Στον συναρπαστικό κόσμο της έβδομης τέχνης θα μας ταξιδέψει και φέτος το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πιστό στο καθιερωμένο ραντεβού του με το κινηματογραφόφιλο κοινό από τις 14 έως τις 23 Νοεμβρίου 2008. Ο πρόεδρος Γιώργος Χωραφάς και διευθύντρια Δέσποινα Μουζάκη, θα μεταμορφώσει τις αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, την ιστορική δηλαδή έδρα του Φεστιβάλ, αλλά και τις αίθουσες Τζον Κασσαβέτης, Σταύρος Τορνές, Τώνια Μαρκετάκη, Φρίντα Λιάππα, Μανώλης Ανδρόνικος (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης), το Πολιτιστικό Κέντρο «Αλέξανδρος» (Νομαρχία Θεσσαλονίκης), το Αμφιθέατρο Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) και τους εκθεσιακούς χώρους των Αποθηκών του Λιμανιού, σε μια νεανική κυψέλη ζωής και δημιουργικής συναναστροφής.
Με ένα πολυσύνθετο μωσαϊκό ταινιών απ’ όλο τον κόσμο, σημαντικούς προσκεκλημένους,
αφιερώματα, masterclasses, ανοιχτές συζητήσεις, παράλληλες εκδηλώσεις, αλλά και καινοτόμες δράσεις που υποστηρίζουν και ενισχύουν την κινηματογραφική παραγωγή και προβολή της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων, το Φεστιβάλ φιλοδοξεί να αποτελέσει γι’ ακόμη μια φορά το κέντρο του κινηματογραφικού ενδιαφέροντος, έναν χώρο ανακάλυψης των πρωτοποριακών κινηματογραφικών τάσεων, έναν χώρο συνδιαλλαγής και διαλόγου δημιουργών και κινηματογραφόφιλων.
Στην 49η διοργάνωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα παραβρεθούν μεγάλα ονόματα της σύγχρονης κινηματογραφικής σκηνής: Ο διάσημος, βραβευμένος με τρία Όσκαρ, αμερικανός σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν.
Οι πολυβραβευμένοι βέλγοι δημιουργοί Ζαν Πιέρ και Λυκ Νταρντέν. Ο αιρετικός ιάπωνας σκηνοθέτης και ηθοποιός Τακέσι Κιτάνο, ο οποίος παρουσιάζει στη Θεσσαλονίκη την τελευταία ταινία του Akires to Kame. O αντισυμβατικός άγγλος σκηνοθέτης Τέρενς Ντέιβις. O δημοφιλής, υποψήφιος δυο φορές για Όσκαρ, ηθοποιός Γουίλεμ Νταφόε που πρωταγωνιστεί στην νέα ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου
Η σκόνη του χρόνου (η οποία θα παρουσιαστεί στη Θεσσαλονίκη σε avant premiere, ως ειδική προβολή του ελληνικού τμήματος). O διεθνώς αναγνωρισμένος, βραβευμένος με δυο Όσκαρ Καλύτερης Μουσικής (για τα σάουντρακ των ταινιών Brokeback Mountain και Babel), αργεντινός συνθέτης Γκουστάβο Σανταολάγια. O Βραζιλιάνος σκηνοθέτης Βάλτερ Σάλες, ο οποίος θα επισκεφθεί την Θεσσαλονίκη για δεύτερη φορά μετά την συμμετοχή του στο μεγάλο αφιέρωμα στον Βραζιλιάνικο Κινηματογράφο που πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια του 47ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2006.
H παραγωγός, σεναριογράφος και σκηνοθέτις, Λίτα Στάντιτς, μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στον χώρο της παραγωγής του αργεντίνικου – και όχι μόνο – κινηματογράφου. H ανερχόμενη ηθοποιός Έβαν Ρέιτσελ Γουντ, η οποία πρωταγωνιστεί στην ταινία του Ντάρεν Αρονόφσκι The Wrestler που θα ανοίξει το Φεστιβάλ. Η Άρτα Ντομπρόσι, η συγκινητική πρωταγωνίστρια της τελευταίας ταινίας των αδερφών Νταρντέν, Η σιωπή της Λόρνα.
Ας ρίξουμε μια ματιά στα highlights του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Προσανατολισμένο στις πρώτες και δεύτερες ταινίες νέων δημιουργών απ’ όλο τον κόσμο, το Διεθνές Διαγωνιστικό, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Δέσποινας Μουζάκη, αναζητά εκείνους τους νέους κινηματογραφιστές που ξεχωρίζουν για την σκηνοθετική δεξιοτεχνία, την τόλμη και τη δύναμη της κινηματογραφικής τους γλώσσας. Οι ταινίες που επιλέγονται αποτελούν δείγματα των πλέον πρωτοποριακών κινηματογραφικών τάσεων της εποχής μας και, ανεξαρτήτως θεματολογίας, συνδέονται από μια κοινή δημιουργική ανάγκη να προκαλέσουν τη σκέψη και τον προβληματισμό, να σχολιάσουν την ανθρώπινη κατάσταση και να απελευθερώσουν τη φαντασία.
