Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι εκλεγμένος Αναπληρωτής Καθηγητής στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, όπου διδάσκει το μάθημα της «Διεθνούς Γεωγραφίας και Συστημικής Γεωπολιτικής Ανάλυσης των Σύγχρονων Οπλικών Τεχνολογιών». Διδάσκει επίσης «Γεωγραφία της Ασφάλειας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή» στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως επισκέπτης καθηγητής και διαλέκτης διδάσκει στη Σχολή Εθνικής Άμυνας και στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, καθώς και στη Σχολή Διοίκησης και Επιτελών της Πολεμικής Αεροπορίας (ΣΔΙΕΠ). Έχει εργαστεί ως υπεύθυνος του ερευνητικού τομέα για νέες αμυντικές τεχνολογίες στο Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Από το 1996 έως το 2004 ήταν διαπιστευμένος δημοσιογράφος στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Έχει εργαστεί ως αρχισυντάκτης στο περιοδικό «Στρατηγική» και ως διευθυντής σύνταξης στο περιοδικό «Γεωπολιτική». Έχει δημοσιεύσει τις εξής μελέτες για θέματα γεωπολιτικής και σύγχρονων οπλικών τεχνολογιών. – «Ο Πόλεμος στον 21ο Αιώνα», Επικοινωνίες, Αθήνα, 1999. – «2025. Ελληνική Αμυντική Στρατηγική για τον 21ο Αιώνα», Κασταλία, Αθήνα, 2006. – «Το Σφυρί του Θωρ. Προηγμένα Βλήματα και Όπλα για τον 21ο Αιώνα», Ινστιτούτο Αμυντικών Αναλύσεων, Αθήνα 2007. – «Το Ξύπνημα του Εφιάλτη. Ο Πυρηνικός Πόλεμος στον 21ο Αιώνα», Οξύ, Αθήνα, 2007. – «Το Τέλος του Πετρελαίου και η Αρχή της Νέας Αμερικανικής Γεωστρατηγικής», εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα, 2008. – «Η Στρατιωτική Άνοδος της Κίνας και η Γεωπολιτική του Πολέμου στη Μέση Ανατολή», εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα 2013. Έχει υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία στη 2α Μοίρα Αλεξιπτωτιστών!
Σήμερα έχουμε την τιμή να φιλοξενήσουμε στην εφημερίδα μας Ελεύθερη Ώρα μια βαρυσήμαντη συνέντευξη του Dr Κωνσταντίου Γρίβα και ας ξεκινήσουμε αμέσως:
Ερώτηση
Κύριε Γρίβα, λόγω συνεχιζόμενης ανησυχίας στον ελληνικό λαό, θα ήθελα να μας πείτε τις εκτιμήσεις σας, τις εντυπώσεις σας, από την πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον, για τις συνομιλίες που είχε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και την ομιλία του στο Κογκρέσο, που τα Συστημικά ΜΜΕ την υποδέχτηκαν με διθυράμβους.
Απάντηση
Κοιτάξτε, θεωρώ ότι στο σύστημα εξουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών συνεχίζει να κυριαρχεί η αντίληψη ότι η Τουρκία είναι ένα εξαιρετικά πολύτιμο γεωπολιτικό στοιχείο, το οποίο θα πρέπει να παραμείνει, πάση θυσία, στο δυτικό στρατόπεδο. Συνακόλουθα, η Ελλάδα ναι μεν θα λαμβάνει επαίνους, αλλά η Τουρκία είναι αυτή που θα συνεχίσει να απολαμβάνει της στήριξης των ΗΠΑ, τουλάχιστον στον ορατό χρονικό ορίζοντα. Την κατάσταση επιδεινώνει η πλήρης ασυμμετρία στη γεωπολιτική συμπεριφορά των δύο χωρών, με την Ελλάδα να έχει επιλέξει μια πλήρη και άνευ όρων ταύτιση με την Ουάσιγκτον, ενώ η Τουρκία επενδύει ολοένα και περισσότερο σε μια αυτόνομη και αυτόφωτη γεωπολιτική πορεία, την οποία την προβάλει και αξιοποιεί δια επιδεικτικών “απειθαρχιών” έναντι των ΗΠΑ. Άρα, η Ουάσιγκτον συνεχίζει να πιέζει την Ελλάδα να προχωρήσει σε αναγκαίους “συμβιβασμούς” όσον αφορά τα κυριαρχικά της δικαιώματα, δηλαδή στον γεωπολιτικό αυτοχειριασμό που ζητάει η Άγκυρα με τις παρανοϊκές της αξιώσεις. Αυτό δεν το κάνει λόγω κάποιου ασαφούς “φιλοτουρκισμού” αλλά για να μην διακινδυνεύσει την απώλεια της Τουρκίας τη στιγμή που έχει “σιγουρέψει” τη θέση της Ελλάδας στην αμερικανική γεωπολιτική αρχιτεκτονική. Εν κατακλείδι, όλη αυτή η επίδειξη των άριστων σχέσεων Αθηνών – Ουάσιγκτον κρύβει μια ακραία φιλοτουρκική πολιτική. Η οποία, βέβαια, στο μέλλον μπορεί να αλλάξει. Άποψή μου είναι ότι η Τουρκία έχει χαθεί πλέον για τη Δύση και έχει επιλέξει τις ασιατικές δυνάμεις. Αλλά αυτό μένει να το δούμε. Η Ελλάδα οφείλει να υπερασπίσει την ανεξαρτησία, την εθνική της κυριαρχία και τη γεωπολιτική της υπόσταση χωρίς να φοβάται ότι θα “τιμωρηθεί” από την Ουάσιγκτον ή οπουδήποτε αλλού αν θα το πράξει και χωρίς να περιμένει να ανταμειφθεί για την “πειθαρχικότητά” της.
