαν το ‘68. Ήταν η εποχή που η διάσπαση του κόμματος μας συγκλόνισε. Όσα αποκαλύφθηκαν, με το ξέσπασμα της μακρόχρονης κρίσης, στάθηκαν για μας –τη νέα γενιά– ένα οδυνηρό ξάφνιασμα. Γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά.
Δεν είχα άλλο τρόπο έκφρασης, από το τραγούδι μου. Δεν είχα άλλο όπλο, από την κιθάρα μου. Αυτά τα τραγούδια εκφράζουν τη δική μου αγωνία μέσα σ’ αυτή την αποσύνθεση. Το όνομα του Κολιγιάννη μπορεί κάλλιστα να αντικατασταθεί με οποιοδήποτε άλλο της καθοδηγητικής βιτρίνας.
Τα ερωτήματα δεν έχουν προσωπικό στόχο. Αφορούν ολόκληρη την πολιτική της Ελληνικής Αριστεράς, όπως εκφράζεται είτε από τη μια, είτε από την άλλη μερίδα του κόμματος. Είναι σίγουρο πως θα ενοχληθούν πολλοί -κι από το ύφος κι από την αθυροστομία μου. Αλλά τα τραγούδια μου δεν απευθύνονται στα –ανεπανόρθωτα– βουλωμένα αυτιά της καθωσπρεπικής υποκρισίας. Αν σε κάτι ωφέλησε η δικτατορία –όσο κι αν αυτό φαίνεται οξύμωρο– είναι γιατί έβαλε σε μας καυτά ερωτηματικά, ανύπαρκτα προηγουμένως.
Τα «ταμπού» γκρεμίστηκαν, μαζί με τους μύθους και τα είδωλα. Η «γραμμή», που ερχόταν από κάποια μυστικά κι αόρατα κέντρα, μπήκε σε αμφισβήτηση –συζητιέται. Τα υπόλοιπα τραγούδια γεννήθηκαν από τις τωρινές εμπειρίες μου, από τους νέους προβληματισμούς, την επιτακτική αναζήτηση του νέου δρόμου, την προσωπική στάση απέναντι στα προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζουμε, τις ευθύνες που πρέπει επί τέλους ν’ αναλάβουμε.
Ειδικότερα «η περίοδος της Ροζέτας» είναι γραμμένη από τίτλους της «Νέας Πολιτείας», αποσπάσματα λόγων του Παπαδόπουλου και κειμένων του «Ρομάντσου». Καταλήγοντας, θα ‘θελα να πω ότι κανείς δεν θα στενοχωρηθεί αν αυτά τα τραγούδια ξεχαστούν, όσο γίνεται πιο γρήγορα. Κι ένα υστερόγραφο από το 2008… Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι αυτός που, το 1966, μου έδωσε τη σπρωξιά λέγοντας “γιατρός Λάκη δε γίνεσαι, παρ’ το απόφαση, είσαι μουσικός”. Και μου εμπιστεύτηκε τα δύο πρώτα τραγούδια που είπα στη σκηνή, σε στίχους του αξέχαστου Γιάννη Νεγρεπόντη.
Κατά κάποιο τρόπο, ο Μίκης “ευθύνεται” για όσα επακολούθησαν. Όπως και να’ χει, τους ευχαριστώ και τους δυο μέσα από την καρδιά μου. Ο Περικλής Κοροβέσης (κείμενο του οποίου περιλαμβάνεται στο ένθετο του CD, μαζί με κείμενα του Γιώργου Βότση και του Δημήτρη Παπαχρήστου) σημειώνει: «Αυτός ο δίσκος, που ξανακυκλοφορεί, κάποτε ήταν ένα παράνομο μπεστ σέλλερ. Αν ξαναγίνει και δεύτερη φορά, σημαίνει πως τίποτε δεν πήγε χαμένο».
Η παρουσίαση του CD SUPER MARKET θα γίνει την την Πέμπτη 10 Ιουλίου 2008 και ώρα 9 μ.μ. στο Θέατρο Βαφείο (Αγίου Όρους 16 και Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός ΑΘΗΝΑ, μετρό Κεραμεικού).