Στο πρόγραμμα αυτό εντάσσονται το Διεθνές Διαγωνιστικό, με τις εντός και εκτός συναγωνισμού ταινίες, οι Ειδικές Προβολές και οι ταινίες Έναρξης και Λήξης. Στο επίσημο Διαγωνιστικό πρόγραμμα συμμετέχουν 14 πρώτες ή δεύτερες ταινίες μυθοπλασίας σκηνοθετών απ’ όλο τον κόσμο, οι οποίες θα διεκδικήσουν το Χρυσό και τον Αργυρό Αλέξανδρο, αξίας 37.000 και 22.000 ευρώ αντιστοίχως, καθώς και πέντε ακόμη βραβεία που θα απονείμει επταμελής διεθνής κριτική επιτροπή.
Σημειώνουμε επίσης πως οι 2 από τις 14 ταινίες του Διαγωνιστικού είναι ελληνικής παραγωγής. Φέτος το Διαγωνιστικό τμήμα περιλαμβάνει 2 παγκόσμιες πρεμιέρες ( Τρεις στιγμές, Without), 3 διεθνείς πρεμιέρες (Μια σκούπα γίνεται χρυσόψαρο, Η κλεψύδρα, Ο θόρυβος των άλλων γύρω μας) και 3 ευρωπαϊκές πρεμιέρες (Εκεί πέρα, Ο τρόφιμος, Άνεμοι του Σεπτέμβρη).
Η τελετή έναρξης του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008, στο Ολύμπιον, με την προβολή της ταινίας Ο Παλαιστής του Ντάρεν Αρονόφσκι.
Η διοργάνωση θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008, στο Ολύμπιον, με την ταινία του βραβευμένου με Όσκαρ Ρον Χάουαρντ, Frost/Nixon: Η αναμέτρηση.
ΤΑΙΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: Ο Παλαιστής/ The Wrestler του Ντάρεν Αρονόφσκι Στην τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του The Wrestler, που βραβεύθηκε με το Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας, ο Αρονόφσκι αφηγείται μια ιστορία απλή και την ίδια στιγμή συναρπαστική. Σκιαγραφεί το καθηλωτικό πορτρέτο του Ράντι Ρόμπινσον, ενός παλαιστή σε παρακμή, τον οποίον υποδύεται ένας αγνώριστος Μίκι Ρουρκ, σε μια από τις πιο δυνατές στιγμές της καριέρας του. Η ερμηνεία του, ηλεκτρισμένη, συγκινητική και ταυτόχρονα διανθισμένη με λεπτές αποχρώσεις χιούμορ, έχει ήδη τιμηθεί στη Μόστρα και έχει υμνηθεί από τους κριτικούς σε όλο τον κόσμο. Με αφηγηματική αμεσότητα και οδηγό του έναν σύγχρονο τραγικό ήρωα, ο Αρονόφσκι, μπαίνει γι ακόμη μια φορά στο κινηματογραφικό ρινγκ και βγαίνει νικητής.
ΤΑΙΝΙΑ ΛΗΞΗΣ: Frost/Nixon: Η αναμέτρηση του Ρον Χάουαρντ Αμερική, καλοκαίρι 1977. Ο Ρίτσαρντ Νίξον, πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ και υπεύθυνος για ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά σκάνδαλα στην ιστορία της χώρας, δέχεται να λύσει τη σιωπή του και να δώσει μια εκ βαθέων συνέντευξη, απαντώντας σε όλα τα ερωτήματα γύρω από την διακυβέρνησή του. Εκπλήσσει τους πάντες όταν επιλέγει για εξομολογητή του, τον βρετανό τηλεοπτικό σόουμαν Ντέιβιντ Φροστ… Η περίφημη πολυσυζητημένη συνάντηση του Νίξον με το Φροστ, ζωντανεύει ξανά μέσα από την στιβαρή σκηνοθετική ματιά του βραβευμένου με Όσκαρ Ρον Χάουαρντ. Οι ισορροπίες δυνάμεων, οι κρυφές ατζέντες των δυο προσώπων, οι ομοιότητες και οι διαφορές τους, αποτελούν τον δραματουργικό πυρήνα του σεναρίου του Πίτερ Μόργκαν, το οποίο βασίστηκε στο ομότιτλο θεατρικό του έργο.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Εκτός από την παρουσίαση του συνόλου της φετινής κινηματογραφικής παραγωγής και το καθιερωμένο πλέον Digital Wave, το φετινό Ελληνικό Τμήμα παρουσιάζει ένα νέο πρόγραμμα, το Generation Next, αφιερωμένο στη νέα γενιά του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ συμπληρώνεται από ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Μάνο Ζαχαρία. Το πλήρες και αναδρομικό αφιέρωμα στον Μάνο Ζαχαρία, περιλαμβάνει το σύνολο του έργου του, ενός έργου που παρέμεινε για πολλά χρόνια άγνωστο στο ελληνικό κοινό. Ενός έργου με ρίζες ελληνικές, βάσεις σοβιετικές και ιδέες οικουμενικές.
Συνολικά 11 ταινίες, 7 μεγάλου μήκους και 4 μικρού μήκους, θα προβληθούν στο πλαίσιο του αφιερώματος, δίνοντας στο κοινό την σπάνια ευκαιρία να ανακαλύψει τον κινηματογραφιστή Μάνο Ζαχαρία.
