Το έθιμο που περνάει από γενιά σε γενιά τηρείται με συνέπεια.
Αντιπροσωπεία της Ριζοσπαστική Ενωτική Κίνηση Καλαμαριάς «ΡΕΚΚ» αποτελούμενη από τους Μανόλη Λαμτζίδη (επικεφαλής) και Κυριάκο Καισαρίδη (δημοτικούς συμβούλους), Οδυσσέα Αθανασιάδη , Νίκο Μυλωνίδη, Γρηγόρη Σκουλά (μέλη του Συντονιστικού Συμβουλίου) και Δημήτρη (Μίμη) Ιωαννίδη παραβρέθηκαν σήμερα Κυριακή («του Θωμά»), 19 Απριλίου, στην αναβίωση του «Ταφικού Εθίμου» («Του Θωμά σα Ταφία»), που διοργάνωσε η «Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς».
Στο σύντομο χαιρετισμό του ο Μανόλης Λαμτζίδης συγχάρηκε την Αδελφότητα Κρωμναίων για τη μέριμνά της για την αναβίωση εθίμων του παρελθόντος, γιατί χωρίς την επαφή με το παρελθόν , δεν έχουμε παρόν, αλλά ούτε και μέλλον.
Ακολούθησε τραπέζι στο οποίο παρακάθησαν ο Δήμαρχος, Αντιδήμαρχοι και πολλοί δημοτικοί σύμβουλοι του Δήμου Καλαμαριάς ενώ η χορωδία της Αδελφότητας τραγούδησε με συνοδεία ποντιακής παραδοσιακά ποντιακά τραγούδια.
Για το έθιμο αυτό μας έδωσαν τις παρακάτω πληροφορίες μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Αδελφότητας Κρωμναίων Καλαμαριάς και έχει την παρακάτω εξήγηση:
Οι Πόντιοι πίστευαν ότι ο ψυχές των νεκρών ανεβαίνουν από τον Άδη την ημέρα της Ανάστασης για να παραμείνουν ως την ημέρα του Αγίου Πνεύματος. Έτσι την Κυριακή του Θωμά συγγενείς και φίλοι των νεκρών συγκεντρώνονταν στα κοιμητήρια και πάνω στους τάφους των αγαπημένων τους, παρέθεταν γεύμα προς τιμήν τους, με εδέσματα που είχαν παρασκευάσει από το σπίτι. Με αυτό τον τρόπο ένιωθαν σαν να γευματίζουν μαζί τους οι αγαπημένοι τους που «έφυγαν» από τη ζωή.
Σήμερα, σε όλη την Ελλάδα, όπου κατοικούν Πόντιοι, την Κυριακή του Θωμά τα κοιμητήρια γεμίζουν κόσμο.
Το έθιμο που περνάει από γενιά σε γενιά τηρείται με συνέπεια.Ανάμεσα στα αρχαία ταφικά έθιμα, εκείνο που θα μπορούσε να συσχετισθεί με το ποντιακό ταφικό έθιμο, και θα θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι η ρίζα του είναι η “Ημέρα των χύτρων”, όπου πίστευαν ότι την ημέρα εκείνη οι ψυχές ξαναγύριζαν στον επάνω κόσμο και βρίσκονταν αόρατες ανάμεσα στους ζωντανούς.
Κατά την τρίτη ημέρα της εορτής των Ανθεστηρίων στην Αθήνα, προς τιμήν του Διονύσου, πραγματοποιούνταν τα Υδροφόρια, εις ανάμνησιν όσων χάθηκαν στον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Οι αρχαίοι Αθηναίοι έριχναν αλεύρι από σιτάρι ζυμωμένο με μέλι προς τις χθόνιες θεότητες σε ένα χάσμα που υπήρχε στο τέμενος της Γης Ολυμπίας, το οποίο βρισκόταν στο ναό του Ολυμπίου Διός που είχε κατασκευάσει ο Δευκαλίωνας όταν ήρθε στην Αθήνα.
Κατά τη λήξη της τελετής, πίστευαν ότι οι ψυχές επέστρεφαν στον Κάτω Κόσμο, οπότε και φώναζαν: «Θύραζε Κάρες ουκέτ’ Ανθεστήρια.» Επίσης έχει βρεθεί λευκή λήκυθος (αγγείο) του 430 π.Χ. που κατασκευάζονταν στην Αττική στους ώριμους κλασικούς χρόνους και θεωρείται ότι απεικονίζει σκηνές από τελετουργίες σχετικές με ταφικά και επιμνημόσυνα έθιμα, φέρει παράσταση σχετική με το θάνατο.
Εικονίζονται δύο μορφές, ένας άνδρας και μία γυναίκα, που προσέρχονται σε ταφικό μνημείο, το οποίο στέκεται σε βάση με τρεις βαθμίδες. Στα σκαλοπάτια είναι τοποθετημένες δύο λήκυθοι και ένας κάνθαρος. Η γυναίκα, ντυμένη με μακρύ χιτώνα, απλώνει τα χέρια στο μνημείο, ενώ ο νεαρός άνδρας στέκεται στην άλλη πλευρά, τυλιγμένος σε «καστανόμαυρο» ένδυμα.