SUPERMARKET, 1971
01. Η σφραγίδα (1:12)
02. Κολιγιάννης (2:21)
03. Το σεργιάνι (2:22)
04. Το ασβέστωμα (1:36)
05. Οι εκπρόσωποι (1:47)
06. Η συνέλευση (1:36)
07. Χαφιές (1:20)
08. Ο Μαρξ δεν τό ‘πε (0:56)
09. Ο τοίχος (1:36)
. Μια μέρα (4:20)
11. Τα παιδιά (2:06)
12. Η περίοδος της Ροζέτας (12:32)
13. Επανάσταση (2:19)
14. Οι σαλτιμπάγκοι (3:27)
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ 2008
15. Μου μιλάτε για κείνον / Γιάννη Νεγρεπόντη-Μίκη Θεοδωράκη (3:06)
16. Σκέψου καλά κυρ-βουλευτή* / Γιάννη Νεγρεπόντη-Μίκη Θεοδωράκη (2:32)
17. Πιφ, πως βρωμάει* / Τραγουδά η Μαρία Λαχανά (4:32)
18. Κάτω το κεφάλαιο, ζήτω το προλετάριο* (10:40)
19. Ξέρω πως θα είναι ο θάνατος / Απαγγελία: Περικλής Κοροβέσης (1:06)
20. Κυριακή απομεσήμερο* / Περικλή Κοροβέση-Λάκη Καραλή (4:40)
21. Το θύμα θυμάται* (1:28) * Δισκογραφούνται για πρώτη φορά
Συνολική διάρκεια: 68:28
Πρώτη έκδοση: Μάρτιος 1971, Λονδίνο
Δεύτερη έκδοση: Ιούλιος 2008, Αθήνα
Διεύθυνση παραγωγής: Αλέξης Βάκης, Δημήτρης Βάκης
Συντελεστές: Supermarket, 1971 Στίχοι-μουσική: Λάκης Καραλής Λάκης Καραλής: κιθάρα, τραγούδι Χαράλαμπος Βιολάρης: βιολί (12)
Ηχογράφηση, μίξη: David Vorhaus / Kaleidophone Studios, Λονδίνο
Σχέδιο εξωφύλλου: Νίκος Ναυπλιώτης
Παραγωγή: Λάκης Καραλής
Ηχογραφήσεις 2008 Στίχοι: Γιάννης Νεγρεπόντης, Περικλής Κοροβέσης, Λάκης Καραλής
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, Λάκης Καραλής
Ενορχήστρωση: Αλέξης Βάκης (15,16,17)
Τραγουδούν: Λάκης Καραλής, Μαρία Λαχανά (17)
Παίζουν οι μουσικοί: Λάκης Καραλής: κλασσική κιθάρα (18,20,21) Βασίλης Μασσαλάς: ακουστική κιθάρα (15,16), κλασσική κιθάρα (17) Θανάσης Σοφράς: ηλεκτρικό μπάσσο (15,16), κοντραμπάσσο (17) Νίκος Τουλιάτος: τύμπανα (16) Γιάννης Βιλλιώτης: μαντολίνο (15,16) Μόδεστος Τριπολιτσιώτης: τούμπα (16) Φωνητικά: Δημήτρης Βάκης (15)
Χορωδία: Τάσος Ράπτης, Μαρία Σκούπα, Γρηγόρης Καραντινάκης, Γρηγόρης Ψαριανός, Έρη Μανουρά, Χαρίλαος Τρουβάς, Αλέξης Βάκης, Δημήτρης Βάκης
Ηχογράφηση, μίξη, mastering: Χάρης Ζουρελίδης / Feedback Sound Studio
Επιμέλεια εντύπου: Δημήτρης Βάκης
Φωτογραφίες: Δημήτρης Κοιλαλούς
Παραγωγή: Αλέξης Βάκης, Δημήτρης Βάκης / ΤΡΟΧΟΣ
Λάκης Καραλής τηλ: 6946-013.469
Πληροφορίες-Επικοινωνία: Αλέξης Βάκης 210-7567.515, 6947-77.88.20,
Λάκης Καραλής τηλ: 6946-013.469