Ερώτηση
Το γεγονός ότι επί της ουσίας εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός την πρόθεση της Ελλάδας για αγορά αεροσκαφών F-35 πως την κρίνεται; Γνωρίζοντας τις ιδιαίτερες γνώσεις σας σε οπλικά συστήματα και βλήματα Αντιαεροπορικής Άμυνας, θεωρείτε αναγκαία μια τόσο ακριβή αγορά και αν αυτή πραγματοποιηθεί, μας δίνει μια ολιστική αμυντική αντιμετώπισης του βάρβαρου γείτονα;
Το γεγονός της υπόψη μελλοντικής ή υποθετικής αγοράς από την Ελλάδα Αμερικανικών F-35, μήπως αυτό θα έχει αντίστοιχη απελευθέρωση της απαγόρευσης για την Τουρκία και τότε αυτό τι ακριβώς θα σημαίνει αυτό;
Απάντηση
Το μαχητικό F – 35 παραμένει ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο αεροσκάφος και η σχετική συζήτηση είναι πολύ έντονη μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μεταξύ των άλλων, υπάρχουν πολλά θέματα που θα πρέπει να απαντηθούν αναφορικά με την ασφαλή δυνατότητα χρήσης του από την Ελληνική Αεροπορία εναντίον ΝΑΤΟϊκών χωρών, δηλαδή της Τουρκίας. Το σημαντικότερο είναι το πολύ μεγάλο κόστος συντήρησης αυτού του αεροσκάφους και τι αυτό θα σημάνει για τις άλλες ικανότητες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, μιας και θα απορροφά δυσανάλογα μεγάλα κονδύλια. Αυτό δεν σημαίνει ότι το μαχητικό δεν ενσωματώνει εξαιρετικά προηγμένες τεχνολογίες ή στερείται δυνατοτήτων. Μεταξύ των άλλων, μπορεί να λειτουργήσει ως συντονιστικό όργανο μιας δικτυοκεντρικής, διακλαδικής, πολεμικής δύναμης. Κάτι σαν τον μαέστρο μιας ορχήστρας, χάρη στους πολύ ισχυρούς αισθητήρες και τις ικανότητες σύντηξης δεδομένων που διαθέτει. Επίσης, θα πρέπει να συνυπολογιστεί με τι οπλικά συστήματα θα συνδυαστεί η αγορά του. Αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να αποδεσμεύσουν για την Ελλάδα κρίσιμα οπλικά συστήματα, όχι μόνο για την Αεροπορία αλλά γενικότερα, όπως είναι ο πύραυλος PrSM, διάδοχος του ATACMS, τότε η αγορά αξίζει τον κόπο. Σε κάθε περίπτωση, η αγορά των F – 35 θα πρέπει να εξεταστεί μέσα στο πλαίσιο μιας σχέσης κόστους προς όφελος. Όσον αφορά την Τουρκία, θεωρώ ότι αυτή έχει πλέον επιλέξει να επενδύσει σε εγχώριες ασύμμετρες ικανότητες, όπως σε ένα πολυεπίπεδο δίκτυο μη επανδρωμένων αεροχημάτων αλλά και σκαφών επιφανείας και υποβρυχίων, οπλισμένων με τουρκικά όπλα και κυρίως σε ένα πολύ ισχυρό βαλλιστικό οπλοστάσιο το οποίο αποτελεί το κρυφό χαρτί της Άγκυρας. Όλες αυτές τις ικανότητες θα πρέπει να εξετάσουμε, να αντισταθμίσουμε, να αδρανοποιήσουμε και να αναπτύξουμε και δικές μας. Και αυτό σημαίνει να δώσουμε έμφαση στην εγχώρια έρευνα και ανάπτυξη και στη δημιουργία του θεμελιώδους οπλικού συστήματος, που είναι η εγχώρια, εθνική, στρατιωτική σκέψη.
