το μυστικό του Σήμερα συμπληρώνονται 50 χρόνια από την πρώτη έκδοση του βιβλίου του αριστουργήματος του Μπορίς Παστερνάκ «Δόκτωρ Ζιβάγκο». Η ιστορία που συγκίνησε εκατομμύρια ανθρώπους, άφησε στο παρασκήνιο ένα τραγικό πολιτικό θρίλερ με θύμα τον ίδιο τον συγγραφέα της. «Αυτός είναι ο Δόκτωρ Ζιβάγκο , ας κάνει τον γύρο του κόσμου».
Με αυτήν τη φράση εμπιστεύθηκε τον Μάιο του 1956 ο Μπορίς Παστερνάκ το χειρόγραφό του σε έναν άνθρωπο που ήξερε ελάχιστα.
Ο άνθρωπος αυτός ήταν ένας Ιταλός δημοσιογράφος, ο Σέρτζο Ντ΄ Αντζελο, συνεργάτης του Ραδιοφώνου της Μόσχας και πρώην διευθυντής του βιβλιοπωλείου του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στη Ρώμη.
Ο Ντ΄ Αντζελο θα φύγει από τη Μόσχα για να συναντήσει στο Βερολίνο τον εκδότη και μέλος του ΙΚΚ Τζαντζάκομο Φελτρινέλι. Ο Φελτρινέλι θα επιστρέψει στο Μιλάνο και θα ζητήσει τη γνώμη του σλαβολόγου Πιέτρο Ζβετερεμίτς. «Η μη δημοσίευση ενός τέτοιου μυθιστορήματος αποτελεί έγκλημα κατά του πολιτισμού», ήταν η απάντηση.
Στην Ιταλία Στις 23 Νοεμβρίου του 1957 ο «Δόκτωρ Ζιβάγκο», παρά τις πιέσεις που δέχεται ο Φελτρινέλι από τους συντρόφους του, εμφανίζεται στις προθήκες των ιταλικών βιβλιοπωλείων και από εκεί παίρνει τον δρόμο της παγκόσμιας εκδοτικής επιτυχίας- μόνο στην Ιταλία εκείνο τον χρόνο θα ακολουθήσουν 24 εκδόσεις.
Όμως, η ιστορία του Ρώσου γιατρού που παρασύρεται από έναν έρω- τα και τη δίνη της Οκτωβριανής Επανάστασης, στα μάτια της σοβιετικής νομενκλατούρας, αλλά και των Ιταλών κομμουνιστών δεν είναι παρά μια απαράδεκτη επιχείρηση αντισοβιετικής προπαγάνδας.
Ο Φελτρινέλι διαγράφεται με συνοπτικές διαδικασίες από το κόμμα. Και ο Παστερνάκ, ο οποίος ήδη αντιμετώπιζε προβλήματα λογοκρισίας, θεωρείται προδότης. Εκδιώκεται από την Ένωση των Συγγραφέων, ενώ από τους λογοτέχνες του καθεστώτος εισπράττει απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς: «Είναι χειρότερος από γουρούνι», «Ένα λογοτεχνικό μηδενικό».
Το 1958 ο Παστερνάκ εξαναγκάζεται να αρνηθεί το βραβείο Νόμπελ. Και από τις αρχές του ΄59 αρχίζει να καταρρέει σωματικά και ψυχολογικά. Αποπειράται να αυτοκτονήσει και αρχίζει να μην εμπιστεύεται κανέναν, ούτε καν τη γυναίκα του Ζιναΐδα, που προσπαθεί να τον προστατεύσει μέσω της προσωπικής της γνωριμίας με τον Χρουστσόφ.
Η ΚGΒ τον παρακολουθεί στενά, όπως και την ερωμένη του Όλγα Ιβίνσκαγια. Και οι δυο τους φοβούνται την εξορία. Τον Νοέμβριο του 1959 ο Παστερνάκ αρνείται την επίσκεψη του Φελτρινέλι: «Μη θυμώσετε, πρέπει να κάνετε θυσίες για μένα», σημειώνει σε επιστολή του, που δημοσίευσε για πρώτη φορά την Τετάρτη η «La Repubblica».
Έξι μήνες αργότερα, στις 30 Μαΐου του 1960, αφήνει την τελευταία του πνοή. Η τελευταία του επιθυμία να μην αναλάβουν οι σοβιετικές αρχές την ταφή του δεν γίνεται σεβαστή.
Ανάμεσα στο πλήθος που τον συνοδεύει στην κηδεία του βρίσκονται και πολλοί πράκτορες της ΚGΒ.
Ο Σέρτζιο Ντ΄Αντζελο περιγράφει ο ίδιος το κρυφό ταξίδι του Ζιβάγκο από τη Μόσχα στο Βερολίνο και από εκεί στο Μιλάνο, στην «Υπόθεση Παστερνάκ». Το βιβλίο εκδόθηκε τον περασμένο χρόνο και κρύβει ένα εξίσου ενδιαφέρον παρασκήνιο, καθώς για τη ρωσική έκδοση ζητήθηκε από τον γιο του Παστερνάκ Εβγκένι να γράψει τον πρόλογο.
Αντίθετα, εκείνος έγραψε ένα επίμετρο στο οποίο ισχυρίζεται ότι ο πατέρας του παρέδωσε το χειρόγραφό του στον Ντ΄ Αντζελο δημοσίως και παρουσία άλλων Ρώσων συγγραφέων, ενώ κατηγορεί τον Ιταλό δημοσιογράφο ότι κράτησε πολλά χρήματα από τα πνευματικά δικαιώματα του Παστερνάκ.
Το βέβαιο είναι ότι ο Ντ΄ Αντζελο έστελνε τακτικά χρήματα στην Όλγα Ιβίνσκαγια. Όμως, μία από τις τελευταίες αποστολές έπεσε στα χέρια της ΚGΒ και η ερωμένη του Παστερνάκ κατέληξε μαζί με την κόρη της σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Με μια ματιά
● Ο «ΔΟΚΤΩΡ ΖΙΒΑΓΚΟ» εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ιταλία στις 23 Νοεμβρίου του 1957 και γνωρίζει παγκόσμια εκδοτική επιτυχία.
● ΤΟ 1958 ο Μπορίς Παστερνάκ, που ήδη θεωρείται «εχθρός του λαού», αναγκάζεται να αρνηθεί το βραβείο Νόμπελ.
● ΤΟ 1965 ο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» μεταφέρεται στον κινηματογράφο με τους Ομάρ Σαρίφ και Τζούλι Κρίστι, κερδίζοντας πέντε Όσκαρ.
● ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ το θρυλικό μυθιστόρημα του Παστερνάκ εκδόθηκε μόλις το 1988.
πηγή;εφημερ,”Τα Νέα”