Το 2004, το 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τίμησε τον Μάνο Ζαχαρία με Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στον κινηματογράφο, προβάλλοντας μια απ’ τις καλύτερες δημιουργικές του στιγμές, την ταινία Ένας από το εκτελεστικό απόσπασμα. Είναι ωστόσο η πρώτη φορά που πραγματοποιείται παγκοσμίως πλήρης ρετροσπεκτίβα στο έργο του Μάνου Ζαχαρία, γεγονός που προσδίδει στο συγκεκριμένο αφιέρωμα ξεχωριστή σημασία, όχι μόνο για την ελληνική, αλλά και για την ρώσικη κινηματογραφία. Το αφιέρωμα, συνοδεύεται από δίγλωσση ειδική έκδοση και συμπληρώνεται με μια έκθεση με φωτογραφίες-ντοκουμέντα της κινηματογραφικής διαδρομής του Έλληνα δημιουργού.
Δυναμικά θα επιστρέψει φέτος, για τρίτη συνεχή χρονιά και το DigitalWave, το διαγωνιστικό τμήμα του ελληνικού προγράμματος, που είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στη σύγχρονη ελληνική ψηφιακή δημιουργία. Το τμήμα ενισχύει χρόνο με το χρόνο τη θέση του, καθώς αποτελεί ένα απαραίτητο, υπαγορευμένο από τις σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στο παγκόσμιο κινηματογραφικό σκηνικό, βήμα επικοινωνίας των Ελλήνων σκηνοθετών με το κοινό, αλλά και έναν καθρέφτη των πλέον πρωτοποριακών εγχώριων κινηματογραφικών τάσεων.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας υποστήριξης και προβολής των καινούριων δυνάμεων του ελληνικού σινεμά, το Ελληνικό Τμήμα παρουσιάζει φέτος κι ένα νέο, πιλοτικό πρόγραμμα με τίτλο Generation Next, που σκοπό έχει να φωτίσει το έργο των νέων ανερχόμενων ελλήνων δημιουργών.
Φέτος το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει επτά νέους Έλληνες σκηνοθέτες – τους Άρη Μπαφαλούκα, Σύλλα Τζουμέρκα, Παναγιώτη Φαφούτη, Μαργαρίτα Μαντά, Μπουγιάρ Αλιμάνι, Χρήστο Νικολέρη και Βαρδή Μαρινάκη – για να τους προτείνει και να τους αναδείξει, ένα βήμα πριν αναδειχθούν οι ίδιοι μέσα από το έργο τους.
Τέλος, η πολυαναμενόμενη ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου Η σκόνη του χρόνου, θα παρουσιαστεί σε avant premiere στο 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008, στις 23.00 στο Ολύμπιον, ως ειδική προβολή του ελληνικού τμήματος, κλείνοντας έτσι το πρόγραμμά του. Στην προβολή της ταινίας στη Θεσσαλονίκη, εκτός από τον σκηνοθέτη θα παραβρεθεί και ο Γουίλεμ Νταφόε, ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές της, ο οποίος στη διάρκεια του 49ου Φεστιβάλ, θα παραδώσει κι ένα ξεχωριστό masterclass.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΝΤΑΡΝΤΕΝ
Αφιέρωμα στο έργο δύο σπουδαίων εκπροσώπων του σύγχρονου παγκόσμιου σινεμά, των Βέλγων αδελφών Νταρντέν, διοργανώνει το 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο Ζαν Πιερ Νταρντέν και ο αδελφός του Λυκ, οι οποίοι και θα παραβρεθούν στο Φεστιβάλ, έχουν πίσω τους μια δημιουργική διαδρομή τριάντα ετών και πλούσιες καλλιτεχνικές περγαμηνές, ανάμεσα τους και δύο Χρυσούς Φοίνικες για τα φιλμ Ροζέτα και Το παιδί. Οι ταινίες τους πατούν τόσο υφολογικά όσο και θεματολογικά στα ρεαλιστικά κινήματα του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού σινεμά, ανοίγουν, ωστόσο, ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ιστορία του. Το αφιέρωμα του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο θα συνοδεύεται από ειδική δίγλωσση έκδοση για το έργο των δημιουργών, θα δώσει την ευκαιρία στο κοινό να ανακαλύψει τους πρώιμους Νταρντέν – τα σχεδόν άγνωστα και αρκετά διαφορετικά από ο,τι θα ακολουθούσε στη συνέχεια Falsch (1986) και Je pense a vous (1992) – αλλά και να απολαύσει την τελευταία τους δουλειά με τίτλο Le silence de Lorna, η οποία και απέσπασε το βραβείο σεναρίου στο πρόσφατο, 61ο Φεστιβάλ των Καννών.