Ερώτηση
Ερχόμενος στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία, γενικά πώς βλέπετε τις εξελίξεις στο μέτωπο αυτό; Πως εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και τι τελικά επιδιώκει η Ρωσία;
Απάντηση
Είναι πολύ δύσκολο να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα για το τι επεδίωκε και κυρίως τι επιδιώκει σήμερα η Ρωσία στην Ουκρανία. Ωστόσο, αυτό που μπορούμε να πούμε με ασφάλεια είναι ότι ανατράπηκαν πολλά από τα στερεότυπα που κυριαρχούσαν τον τελευταίο καιρό στην στρατηγική ανάλυση. Ένα εξ αυτών ήταν η αντίληψη ότι οι πόλεμοι, ειδικά στην Ευρώπη, ή δεν θα συμβαίνουν καθόλου ή ακόμη και αν συμβαίνουν θα είναι πολύ μικρής χρονικής διάρκειας. Αυτό που βλέπουμε να γίνεται στην Ουκρανία συντρίβει αυτήν την αντίληψη. Μια άλλη κυρίαρχη αντίληψη που υφίσταται πλήγμα είναι ότι η αεροπορική ισχύς είναι ο απόλυτος κυρίαρχος στα σημερινά πεδία των μαχών. Οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία έδειξαν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Αντιθέτως, επιβεβαίωσαν ότι το πυροβολικό παραμένει ο βασιλιάς του πεδίου της μάχης, ότι το ταπεινό πεζικό, σε αποκεντρωτικές δομές, οπλισμένο με φορητά όπλα υψηλών δυνατοτήτων και λειτουργώντας στο πλαίσιο δικτυοκεντρικών μεθοδολογιών, μεταδίδοντας πληροφορίες στο πυροβολικό, μπορεί να αποτελέσει θεμελιώδη παράγοντα διαμόρφωσης των εξελίξεων στα σημερινά πεδία των μαχών, καθώς και ότι δεν απαιτούνται κατ’ ανάγκη συστήματα υψηλής τεχνολογίας.
Ερώτηση
Ποια είναι η εκτίμηση σας, η Ρωσία θα είναι ο νικητής του πολέμου αυτού, ή μπορεί ακόμη και να τον χάσει με τη μεγάλη “τροφοδοσία” προς την Ουκρανία οπλικών συστημάτων από τη Δύση;
Απάντηση
Πολύ δύσκολα μπορεί η Ρωσία να χάσει σε στρατιωτικό επίπεδο τον πόλεμο, όσο και αν ενισχυθούν οι ουκρανικές δυνάμεις από τη Δύση. Από εκεί και πέρα ωστόσο όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Υπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος για τη Ρωσία να εξελιχθεί η Ουκρανία σε ένα είδος Λιβάνου της Ευρώπης, όπου η ρωσική ισχύς θα υφίσταται συνεχή φθορά, ενώ η Ρωσία θα απομονώνεται ολοένα και περισσότερο από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ερώτηση
Ακούγεται συστηματικά τον τελευταίο καιρό, ότι οι ΗΠΑ με τις σκληρές οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβάλλει κατά της Ρωσίας, συνεπικουρούμενες από τις χώρες της ΕΕ, έχουν καταστρέψει τις οικονομίες των χωρών τους.
