Τό Ευχέλαιο είναι ένα από τά επτά μυστήρια τής Εκκλησίας, τό οποίο τελείται στό Ναό η στό σπίτι γιά τήν ίαση σωματικών καί ψυχικών ασθενειών.
Τό Ευχέλαιο τής Μ.Τετάρτης δέν έχει κάποια μαγική επενέργεια στήν πνευματική μας ζωή, αλλά είναι μιά άρρηκτη αλυσίδα μαζί μέ τά άλλα Μυστήρια στά οποία θά πρέπει νά συμμετέχουμε, π.χ. Εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία.
Η σύσταση τού Μυστηρίου
Η σύσταση τού ευχελαίου, όπως καί τών υπόλοιπων μυστηρίων, ανάγεται στήν Καινή Διαθήκη καί μάλιστα τήν Καθολική Επιστολή Ιακώβου (ε’ 14-15). Απόδοση στήν νεοελληνική:
Είναι κάποιος από σάς άρρωστος; Νά προσκαλέσει τούς πρεσβυτέρους τής εκκλησίας νά προσευχηθούν γι’ αυτόν καί νά τόν αλείψουν μέ λάδι, επικαλούμενοι τό όνομα τού Κυρίου.
Καί η προσευχή πού γίνεται μέ πίστη θά σώσει τόν άρρωστο: ο Κύριος θά τόν κάνει καλά. Κι άν έχει αμαρτίες, θά τού τίς συγχωρέσει.
Έτσι, η αποστολική παραγγελία αποτέλεσε τή βάση πάνω στήν οποία θεμελιώθηκε η πίστη καί η τελετουργική πράξη τής Εκκλησίας. Τελετουργοί τού φιλανθρώπου τούτου μυστηρίου είναι οι πρεσβύτεροί της Εκκλησίας, προσκαλούμενοι γιά τόν σκοπό αυτό στήν οικία τού αρρώστου χριστιανού. Πλησίον τού ασθενούς προσεύχονται θερμά. Επικαλούνται τή χάρη τού Παναγίου Πνεύματος γιά νά ευλογηθεί τό λάδι πού παρατίθεται. Καί στή συνέχεια αλείφουν τόν άρρωστο χριστιανό μέ τό ευλογημένο πλέον έλαιο. Η επάλειψη μέ τό ευλογημένο έλαιο, σώζει τόν άρρωστο.
Η τέλεση τού Μυστηρίου
Η ακολουθία τού ευχελαίου τελείται «εις ίασιν ψυχής τε καί σώματος». Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τής Εκκλησίας μας, η σωματική ασθένεια θεωρείται ως ο πικρός καρπός τής αμαρτίας. Οποιαδήποτε ασθένεια, ως διαταραχή τής αρμονικής λειτουργίας τού σώματος, οφείλεται σέ πνευματικά αίτια καί κυρίως στή διαταραχή τών σχέσεων τού ανθρώπου μέ τόν Θεό.
Στά ιερά κείμενα δέν παρουσιάζεται μόνο η στενή σύνδεση τής ασθένειας μέ τήν αμαρτία αλλά συγχρόνως υποδεικνύεται καί ο τρόπος τής θεραπείας: η ειλικρινής μετάνοια καί η επιστροφή στόν Θεό.
Τά ορατά στοιχεία τού Ευχελαίου
Γιά τήν τέλεση τού μυστηρίου τοποθετείται πάνω σε κάποιο τραπέζι τό ευαγγέλιο, μικρή εικόνα τού Χριστού, κανδήλα αναμμένη καί δοχείο μέ αλεύρι, δίπλα στό οποίο ανάβονται επτά κεριά. Η κανδήλα πρέπει νά είναι καθαρή καί μέσα τοποθετείται αγνό λάδι, ένδειξη καθαρής καί ολοπρόθυμης προσφοράς στόν Θεό.
Γι’ αυτό καί ο καλός Σαμαρείτης στήν ομώνυμη παραβολή, περιποιείται στοργικά τόν τραυματία ρίχνοντας στίς πληγές του λάδι καί κρασί. Τό λάδι, μετά τίς ευχές τών ιερέων, δέν είναι πιά κοινό λάδι: όπως καί στή βάπτιση: τό νερό τής κολυμβήθρας, μετά τίς ευχές τού λειτουργού, δέν είναι πιά κοινό νερό.
Στό τέλος τής ακολουθίας γίνεται η χρίση μέ τό αγιασμένο έλαιο. Χρίεται σταυροειδώς τό μέτωπο, τό σαγόνι, οι δύο παρειές καί τά χέρια μέσα στήν παλάμη καί στό εξωτερικό τους μέρος. Μ’ αυτή τήν χρίση, ζητούμε από τόν Κύριο νά θεραπεύσει τό πνεύμα, τίς σκέψεις καί ολόκληρο τόν εσωτερικό μας κόσμο. Ακόμη, νά δίνει δύναμη σ’ εκείνα τά μέλη τού σώματος μέ τά οποία κάνουμε τίς περισσότερες πράξεις: (π.χ.τά χέρια είναι τά μέλη πού εκτελούν τίς εντολές τού μυαλού μας).