Επίσης, στη διάρκεια του Φεστιβάλ οι αδερφοί Νταρντέν θα δώσουν ένα masterclass στο οποίο θα μιλήσουν για τις τεχνικές του κινηματογράφου, για το σενάριο, αλλά και την παραγωγή, καθώς οι ίδιοι, εκτός από την σκηνοθεσία και το σενάριο, αναλαμβάνουν και τις παραγωγές των ταινιών τους.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
Πολύπλευρο αφιέρωμα στον κινηματογράφο της Μέσης Ανατολής θα πραγματοποιήσει για πρώτη φορά το 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, χτίζοντας ένα ψηφιδωτό ταινιών – παραγωγής 2005 έως 2008 – από χώρες όπως η Αίγυπτος, το Ιράκ, το Ισραήλ, ο Λίβανος, η Παλαιστίνη, η Υεμένη, οι ΗΠΑ, η Ιορδανία, η Συρία και η Κύπρος. Τόσο γεωπολιτικά, όσο και πολιτισμικά, η Μέση Ανατολή είναι ένας τόπος αντιφάσεων και συγκρούσεων που μεταβάλλεται καθημερινά. Η εικόνα, αντανακλάται με τον πλέον γλαφυρό τρόπο στην κινηματογραφική της παραγωγή, σε έναν κινηματογράφο ποικιλόμορφο, τόσο θεματικά, όσο και υφολογικά, έναν κινηματογράφο που εστιάζει στην αξία της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα απ’ τις πιο αντίξοες συνθήκες.
Από την Αίγυπτο, χώρα με μεγάλη κινηματογραφική παράδοση και ισχυρή βιομηχανία στον χώρο, που στρέφεται όλο και περισσότερο προς τον πολιτικό κινηματογράφο, μέχρι την Υεμένη, η οποία πραγματοποιεί τα πρώτα της κινηματογραφικά βήματα στο παγκόσμιο στερέωμα, η Μέση Ανατολή, έρχεται στο κινηματογραφικό προσκήνιο, μέσα από το αφιέρωμα του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που θα συνοδεύεται από ειδική έκδοση. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα πραγματοποιηθεί και μια έκθεση με θέμα τη Μέση Ανατολή.
ΗΜΕΡΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ συνεχίζουν για τέταρτη συνεχή χρονιά την περιπλάνησή τους στο απρόβλεπτο, ποικιλόμορφο τοπίο του παγκόσμιου ανεξάρτητου σινεμά, με σημαντικούς σταθμούς του φετινού τους ταξιδιού τα αφιερώματα στον ιδιοσυγκρασιακό Άγγλο σκηνοθέτη Τέρενς Ντέιβις αλλά και σε μια εμβληματική προσωπικότητα του αφρικανικού κινηματογράφου, τον Ουσμάν Σεμπέν. Ο Σεμπέν, που έφυγε από κοντά μας πλήρης ημερών αλλά και έργου τον περασμένο Ιούνιο σε ηλικία 84 ετών, θεωρείται ηγετική φιγούρα της αφρικανικής λογοτεχνίας του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, ενώ έχει χαρακτηρισθεί ως ο «πατέρας του αφρικανικού σινεμά». Η ρετροσπεκτίβα των Ημερών Ανεξαρτησίας θα είναι πλήρης και θα συνοδεύεται από ειδική, δίγλωσση έκδοση για τη ζωή και το έργο του δημιουργού, ενώ, αξίζει να σημειωθεί, πως το 49ο Φεστιβάλ έχει προσκαλέσει τον γιο του, Αλέν Σεμπέν, για να μιλήσει για τον πατέρα του και να παρουσιάσει τα σχέδια του Μουσείου Ουσμάν Σεμπέν που ετοιμάζεται στο Ντακάρ και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Το αφιέρωμα των Ημερών Ανεξαρτησίας στον Τέρενς Ντέιβις που γίνεται με την υποστήριξη του Βρετανικού Συμβουλίου, θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την πλήρη φιλμογραφία του σκηνοθέτη, αρχίζοντας από το The trilogy -αποτέλεσμα της ένωσης των μικρού μήκους Children (1976), Madonna and child (1980) και Death and transfiguration (1983)- και κλείνοντας με την πιο πρόσφατη δουλειά του Of time and city. Στο πλαίσιο του αφιερώματος που θα συνοδεύεται από ειδική έκδοση, ο Τέρενς Ντέιβις θα παραδώσει κι ένα μοναδικό masterclass.
Εκτός από τα αφιερώματα και τις ταινίες του βασικού κορμού ID 08, οι οποίες διαγωνίζονται και για το βραβείο Ανθρώπινες Αξίες της Βουλής των Ελλήνων, συνεχίζονται για τέταρτη χρονιά τα τμήματα Κάποιος να τους προσέχει και Νέοι Αμερικανοί. Στο πλαίσιο του πρώτου, παρουσιάζονται, ένα ξεχωριστό δημιουργικό δίδυμο από την Αγγλία, οι Desperate Optimists και ένας sui generis σκηνοθέτης από την Αμερική, o Azazel Jacobs, ενώ το δεύτερο αναδεικνύει, όπως πάντα, τις αμερικανικές ανεξάρτητες ταινίες που ξεχωρίζουν από το σύνολο. Μαζί κοντά μας και φέτος θα είναι και οι Ειδικές Προβολές αλλά και μια Παιδική Προβολή, το δανέζικο καρτούν, Ο εύθυμος Μπάρι και οι ντισκοσκώληκες.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Την περιπλάνησή του στο πολύμορφο, σύνθετο και, ακριβώς γι’ αυτό, συναρπαστικό τοπίο των Βαλκανίων, συνεχίζει για 15η χρονιά το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια μέσα από μια επιλογή των σημαντικότερων βαλκανικών ταινιών της φετινής παραγωγής. Από το 1994, που θεσπίστηκε ως ξεχωριστή ενότητα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έως σήμερα, το πρόγραμμα αυτό συνάδει απόλυτα με την πολιτική του Φεστιβάλ για την προώθηση του βαλκανικού σινεμά στη διεθνή αγορά και τη διεύρυνση των δυνατοτήτων συνεργασίας των κινηματογραφικών δυνάμεων της ευρύτερης περιοχής.