Ποια είναι η δική σας άποψη;
Απάντηση
Θα πρέπει να θυμηθούμε, όπως μας έμαθε η γεωοοικονομική σχολή των διεθνών σχέσεων ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 80, ότι οι ΗΠΑ και η Δυτική Ευρώπη ναι μεν είναι γεωπολιτικοί σύμμαχοι πλην όμως αποτελούν σκληρούς ανταγωνιστές στο γεωοικονομικό επίπεδο. Με τον πόλεμο στην Ουκρανία οι ΗΠΑ επαναβεβαιώνουν την κυριαρχία τους σε αυτό που λέμε ευρωατλαντική Δύση, συντρίβουν τον οικονομικό άξονα Βερολίνου – Μόσχας – Πεκίνου, που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται, αδρανοποιούν γενικότερα τις τάσεις αυτονόμησης του Βερολίνου από τον έλεγχο της Ουάσιγκτον και χτυπάνε και την ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ ταυτοχρόνως, μέσω ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, αναγεννούν τη δική τους οικονομία, η οποία βασίζεται στο περιβόητο στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμα.
Ερώτηση
Πώς κρίνετε την αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία από την Ελλάδα και με δεδομένο ότι πιέζεται συνεχώς από τη Δύση για επιπλέον αποστολή όπλων Σοβιετικής ή Ρωσικής προελεύσεως;
Αποφάσεις που παίρνονται ερήμην των θεσμικών οργάνων της στρατιωτικής ιεραρχίας και βεβαίως ερήμην του ελληνικού λαού, ο οποίος κατά πλειοψηφία θα προτιμούσε την ουδετερότητα της Ελλάδος σε αυτόν τον πόλεμο Ρωσίας Ουκρανίας;
Απάντηση
Προσωπικά θα προτιμούσα να ακολουθούσαμε μια πολύ πιο προσεκτική και ουδέτερη στάση. Η Ελλάδα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ναι μεν “ανήκε εις την Δύσιν”, πλην όμως διατηρούσε μια πολιτική καλών σχέσεων με τη Μόσχα. Αυτόν τον κανόνα τον ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις, όλων των πολιτικών αποχρώσεων, μέχρι πριν από μερικά χρόνια, που ξεκινήσαμε μια πολιτική μηδενισμού των σχέσεων με τη Ρωσία. Τον τελευταίο καιρό, με την αποστολή όπλων στην Ουκρανία, έχουμε φθάσει σε μια εχθρότητα μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας που δεν έχει υπάρξει ποτέ. Ωστόσο, ακόμη και μια παρόμοια στρατηγική επιλογή θα είχε λογική αν όμως συνδυαζόταν με μια πολιτική δυναμικής προώθησης των ελληνικών εθνικών θέσεων και συμφερόντων στο Αιγαίο. Δηλαδή, για να το πούμε με όσο το δυνατόν πιο απλά λόγια γίνεται, να συνδυάζαμε την απόλυτη ταύτιση με την Ουάσιγκτον και τον μηδενισμό των σχέσεων με τη Μόσχα με μια λογική ότι “εμείς είμαστε ο άνθρωπος της Δύσης στην περιοχή αλλά η περιοχή είναι δική μας”. Και να προχωρήσουμε σε ορισμένες αυτονόητες ενέργειες, που έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και πολλά χρόνια, με σημαντικότερη την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, που αποτελεί υποχρέωση όχι απλώς δικαίωμα της Ελλάδας και την ανακήρυξη ΑΟΖ. Τότε, ναι, η απόλυτη ταύτιση με την Ουάσιγκτον θα είχε νόημα. Όμως, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να γίνεται. Αντιθέτως, δείχνουμε πως συνεχίζουμε να είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια πολιτική κατευνασμού της Άγκυρας και αποφυγής “προκλήσεων” προς αυτήν που σιγά σιγά ολισθαίνει σε πολιτική καθυπόταξης στην Άγκυρα.
