Η διακρατική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nabucco, ο οποίος προορίζεται να περιορίσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, θα μεταφέρει 25 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Διασχίζει το έδαφος της Τουρκίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας και της Αυστρίας.
Ο συγκεκριμένος αγωγός είναι ο μόνος που δεν διασχίζει τη ρωσική επικράτεια και έχει την πλήρη υποστήριξη της ΕΕ και των ΗΠΑ. Η διακυβερνητική συμφωνία για το πρόγραμμα κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Nabucco, υπογράφεται σήμερα Δευτέρα, 13 Ιουλίου,ενώ αναπάντητα παραμένουν τα ερωτηματικά για τη χρηματοδότηση του έργου καθώς και την εξασφάλιση των αναγκαίων ποσοτήτων φυσικού αερίου από τις προμηθεύτριες χώρες.
Οι Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι οι πέντε χώρες από το κονσόρτσιουμ του Nabucco που έχουν καθεστώς διαμετακόμισης του ενεργειακού πόρου – η έκτη, η Γερμανία, δεν είναι χώρα διαμετακόμισης
-, η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Τουρκία θα συμφωνήσουν σε μία σειρά από νομικά δεσμευτικούς όρους, καθώς και στο σημείο εκκίνησης του αγωγού.
Η Τουρκία έχει ζητήσει να ξεκινά ο αγωγός πλησίον της Αγκυρας, αλλά θα εξεταστεί και η πιθανότητα εκκίνησής του στη Γεωργία ή το Αζερμπαϊτζάν.
Επιπλέον, θα διευθετηθούν στη συμφωνία τα θέματα ασφάλειας του αγωγού, ζήτημα ύψιστης σημασίας για την Τουρκία η οποία θα είναι υπεύθυνη να εμποδίσει πιθανές πράξεις δολιοφθοράς στο έδαφός της. Ωστόσο, ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα, αυτό πού αφορά το τουρκικό αίτημα να κατακρατεί η Αγκυρα, για ίδια χρήση ή για επανεξαγωγή, το 15% των ποσοτήτων φυσικού αερίου που θα διαμετακομίζονται, εκτιμάται ότι δεν θα επιλυθεί σε αυτή τη συμφωνία.
«Τα βασικά εμπόδια για το Nabucco εξακολουθούν να ισχύουν και η προσφορά είναι το υπ’ αριθμόν ένα» τονίζει η αναλύτρια του Eurasia Group Ανα Γελένκοβιτς. «Χωρίς να διασφαλίσεις την προσφορά ποσοτήτων δεν μπορείς να έχεις τον αγωγό, αλλά χωρίς τον αγωγό δεν μπορείς να εξασφαλίσεις τις ποσότητες. Δεν έχουν πρακτικά υπογράψει τίποτα όσον αφορά την προσφορά ποσοτήτων» συμπλήρωσε.
Αναφερόμενη στο συγκριτικό πλεονέκτημα που δίνει στον South Stream η στρατηγική της Gazprom να υπογράφει βασικές συμφωνίες συνεργασίας με χώρες παραγωγούς και να οικοδομεί σχέσεις συνεργασίας μεταξύ εταιριών, η κ. Γελένκοβιτς είπε ότι «δεν πρόκειται για διακρατική συμφωνία, αλλά είναι σημαντικά πολιτικά βήματα στην κατεύθυνση κατασκευής ενός αγωγού».
Η ίδια διαπιστώνει ότι ορισμένες χώρες της ΝΑ Ευρώπης, ιδιαίτερα αυτές που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Μόσχα για το φυσικό αέριο, είναι σήμερα πιο επιφυλακτικές από ό,τι στο παρελθόν να διαφοροποιήσουν την ενεργειακή τροφοδοσία τους, παρά την κρίση του περασμένου Ιανουαρίου.