Πέρα από το καθιερωμένο, ετήσιο πανόραμα του κινηματογράφου των Βαλκανίων, με μια επιλογή από τις σημαντικότερες παραγωγές της χρονιάς, το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια πραγματοποιεί φέτος αφιέρωμα στον σύγχρονο τούρκικο κινηματογράφο παρουσιάζοντας ταινίες σημαντικών και καταξιωμένων δημιουργών όπως ο Νουρί Μπιλγκέ Τσειλάν, η Γιεσίμ Ουστάογλου και ο Σεμίχ Καπλάνογλου που έδωσαν μέσα από το έργο τους νέα ώθηση στην σύγχρονη τούρκικη κινηματογραφία. Άλλος ένας σημαντικός σταθμός των φετινών Ματιών στα Βαλκάνια είναι το αφιέρωμα στις ρουμάνικες ταινίες μικρού μήκους νέων σκηνοθετών που ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη αισθητική και την δυνατή θεματολογία τους.
FOCUS Αν οι «Σύγχρονοι Πόλεμοι», ο περυσινός θεματικός άξονας της ενότητας FOCUS, εστίαζαν σε εκείνα που μας χωρίζουν, το FOCUS του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κάτω από τον τίτλο «Κοινόβιο 2008», φιλοδοξεί να ρίξει φως σε εκείνα που, έστω και εφήμερα ή φαντασιακά, μπορούν να μας ενώσουν. Η δημιουργία εναλλακτικών και αυτοπροαίρετων κοινωνικών «υπο-συνόλων» δεν αποτελεί φυσικά παροδικό φαινόμενο της εποχής ή ενδεικτικό σημείο των καιρών μας. Μέσα από μια επιλογή ταινιών πρόσφατης παραγωγής (2007 – 2008) απ’ όλο τον κόσμο, η ενότητα FOCUS θα επιχειρήσει να ερευνήσει τις σύγχρονες συνισταμένες του θέματος, αλλά και τη διαλεκτική του με ιστορικά-κοινωνικά προηγούμενα, όπως είναι ο χιπισμός ή τα ευρωπαϊκά κινήματα του ’68.
EXPERIMENTAL FORUM
Το 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης εγκαινιάζει το Experimental Forum, ένα νέο πρόγραμμα που ξεκινά φέτος πιλοτικά και φιλοδοξεί να αναδείξει την avant garde πειραματική κινηματογραφική σκηνή, ότι πιο νέο, δημιουργικό και καινοτόμο, έχει να επιδείξει ο χώρος αυτή τη στιγμή. Το Experimental Forum ανοίγει ένα παράθυρο στον πειραματικό κινηματογράφο, ένα είδος δημιουργίας πιο προσωπικής, τόσο κατασκευαστικά όσο και αφηγηματικά, με απώτερο στόχο να αποκαλύψει τη διαλεκτική του με την ιστορία του παγκόσμιου σινεμά. Φέτος, στην πρώτη επαφή του με το κοινό, το Experimental Forum, παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον αντισυμβατικό Κροάτη δημιουργό Ivan Ladislav Galeta, ο οποίος θα παραβρεθεί στο Φεστιβάλ, καθώς και μια επιλογή 19 ταινιών από το περίφημο Béla Balázs Studio της Ουγγαρίας.
INDUSTRY CENTRE
Νευραλγικό κομμάτι της διοργάνωσης, το Industry Centre, μέσα από τις καινοτόμες δραστηριότητές του, υποστηρίζει για τέταρτη χρονιά τη διεθνοποίηση των τοπικών κινηματογραφικών αγορών και διευκολύνει την ισχυρότερη οικονομική πρόσβασή τους στη διεθνή αγορά. Το Industry Centre, το οποίο θα φιλοξενηθεί φέτος στο Μουσείο Φωτογραφίας στο Λιμάνι, περιλαμβάνει: 4η Αγορά Κινηματογραφικών Ταινιών- Agora(14 – 23 Νοεμβρίου 2008)
Στο πλαίσιο του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, διοργανώνεται η 4η Αγορά Κινηματογραφικών Ταινιών συνεχίζοντας το εξαιρετικά επιτυχημένο έργο της περυσινής διοργάνωσης, χάρη στην οποία 36 ταινίες από την ΝΑ Ευρώπη εξασφάλισαν διανομή σε 18 διαφορετικές περιοχές του κόσμου. H Agora ξεκινώντας τρία χρόνια πριν, ως αναπτυξιακή δράση με καθαρά καινοτόμο χαρακτήρα, έχει επιτύχει στη φετινή τέταρτη διοργάνωσή της να εξασφαλίσει τη μέγιστη συμμετοχή ελλήνων και ξένων επαγγελματιών του χώρου – παραγωγών, διανομέων, προγραμματιστών φεστιβάλ, εκπροσώπων ινστιτούτων και σωματείων. Χαρακτηριστικά πέρυσι στην 3η Αγορά, υποστηρίχθηκε η διανοµή 283 ταινιών εκ των οποίων, 73 από την Ελλάδα (αύξηση 93% από το 2006) και 80 από την ΝΑ Ευρώπη και Μεσόγειο (αύξηση 45,5% από το 2006). Balkan Works in Progress
Το πετυχημένο πρόγραμμα προβολών της Αγοράς, διοργανώνεται και φέτος για τρίτη χρονιά, σε συνεργασία με το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια. Απευθύνεται αποκλειστικά σε διανομείς, πράκτορες πωλήσεων και προγραμματιστές Φεστιβάλ. Προβάλλονται επιλεγμένες ταινίες από τα Βαλκάνια που βρίσκονται σε στάδιο πριν από την ολοκλήρωσή τους. Ελληνικά έργα «Προσεχώς»: Φέτος για δεύτερη χρονιά περιλαμβάνονται, σε συνεργασία με το Ελληνικό Τμήμα και ταινίες από την Ελλάδα.