Ερώτηση
Τι σημαίνει η ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ; Πόσο περισσότερο επικίνδυνη γίνεται η κατάσταση για περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου και πέραν της Ουκρανίας; Πόσο πιθανή είναι η περίπτωση να γίνει χρήση τακτικών ή άλλου μεγέθους πυρηνικών, από μεγάλους δρώντες;
Απάντηση
Η Φινλανδία και η Σουηδία δεν είχαν κανένα λόγο να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Καταρχάς, να επισημάνουμε ότι, όπως μας έδειξαν οι επιχειρήσεις στην Ουκρανία, οι δύο αυτές χώρες δεν φαίνεται να απειλούνται σοβαρά από τη ρωσική συμβατική στρατιωτική ισχύ. Τα πολύ δύσβατα εδάφη τους και οι ισχυρές στρατιωτικές τους δυνάμεις καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη τυχόν ρωσική εισβολή. Επίσης, στην Ευρώπη παραδοσιακά οι ουδέτερες χώρες έπαιζαν σημαντικό ρόλο στο να λειτουργούν ως αποσβεστήρες κραδασμών (buffer states) μεταξύ μεγαλύτερων δυνάμεων και γεωπολιτικών συμμαχιών. Αυτό σήμερα καταστρατηγείται. Επίσης, με την είσοδο δύο ακόμη χωρών στο ΝΑΤΟ αυξάνει ακόμη περισσότερο η ήδη “πληθωριστική” δομή της Συμμαχίας. Για να το πούμε απλά, το ΝΑΤΟ έχει πάρα πολλά μέλη με διαφορετικές γεωπολιτικές ατζέντες και ταυτότητες και πολύ δύσκολα θα μπορεί να συντονιστεί σε περίπτωση κρίσης. Και ας μην βιαστεί κανείς να πει ότι θα κάνουν όλοι ότι πει η Ουάσιγκτον. Γιατί αυτό μπορεί να συμβαίνει σε περίπτωση που δεν υπάρχει κάποιος σοβαρός κίνδυνος, όμως αν στο προσκήνιο έλθει η απειλή του θερμοπυρηνικού αφανισμού τότε είναι πολύ δύσκολο να σκεφτούμε τη Σλοβενία, για παράδειγμα, να διακινδυνεύει την ίδια της την επιβίωση, για χάρη της Λιθουανίας ή της Λετονίας ή κάποιας άλλης χώρας, με την οποία δεν την ενώνει τίποτα. Παρεμπιπτόντως, ας αναρωτηθούμε τι ακριβώς προσέφερε στην ισχύ του ΝΑΤΟ η είσοδος σε αυτό της Αλβανίας, της Σλοβενίας, του Μαυροβουνίου και πολλών άλλων χωρών; Αυτό το “πληθωριστικό” ΝΑΤΟ που δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και συνεχίζει να μεγαλώνει ανεξέλεγκτα, δεν προέκυψε μετά από ρεαλιστικές εκτιμήσεις και υπολογισμούς για τα ισοζύγια ισχύος αλλά λόγω ιδεοληψιών και παρανοϊκών αντιλήψεων περί του “Τέλους της Ιστορίας”. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό το γιγαντωμένο ΝΑΤΟ από τη μία δημιουργεί ένα επικίνδυνο δίλημμα ασφαλείας στη Ρωσία, ενισχύοντας την παροιμιώδη ανασφάλειά της, ενώ από την άλλη την προκαλεί να εκμεταλλευτεί τις τρωτότητες που προκύπτει από τη χαλαρή του δομή και τις διαφορές μεταξύ των μελών του, πιθανώς μέσω μιας στρατηγικής πυρηνικού εκβιασμού υψηλού ρίσκου (nuclear brinkmanship), θεωρώντας ότι η εύθραυστη συνοχή της Συμμαχίας σε αυτήν την περίπτωση θα τεθεί εν αμφιβόλω. Άρα, δημιουργείται μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση την οποία δεν έχουμε ξαναζήσει στην Ευρώπη.
Ερώτηση
Εκτιμάτε ότι τελικά η Ρωσία θα οδηγηθεί στην αγκαλιά της Κίνας και μαζί με άλλες μεγάλες δυνάμεις, Ινδία Βραζιλία, Πακιστάν κλπ. θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τη Δύση;
Απάντηση