Παράλληλα, η Τουρκία στέλνει αντιφατικά μηνύματα. Κυβερνητική πηγή της γείτονος δήλωσε ότι «αυτή στη στιγμή εργαζόμαστε πάνω στο πρόγραμμα Nabucco, αλλά θα αποτιμήσουμε και το πρόγραμμα South Stream με τους Ρώσους».
Άλλη κυβερνητική πηγή υπογράμμισε ότι «το σημαντικό είναι η εξασφάλιση προσφοράς για την Τουρκία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν βλέπουμε ως ανταγωνιστικούς τους Nabucco και South Stream».
Ορισμένοι αναλυτές δεν θεωρούν, ωστόσο, ότι τα δύο προγράμματα, με τη σημερινή μορφή τους, είναι βιώσιμα. «Η αγορά δεν θα μπορούσε να στηρίξει παραπάνω από ένα αγωγό» επισημαίνει ο Μιχαήλ Κορτσέμκιν της East European Gas Analysis.
Αναφέρθηκε, επιπλέον, στο πρόβλημα οικονομικής αντοχής του προγράμματος κατασκευής του South Stream το οποίο αντιμετωπίζει η Gazprom, η πλέον χρεωμένη ρωσική εταιρία, το χρέος της οποίας υπερβαίνει τα 40 δισ. δολάρια, εξαιρουμένης της μέχρι πρότινος θυγατρικής της στον χρηματοπιστωτικό τομέα, Gazprombank.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η Gazprom επιθυμεί να επενδύσει 10 δισ. δολάρια για την κατασκευή του South Stream σε μία περίοδο μείωσης των ενεργειακών τιμών και κάμψης των εξαγωγών. Σε ό,τι αφορά το Τουρκμενιστάν, ο πρόεδρος της χώρας με τη μεγαλύτερη παραγωγού φυσικού αερίου στην κεντρική Ασία, δήλωσε αργά την Παρασκευή, σύμφωνα με όσα μετέδωσε κρατικό τηλεοπτικό κανάλι, ότι η χώρα του είναι έτοιμη να προμηθεύσει με φυσικό αέριο τον αγωγό. «Τώρα, το Τουρκμενιστάν έχει επιπλέον φυσικό αέριο για εξαγωγή.
Είμαστε έτοιμοι να το στείλουμε στο εξωτερικό σε οποιοονδήποτε πελάτη. Αυτό συμπεριλαμβάνει τον Nabucco» είπε. Αντιπροσωπείες από 18 χώρες συνολικά αναμένεται να παρευρεθούν στην τελετή υπογραφής της διακρατικής συμφωνίας στο Rixos Grand Ankara Hotel στις 13 Ιουλίου.
Η Βουλγαρία, η Ουγγαρία και η Αυστρία αναμένεται να εκπροσωπηθούν σε επίπεδο πρωθυπουργού, ενώ η Ρουμανία θα εκπροσωπηθεί πιθανότατα από τον πρόεδρο της.
Αντίστοιχες προσκλήσεις έχουν αποσταλεί στο Αζερμπαϊτζάν, το Ιράκ, την Αίγυπτο, το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν, χώρες-υποψήφιες για το ρόλο της πηγής προσφοράς φυσικού αερίου. Αν και έχει σταλεί πρόσκληση στη Μόσχα, δεν συνέβη το ίδιο με την Τεχεράνη.
Αμερικανική αποστολή με επικεφαλής τον ειδικό απεσταλμένο για Ενεργειακές Υποθέσεις στην Ευρασία πρέσβη, Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ, θα παρευρεθεί στην τελετή, υπογραμμίζοντας την ισχυρή υποστήριξη των ΗΠΑ στον Nabucco, ενώ αναμένεται να παραστεί και ο πρόεδρος της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι.
Τέλος, τόσο ο Ευρωπαίος επίτροπος για θέματα ενέργειας Αντρις Πίμπαλγκς, όσο και στελέχη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη (EBRD) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) θα παρίστανται στην τελετή.
πηγή:Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ/Reuters