4Ο Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads (17 – 19 Νοεμβρίου 2008)
Το Crossroads, το οποίο ενισχύεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα MEDIA, έχει ως στόχο την υποστήριξη των παραγωγών με σχέδια κινηματογραφικών ταινιών μεγάλου μήκους που σχετίζονται με τις γεωγραφικές περιοχές της Μεσογείου και των Βαλκανίων, φέρνοντάς τους σε επαφή με ένα δίκτυο χρηματοδοτών, συμπαραγωγών και κορυφαίων επαγγελματιών της κινηματογραφικής βιομηχανίας από όλο τον κόσμο.
Φέτος το Crossroads έχει επιλέξει 15 σχέδια κινηματογραφικών ταινιών με κριτήριο την ποιότητα του σεναρίου, την δημιουργική ομάδα και την δυνατότητα πραγματοποίησης τους. Επιπλέον φέτος το Crossroads θα εστιάσει στο νέο πρόγραμμα Greece: Generation Next, σε συνεργασία με το Ελληνικό Τμήμα. Το Crossroads θα παρουσιάσει εφτά (7) νέους σκηνοθέτες και τους παραγωγούς τους, οι οποίοι έχουν ήδη ξεκινήσει γυρίσματα της πρώτης τους μεγάλου μήκους ταινίας ή θα αρχίσουν πολύ σύντομα, στον κύκλο των ειδικών της κινηματογραφικής βιομηχανίας και προσκεκλημένων του Φόρουμ. Βαλκανικό Ταμείο Ανάπτυξης Σεναρίου-Balkan Fund (15 – 17 Νοεμβρίου 2008)
Το Balkan Fund, το Βαλκανικό Ταμείο Ανάπτυξης Σεναρίων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, συνεχίζει την επιτυχημένη λειτουργία του για έκτη συνεχή χρονιά. Φέτος, στο εργαστήριο που θα πραγματοποιηθεί από τις 15 έως τις 17 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, επελέγησαν να συμμετάσχουν 12 σενάρια από 9 χώρες. Η διεθνής κριτική επιτροπή του Balkan Fund θα εξετάσει τα προεπιλεγμένα σχέδια σεναρίων, τα οποία θα παρουσιαστούν από τους σεναριογράφους, σκηνοθέτες και παραγωγούς τους, στη διάρκεια του τριήμερου εργαστηρίου. Στη συνέχεια θα βραβεύσει 4 από τα 12 σχέδια σεναρίων με 10.000 ευρώ το καθένα, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την περαιτέρω ανάπτυξη του σεναρίου. To Balkan Fund έχει καθιερωθεί πλέον ως μια από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές πρωτοβουλίες στη περιοχή των Βαλκανίων και διεθνώς, συμβάλλοντας στην καθιέρωση νέων σεναριογράφων και σκηνοθετών αλλά και στην προώθηση πρωτοποριακών τάσεων του σύγχρονου κινηματογράφου.
The Salonica Studio (19- 23 Νοεμβρίου 2008)
Το 49o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συνεχίζει στη φετινή διοργάνωσή του σε συνεργασία με το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης την εκπαιδευτική πρωτοβουλία του Salonica Studio που ξεκίνησε το 2006 για ειδικευόμενους στην παραγωγή φοιτητές και εντάσσεται στις αναπτυξιακές δραστηριότητες του Industry Center. Η επιτυχής λειτουργία του προγράμματος Salonica Studio οδήγησε σε περαιτέρω επέκταση και διεθνοποίησή του, με αποτέλεσμα να δώσει το έναυσμα για τη δημιουργία του νέου, ευρωπαϊκού προγράμματος Four Corners και στη συνέχεια να αποτελέσει έναν από τους βασικούς πυλώνες του.
Το Four Corners, το οποίο έχει επιτύχει χρηματοδότηση και υποστήριξη από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα MEDIA, ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2008 από την ESCAC στη Βαρκελώνη, συνεχίστηκε τον Ιούνιο στο Bournemouth της Μεγάλης Βρετανίας και θα ολοκληρωθεί φέτος τον Νοέμβριο στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με τη συμμετοχή του Τμήματος Κινηματογράφου του Α.Π.Θ..
ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ Λαμβάνοντας υπόψη τις δραματικές κλιματικές αλλαγές με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η γη μας και την έντονη κρίση που έρχεται ως επακόλουθο, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποφάσισε να αναλάβει την ευθύνη που του αντιστοιχεί. Στόχος του Φεστιβάλ, είναι αυτήν τη χρονιά να ευαισθητοποιήσει, να ενημερώσει και να κινητοποιήσει το κοινό του, προκειμένου το 50ο Φεστιβάλ να αποτελέσει έμπρακτη απόδειξη ότι η συλλογική μας δύναμη συνεισφέρει σε μια θετική αλλαγή. Φέτος, στο πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, το 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ξεκινά έναν “πράσινο διάλογο” με τους θεατές, έναν εποικοδομητικό διάλογο για το πιο βροντερό SOS που έχει εκπέμψει ποτέ ο πλανήτης μας. Και ταυτόχρονα, καλεί τους επισκέπτες του, να ακολουθήσουν τα Πράσινα Μονοπάτια, το εικαστικό κομμάτι αυτής της ενότητας, μια σειρά εκθέσεων και εκδηλώσεων στους χώρους του Φεστιβάλ και μέσα στην πόλη. Τ
ην διαδρομή αυτή θα ορίζει ένας ειδικά διαμορφωμένος «πράσινος χάρτης» αναρτημένος στο Λιμάνι. Τελικός στόχος του Φεστιβάλ είναι να ανοίξει την επετειακή 50η διοργάνωση του θεσμού το 2009, δείχνοντας έναν δικό του “πράσινο δρόμο”, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το δικό του οικολογικό αποτύπωμα μειώνοντας τις εκπομπές του και ελπίζοντας να εμπνεύσει και να ενθαρρύνει το κοινό του να κάνει το ίδιο.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Εκτός από τις προβολές, σημαντικό κομμάτι στη διοργάνωση κατέχουν οι παράλληλες εκδηλώσεις, οι ανοιχτές συζητήσεις και τα masterclasses τα οποία ενισχύονται και διευρύνονται με στόχο την ευρύτερη λειτουργία του φεστιβάλ, ως βήμα διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών γύρω από την τέχνη του κινηματογράφου. Φέτος, στο πλαίσιο του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πραγματοποιούνται:
έκθεση φωτογραφίας του πολυβραβευμένου μεξικάνου διευθυντή φωτογραφίας Γκαμπριέλ Φιγκερόα (1907 – 1997), έκθεση ζωγραφικής, σχεδίων και προβολών του πολύπλευρου Ρώσου δημιουργού Ρουστάμ Χαμντάμοβ, εγκατάσταση – προβολή του αντισυμβατικού Κροάτη δημιουργού Ιβάν Λάντισλαβ Γκαλέτα, έκθεση φωτογραφίας για την κινηματογραφική διαδρομή του Μάνου Ζαχαρία, έκθεση με βίντεο και εγκαταστάσεις του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, έκθεση ζωγραφικής του Κυριάκου Κατζουράκη, έκθεση με βιντεοπροβολές, σκίτσα και φωτογραφίες για την Μέση Ανατολή, έκθεση ζωγραφικής της Ράνιας Καπελιάρη, ομαδική έκθεση φωτογραφίας με θέμα το Νερό και τέλος μια εικαστική διαδρομή με τίτλο Πράσινα Μονοπάτια.
Στο 49ο Φεστιβάλ, masterclasses, θα δώσουν ανάμεσα σε άλλους οι δημιουργοί Ζαν Πιερ και Λυκ Νταρντέν, Μάνος Ζαχαρίας, Τακέσι Κιτάνο και Τέρενς Ντέιβις, ο συνθέτης Γουστάβο Σανταολάγια, οι διευθυντές φωτογραφίας Γκιγέρμο Ναβάρο και Χάρης Ζαμπαρλούκος, η σεναριογράφος Ντιάμπλο Κόντι, ο ηθοποιός Γουίλεμ Νταφόε κ.α.
Τέλος θα πραγματοποιηθούν ανοιχτές συζητήσεις με θέματα τον Κινηματογράφο της Μέσης Ανατολής, τον Σύγχρονο Τουρκικό Κινηματογράφο, αλλά και την δράση Πράσινοι Διάλογοι. Τα masterclasses και οι ανοιχτές συζητήσεις φέτος υποστηρίζονται από το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ).
Τα Βραβεια Του 49ου Φ.Κ.Θ.
Bραβεία της Διεθνούς Eπιτροπής. H 7μελής Διεθνής Eπιτροπή του Φεστιβάλ απονέμει 7 βραβεία: Xρυσός Aλέξανδρος (βραβείο καλύτερης ταινίας, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 37.000 ευρώ), Aργυρός Aλέξανδρος (Ειδικό βραβείο της επιτροπής, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 22.000 ευρώ), βραβείο σκηνοθεσίας, βραβείο σεναρίου, βραβείο ανδρικής ερμηνείας, βραβείο γυναικείας ερμηνείας, βραβείο καλλιτεχνικού επιτεύγματος.