Το μεγάλο πρόβλημα που έχει προκύψει από τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι ακριβώς αυτό. Πέραν από τον “αντιρωσισμό” ή τον “φιλορωσισμό” το μεγάλο διακύβευμα είναι η Ευρώπη να συνεχίζει να υφίσταται ως ενιαία γεωπολιτική οντότητα. Θα πρέπει να θυμηθούμε πως η Ευρώπη ποτέ δεν ήταν ένα ειρηνικό μέρος. Πάντοτε υπήρχαν εισβολές, σφαγές, πόλεμοι και συγκρούσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών αλλά πάντοτε υπήρχε και μια αίσθηση κοινής ταυτότητας και κοινής ιστορικής πορείας. Αυτή η κοινή ταυτότητα και κοινή ιστορική πορεία για πρώτη φορά αμφισβητείται. Ολοένα και περισσότερο διαμορφώνεται μια γεωιστορική ανάγνωση σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη και η Ρωσία είναι δύο διαφορετικά γεωπολιτικά μεγέθη. Έτσι, οδηγούμαστε σε μια μικρή Ευρώπη και μια υπερ – Ασία, πυρήνας της οποίας θα είναι το γεωπολιτικό σχήμα Ρωσίας – Κίνας. Αυτές οι δύο χώρες, βέβαια, έχουν έντονα ανταγωνιστικά στοιχεία. Όμως, οι ανταγωνισμοί μεταξύ τους ενισχύουν τις δυνατότητες του σχήματος αυτού να ενσωματώσει και άλλες χώρες, με σημαντικότερη εξ αυτών την Ινδία. Συγκεκριμένα, η Ινδία είναι μεγάλος αντίπαλος της Κίνας αλλά συνεργάτης της Ρωσίας και πολύ δύσκολα θα αποδεχόταν τη δημιουργία ενός συμπαγούς άξονα Μόσχας – Πεκίνου. Άρα, το Νέο Δελχί υποχρεούται, κατά κάποιον τρόπο, να ενισχύσει τις σχέσεις του με τη Μόσχα, έτσι ώστε ο άξονας Νέου Δελχί – Μόσχας να μειώσει τη σημασία του άξονα Μόσχας – Πεκίνου. Έτσι, αυτό το ευρασιατικό σχήμα δυναμώνει και μεγαλώνει με πυρήνα τη Ρωσία, ακριβώς γιατί αυτή έχει αποκοπεί από τον ευρωπαϊκό κορμό και μεταλλάσσεται σε μια ασιατική χώρα. Η εξέλιξη αυτή προκαλεί έναν πρωτοφανή κίνδυνο για την Ευρώπη σε βάθος χρόνου, ο οποίος είναι η μετατροπή της σε μια ασήμαντη απόληξη στη δυτική πλευρά της Ευρασίας, τη στιγμή που στην ανατολική της θα δημιουργείται μια πανίσχυρη υπέρ – υπερδύναμη (Hyperpower), με πυρήνα το σχήμα Ρωσίας – Κίνας, που θα θέσει σοβαρή υποψηφιότητα στο να εξελιχθεί στον νέο παγκόσμιο ηγεμόνα μετά από μερικές δεκαετίες.
Ερώτηση
Ποια η εκτίμησή σας για την όξυνση το τελευταίο χρονικό διάστημα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, με την επιθετική ρητορική των Τούρκων Αξιωματούχων, με τις συνεχείς υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά κατοικημένα νησιά μας;
Απάντηση
Η Άγκυρα δεν “προκαλεί” απλώς, ούτε είναι γενικώς και αορίστως “επιθετική”. Εφαρμόζει εναντίον της Ελλάδας έναν συγκροτημένο και πολυεπίπεδο υβριδικό πόλεμο στρατηγικού χαρακτήρα, στόχος του οποίου είναι η αποδόμηση της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Αυτό επιδιώκεται, μεταξύ των άλλων, και με τις διαρκείς υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά. Ακόμη και η ρητορική της Άγκυρας είναι συνειδητά και επιδεικτικά τόσο ακραία που εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό. Από όσο γνωρίζω δεν έχει υπάρξει άλλη περίπτωση στον κόσμο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που μια χώρα να εκφράζει τόσο ακραίες και άμεσες απειλές έναντι άλλης. Γενικότερα, η τουρκική στρατηγική είναι συνδυαστική και ολιστική και προσπαθεί να επιτύχει αναίμακτα να σύρει την Ελλάδα σε “συμβιβασμό”, δηλαδή σε παραχώρηση ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, γιατί πολύ απλά οι αξιώσεις της Άγκυρας είναι παρανοϊκές και δεν έχουν ότι ψήγμα νομιμοποίησης με βάση το διεθνές δίκαιο.
Ερώτηση
Η Τουρκία εξακολουθεί και έχει σε ισχύ το casus belli και απαιτεί την αποστρατικοποίηση των νησιών μας!
Από την άλλη πλευρά η ελληνική κυβέρνηση αποστρατικοποιεί μερικώς τα νησιά μας, αφού ο οπλισμός προς την Ουκρανία από εκεί μεταφέρεται!
Η ελληνική κυβέρνηση επικαλείται συνεχώς το Διεθνές Δίκαιο και όμως δεν αυξάνει τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ν.μ.