Παρεξηγημένες εκδοχές τού Μυστηρίου
1. Πρώτα απ’όλα, ορισμένοι θεωρούν ότι μέ τήν συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου αναπληρώνουν τήν εξομολόγηση, πού δέν κάνουν γιά διάφορους λόγους. Η συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου δέν καταργεί τήν εξομολόγηση. Η συγχώρηση τών αμαρτιών, πού παρέχεται στό μυστήριο τού ευχελαίου, δέν αναφέρεται στά αμαρτήματα πού γνωρίζουμε καί δέν εξομολογούμαστε, αλλά σέ όσα μικρά ξεχάσαμε ή αγνοούμε. Διότι κανένα μυστήριο τής Εκκλησίας δέν αναιρεί τό άλλο, αλλά τό ένα συμπληρώνει τό άλλο μέσα στό μεγάλο «μυστήριο» τής Εκκλησίας.
2. Μία άλλη παρεξήγηση συμβαίνει μέ τό αλεύρι, πού χρησιμοποιείται γιά τή στήριξη τών κεριών. Ορισμένοι πιστοί δέν αρκούνται στή χρίση μέ τό αγιασμένο έλαιο, αλλά ζητούν καί αλεύρι γιά διάφορες χρήσεις: νά τό βάλουν κάτω από τό μαξιλάρι τού παιδιού τους «γιά νά δείξει ο Θεός τό τυχερό τους», ή «γιά νά φύγει τό κακό από τό σπίτι», ή γιά νά τό αραιώσουν μέ νερό καί νά τό πιεί ο ασθενής. Επειδή τά παραπάνω εγγίζουν τή δεισιδαιμονία, πρέπει νά τονίσουμε ότι τό μυστήριο ονομάζεται ευχέλαιο καί όχι «ευχάλευρο». Εκείνο πού αγιάζεται είναι τό λάδι καί όχι τό αλεύρι.
3. Υπάρχει καί μία άλλη παρεξήγηση, πού συνιστά σύγχυση τού σκοπού τού ευχελαίου. Πολλοί ζητούν ευχέλαιο γιά νά εγκαινιάσουν τό καινούργιο τους σπίτι ή τό κατάστημα. Γιά τά σπίτια, τά καταστήματα, τά οχήματα καί όλα τά υπόλοιπα υπάρχουν οι αντίστοιχες αγιαστικές πράξεις. Ακόμη, δέν είναι καί λίγοι εκείνοι πού ζητούν από τόν ιερέα νά τελέσει αγιασμό καί ευχέλαιο μαζί, πράγμα πού δείχνει σύγχυση καί παρεξήγηση. Λές καί χρειάζεται περισσότερες από μία αγιαστικές πράξεις γιά νά ζητήσουμε τή χάρη τού Θεού.
4. Μία άλλη παρεξήγηση συνδέεται μέ τήν αντίληψη ότι τό ευχέλαιο αφορά τούς ετοιμοθάνατους καί όσους γενικά βρίσκονται στήν τελική φάση τής ασθενείας τους. Παρατηρείται άλλοτε μία αποφυγή τελέσεως τού ευχελαίου από τό φόβο μήπως προκληθεί η επισπευσθεί ο θάνατος τού ασθενή. Ο φόβος αυτός, όμως, είναι αδικαιολόγητος. Οι συγγενείς φοβούνται νά τό πούν στόν ασθενή. Ο ασθενής φοβάται νά τό ζητήσει. Τό ευχέλαιο είναι γιά τήν υγεία καί τή ζωή. Γιά υγεία καί ζωή μιλούν όλες οι αιτήσεις καί οι ευχές τού μυστηρίου.
Τέλος, είναι δυνατό νά διατυπωθεί καί μία ένσταση: γιατί δέν θεραπεύει πάντοτε; τό μυστήριο τού Ευχελαίου δέν συστάθηκε γιά νά καταργεί κάθε ασθένεια, τόν θάνατο καί τήν ιατρική επιστήμη. Πολλές φορές φέρνει έμμεση θεραπεία. Άλλωστε, η θεραπεία εξαρτάται από τήν πίστη τού ανθρώπου. Η ίδια χάρη παρέχεται σέ όλους: όλοι όμως δέν θεραπεύονται.
Η θεραπεία μπορεί νά μήν είναι πάντοτε γιά τό ευρύτερο συμφέρον τού ανθρώπου. Παραμένει γιά νά παιδαγωγήσει ίσως τόν ασθενή καί νά τόν οδηγήσει μέ βεβαιότητα στήν εν Χριστώ σωτηρία: όποτε καί πάλι επιτυγχάνεται ο απώτερος σκοπός τού μυστηρίου.
Απαραίτητα υλικά
Γιά τό Ευχέλαιο απαραιτήτως χρειάζονται τά παρακάτω:
α) ένα κανδήλι μέ λάδι ελιάς (καί λίγο κόκκινο κρασί)
β) θυμιατό καί θυμίαμα
γ) εικόνα τού Χριστού η τής Παναγίας η κάποιου Αγίου
δ) μία κούπα μέ αλεύρι προκειμένου έπειτα νά ζυμωθεί καί νά γίνει πρόσφορο
ε) επτά (7) κεράκια όσα είναι καί τά Ευαγγέλια πού θά αναγνωσθούν στό Ευχέλαιο
στ) τά ονόματα « υπέρ υγείας» τών επιτελούντων τό Ευχέλαιο
ζ) μία θρυαλλίδα (μπατονέτα) γιά τή χρίση τού αγίου ελαίου.
Τό αγιασμένο έλαιο φυλάσσεται καί δέν πετιέται! Πρέπει νά καίγεται στό κανδήλι μέχρι τέλους. Μετά τή πλήρη καύση, η καντηλήθρα καί όσα χρησιμοποιηθούν γιά τό καθάρισμα τού έσωθεν περιεχομένου, καίγονται σέ ασφαλή τόπο.
agioritikovima