Βραβείο «Ανθρωπίνων Αξιών» Ξεχωριστής σημασίας ήταν η συνεργασία που εγκαινιάστηκε το 2005: Πρόκειται για την αθλοθέτηση εκ μέρους του τηλεοπτικού σταθμού της Βουλής (Βουλή-Τηλεόραση), ενός ειδικού βραβείου, για ταινία που –πέραν της καλλιτεχνικής της επάρκειας- προάγει τις αξίες εκείνες που δίνουν περιεχόμενο και ποιότητα στην ανθρώπινη ζωή και αποτυπώνονται στον όρο «Ανθρώπινες αξίες». Το ειδικό αυτό βραβείο, που συνοδευόταν από χρηματικό ποσό €15.000, απονεμήθηκε πέρυσι στην ταινία Κόλπα του Αντρέι Γιακιμόφσκι (τμήμα Ημέρες Ανεξαρτησίας).
Βραβείο «Γυναίκα και Ισότητα Ευκαιριών» Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας – Υπουργείο Εσωτερικών προχώρησαν πέρυσι στην υιοθέτηση ενός βραβείου με την επωνυμία «Γυναίκα και Ισότητα Ευκαιριών». Το βραβείο αυτό απονέμεται σε ταινία πρόσφατης παραγωγής με κριτήριο η ταινία να πραγματεύεται με επιτυχή τρόπο ζητήματα ισότητας, καταδεικνύοντας τις ανισότητες ή/και αναδεικνύοντας τις ευκαιρίες ισότητας μεταξύ φύλων.
Βραβείο Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης προχώρησαν το 2006 στην υιοθέτηση ενός βραβείου, το οποίο απονέμεται σε ταινία πρόσφατης παραγωγής με κριτήριο να αναδεικνύει είτε σε επίπεδο συμπαραγωγής, είτε από πλευράς θεματολογίας τη συνεργασία των λαών και δη των λαών της ευρύτερης γεωγραφικής μας περιοχής.
Bραβεία FIPRESCI (International Federation of Film Critics). H Διεθνής Oμοσπονδία Kριτικών Kινηματογράφου (FIPRESCI) ορίζει κάθε χρόνο 5μελή επιτροπή, η οποία παρακολουθεί τις προβολές του Φεστιβάλ και βραβεύει τις κατά την κρίση της καλύτερες ταινίες. Βραβεία Fipresci έχουν δοθεί, ως τώρα, σε ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού και του Ελληνικού Διαγωνιστικού προγράμματος. Από τα μη διαγωνιστικά τμήματα του Φεστιβάλ η επιτροπή Fipresci έχει δώσει βραβεία σε ταινίες των Νέων Οριζόντων και σε ταινίες του προγράμματος Mατιές στα Bαλκάνια.
Bραβεία κοινού FISCHER. Το 1996 θεσπίστηκε η απονομή «Bραβείου Kοινού», για τη δημοφιλέστερη ελληνική και ξένη ταινία του επίσημου προγράμματος, μετά από μια διαδικασία ψηφοφορίας κατά την έξοδο των θεατών από την αίθουσα. Για τα ξεχωριστά βραβεία κοινού τους, διαγωνίζονται πλέον και οι ταινίες των τμημάτων Ματιές στα Βαλκάνια και DigitalWave. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιεία Α.Ε. με το προϊόν FISCHER στηρίζει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά τα Βραβεία Κοινού και επενδύει στην 7η τέχνη του κινηματογράφου και τις επιλογές του σινεφίλ κοινού.
Bραβεία ΠEKK . Mετά από ψηφοφορία ανάμεσα στα μέλη της που βρίσκονται κάθε χρόνο στη Θεσσαλονίκη, η Πανελλήνια Ένωση Kριτικών Kινηματογράφου απονέμει βραβεία ή κάνει εύφημο μνεία στις ελληνικές ταινίες του Φεστιβάλ που ξεχώρισαν κατά την κρίση της πλειοψηφίας των μελών της.
Βραβεία ΕΤΕΚΤ. Όπως κάθε χρόνο η Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης θα απονείμει ένα βραβείο στην αρτιότερη τεχνικά ελληνική παραγωγή.
Βραβεία DigitalWave . Δυο συνολικά βραβεία θα δοθούν στο πλαίσιο του DigitalWave, του αφιερωμένου στη σύγχρονη ελληνική ψηφιακή δημιουργία, διαγωνιστικού τμήματος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το πρώτο, θεσμοθετημένο από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, θα απονεμηθεί από μια 6μελή κριτική επιτροπή στην καλύτερη ταινία του προγράμματος και θα συνοδευτεί από χρηματικό έπαθλο αξίας 15.000 ευρώ. Παράλληλα, το βραβείο κοινού Fischer που θα συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ.
Βραβείο CrossroadsNOKIAConnectingPeople . Φέτος, για δεύτερη χρονιά, το η NOKIA – Connecting People θα υποστηρίξει με χρηματικό βραβείο ύψους €10.000 το καλύτερο από τα επιλεγμένα σενάρια του προγράμματος Crossroads. Το βραβείο θα απονεμηθεί από μια επιτροπή και θα αποτελέσει βοήθεια για την χρηματοδότηση της ταινίας.