Ποια η άποψή σας;
Απάντηση
Η Τουρκία αντιμετωπίζει την Ελλάδα ωσάν τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου να μην υπήρχαν. Αντιμετωπίζει το Αιγαίο σαν να ήταν άδειος από νησιά. Αρνείται δηλαδή την ύπαρξη των ελληνικών νησιών και αυτό σημαίνει ότι αρνείται την ύπαρξη της Ελλάδας ως κρατική οντότητα. Αυτό προκύπτει από το ότι η Τουρκία αρνείται στα ελληνικά νησιά την ύπαρξη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Δεν υποστηρίζει ότι η Ελλάδα διεκδικεί για τα νησιά της μεγαλύτερη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα από αυτήν που δικαιούνται ώστε να τίθεται θέμα συζήτησης και πιθανού συμβιβασμού. Αντιθέτως, λέει ξεκάθαρα ότι δεν έχουν κανένα σχετικό δικαίωμα. Επίσης, υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να είναι η μόνη χώρα στον πλανήτη που δεν θα μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα δώδεκα ναυτικά μίλια. Αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζει την Ελλάδα όχι ως κανονική χώρα αλλά ως κάτι λιγότερο. Η Ελλάδα, δυστυχώς, συνεργάζεται σε αυτήν την σταδιακή γεωπολιτική δολοφονία της μη ασκώντας την εθνική της κυριαρχία. Για αυτό επιμένω ότι είναι κρισιμότατης σημασίας η άμεση επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, που θα αδρανοποιούσε εν πολλοίς τις αξιώσεις της Τουρκίας και θα έθετε ένα θεμέλιο σταθερότητας στο Αιγαίο. Και θα αδρανοποιούσε και το casus belli γιατί πολύ δύσκολα η Τουρκία θα έπαιρνε το ρίσκο να προχωρήσει σε πολεμική αναμέτρηση με την Ελλάδα, γνωρίζοντας ότι σε αυτήν την περίπτωση οι πιθανότητες θα ήταν εναντίον της. Σε κάθε περίπτωση οποιαδήποτε χώρα, αν θέλει να χαρακτηρίζεται ως τέτοια και όχι ως προτεκτοράτο ή χώρος, θα πρέπει να είναι έτοιμη να υπερασπίσει την εθνική της κυριαρχία και ακριβώς περί αυτού μιλάμε.
Ερώτηση
Η Κύπρος έχει αφεθεί στην τύχη της και έχουμε μείνει μόνο σε ευχολόγια; Γιατί δεν προχωράμε στην κοινή ΑΟΖ και πόσο η ενεργοποίηση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ ) θα έφερνε στο προσκήνιο με περισσότερη αποφασιστικότητα το Κυπριακό;
Απάντηση
Τα νέα οπλικά συστήματα που εισέρχονται στο ελληνικό οπλοστάσιο, όπως είναι τα μαχητικά Rafale και στο μέλλον και οι φρεγάτες Belharra επιτρέπουν πλέον την υλοποίηση του ΕΑΧ με πολύ καλύτερες συνθήκες σε σχέση με το παρελθόν. Ωστόσο και η Εθνική Φρουρά από μόνη της έχει τεράστιες δυνατότητες αντιμετώπισης της Τουρκίας, επενδύοντας στα κατάλληλα οπλικά συστήματα και με έμφαση στην ισχύ πυρός. Τα τελευταία χρόνια η Εθνική Φρουρά φαίνεται πως έχει κατανοήσει αυτήν την πραγματικότητα και επενδύοντας στα κατάλληλα συστήματα, όπως είναι σερβικά συστήματα πυροβολικού υψηλών δυνατοτήτων ενισχύει αυτές τις δυνατότητες.
Ερώτηση
Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Ωστόσο ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ δεν τηρεί ούτε το μέτρο των ίσων αποστάσεων. Πρόσφατα ο Γενς Στόλτενμπεργκ υπερθεμάτισε υπέρ της Τουρκίας, αναγκάζοντας τον πρώην ΥΠΕΞ και εκ των κορυφαίων Ελλήνων διπλωματών, κ. Πέτρο Μολυβιάτη να του στείλει πολύ σκληρή επιστολή! Υποκαθιστώντας την άτολμη και άνευρη ελληνική κυβέρνηση.
Θα παρακαλούσαμε τη δική σας αντίληψη και γνώση των παραπάνω.
Απάντηση
Θα ήταν λάθος να εγκλωβιστούμε σε μια λογική ότι φταίει ο Στόλτενμπεργκ ως πρόσωπο. Το πρόβλημα είναι συνολικότερο. Και αυτό γιατί, όχι μόνο στην Ουάσιγκτον αλλά στο ΝΑΤΟ συνολικώς, κυριαρχεί η αντίληψη ότι η Τουρκία είναι υπερβολικά πολύτιμη για να χαθεί. Έτσι, η Τουρκία δείχνει να χειραγωγεί το ΝΑΤΟ με ταπεινωτικό τρόπο. Η τελευταία σύνοδος κορυφής στη Μαδρίτη μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα νέο Μόναχο. Η Άγκυρα επέτυχε, έστω και σε επίπεδο εντυπώσεων, να περάσει την εικόνα ότι είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού. Άρα, δεν φταίει το ότι ο Στόλτενμπεργκ είναι φιλότουρκος αλλά το ότι το ΝΑΤΟ εν συνόλω, όπως και η Ουάσιγκτον ειδικότερα, έχουν εγκλωβιστεί σε μια φιλοτουρκική λογική. Η οποία κάποια στιγμή στο ορατό μέλλον, βέβαια, μπορεί να αλλάξει άρδην. Προς ώρας όμως αυτή είναι η πραγματικότητα και την κατάσταση δεν βελτιώνει καθόλου η παθητική στάση της Ελλάδας, η οποία ευελπιστεί πως για κάποιον ακατανόητο λόγο θα ανταμειφθεί για την παθητικότητά της αυτήν, την στιγμή που είναι η Τουρκία που ανταμείβεται για την “απειθαρχία” της.
Ερώτηση
Τελικά πού θα πάει όλη αυτή η κατάσταση; Πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί; Υπάρχει περίπτωση να οδηγηθούμε ακόμη και σε πόλεμο;
Να αφεθούμε μόνοι μας σε αυτόν για άλλη μια φορά;
Απάντηση
Η Τουρκία φοβάται τον πόλεμο με την Ελλάδα. Ωστόσο, συνεχίζει την προσπάθεια καταστροφής της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας. Στόχος της Τουρκίας είναι να κυριαρχήσει στο Αιγαίο χωρίς να κινδυνεύσει να εγκλωβιστεί σε μια πολεμική αναμέτρηση, η οποία είναι πολύ πιθανόν ότι θα καταλήξει εις βάρος της. Όμως, δεν μπορούμε και να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο η Τουρκία να εξετάζει κάποια σενάρια κεραυνοβόλου πολέμου εναντίον της Ελλάδας, πιθανώς με αιφνιδιαστικό πρώτο πλήγμα χρησιμοποιώντας το πολύ επικίνδυνο βαλλιστικό οπλοστάσιό της. Οπότε θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο. Και φυσικά θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν θα έχουμε κάποια ουσιαστική στήριξη από πουθενά. Πιθανώς μόνον από τη Γαλλία να έχουμε κάποια βοήθεια στον κρίσιμο τομέα των πληροφοριών και του εφοδιασμού με πυρομαχικά αλλά μέχρις εκεί.
Ερώτηση
Αφού σας ευχαριστήσω πολύ για αυτήν την συνέντευξη, που παραχωρήσατε στην εφημερίδα μας, να σας ζητήσω αν θέλατε να προσθέσετε ζητήματα πέραν των όσων διατυπώθηκαν στο ερωτηματολόγιό μας προς εσάς.
Απάντηση
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της ιστορίας της, αν όχι την πιο κρίσιμη. Ο συνδυασμός του δημογραφικού με τη μαζική είσοδο ξένων πληθυσμών διαμορφώνουν μια πρωτοφανή απειλή για την ίδια την ύπαρξη του Ελληνισμού σε βάθος μερικών δεκαετιών. Και η ερχόμενη δεκαετία θα είναι η πιο κρίσιμη για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Εν παραλλήλω, έχουμε μια εξαιρετικά επιθετική Τουρκία που θέλει να μας μετατρέψει σε προτεκτοράτο. Όμως, δεν είναι όλα αρνητικά. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια από τις πιο κρίσιμες περιοχές του πλανήτη και είναι καταδικασμένη να πρωταγωνιστήσει στις παγκόσμιες εξελίξεις, τόσο χάρη στη θέση της αυτή όσο και στο εν υπνώσει αλλά πάντοτε ζωντανό τεράστιο πολιτισμικό δυναμικό της. Όμως, το πώς θα πρωταγωνιστήσει δεν είναι σίγουρο. Μπορεί να πρωταγωνιστήσει ως δυναμικός παράγοντας διαμόρφωσης των διεθνών εξελίξεων αλλά και ως θήραμα για τα γεωπολιτικά αρπακτικά της περιοχής. Οι ελληνικές ηγεσίες έχουν απέναντί τους τεράστιες προκλήσεις και οι ευθύνες τους, όπως και οι ευθύνες του ελληνικού λαού, που τις επιλέγει είναι πολύ μεγάλες.
