Σφοδρές αντιδράσεις προκάλεσε στην Κρήτη η τοποθέτηση δύο αρχαιολόγων στο Επιμελητήριο Ηρακλείου, εκ των οποίων η μία διευθύντρια του Εθνικού Αρχείου Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, επ’ ονόματι Μεταξία Τσιποπούλου.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, αμφισβήτησαν την ελληνικότητα των Κρητών, εμφανίζοντάς τους ως… απογόνους των Εβραίων!
Όλα αυτά τα πρωτοφανή και προκλητικά εκτυλίχθηκαν στην παρουσίαση της έκδοσης «Κρητών Επιχειρείν», όπου καταγράφεται διαχρονικά η σχέση των Κρητών με το εμπόριο, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Μάλιστα, όταν αντέδρασε το ακροατήριο, η Τσιποπούλου ζήτησε τη γνώμη για την καταγωγή των Μινωιτών, του επιμελητή της έκδοσης, αρχαιολόγου Κωστή Χριστάκη, ο οποίος ήταν στο πάνελ και δήλωσε ότι «είτε αρέσει είτε δεν αρέσει σε κάποιους οι Μινωίτες ήταν σημιτικό φύλο», είπε με κατηγορηματικό τρόπο και ο δεύτερος ομιλητής. Τους πληρώνουμε για να υπονομεύουν!
«Τέτοιες καινοφανείς απόψεις μπορούν να καταστούν επικίνδυνες, καθώς συνειρμικά μας παραπέμπουν στην πολύ παλιά σιωνιστική προπαγάνδα ότι δήθεν η αρχαία Κρήτη ήταν εβραϊκή.
Επίσης ρίχνουν νερό στον μύλο των σκοτεινών εκείνων κύκλων που κατά καιρούς εμφανίζονται και ομιλούν για δήθεν ανεξαρτησία της Κρήτης από την Ελλάδα», τονίζει σε ανακοίνωσή του, σύμφωνα με το «Έθνος», ο πρώην βουλευτής Δημήτρης Σαρρής και προσθέτει: «Λυπούμαι για τη δημοσιοποίηση τέτοιων θέσεων και απόψεων.
Όταν μιλάμε για την Ιστορία θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί, και ιδιαίτερα όταν κάποιος είναι ανώτερος κρατικός υπάλληλος».
Ο ίδιος βαθύς γνώστης της Ιστορίας, στο άρθρο του με τίτλο «Η αλήθεια για τους Μινωίτες» στην τοπική εφημερίδα «Πατρίς», αφού αναφέρεται στα τεκταινόμενα της εκδήλωσης, υπεραμύνεται της ελληνικότητας της Κρήτης και των Μινωιτών καταχωρώντας αποδεικτικά ιστορικά ντοκουμέντα από τη μυθολογία την εποχή του Κρηταγενή Δία, του θεού των αρχαίων Ελλήνων της Μινωικής Εποχής αλλά και από το βιβλίο του διακεκριμένου Κρητικού ερευνητή – πανεπιστημιακού Θ. Δετοράκη.
Η προϊστορία και η πρώιμη ιστορία της Κρήτης είναι σήμερα γνωστή χάρη στις εκτεταμένες αρχαιολογικές έρευνες και ανασκαφές που διεξήχθησαν στο νησί από Έλληνες και ξένους αρχαιολόγους, ήδη από τις τελευταίες δεκατίες του 19ου αιώνα.
Η θαλασσοκράτειρα Κρήτη του Μίνωος δεν αποτελεί πλέον μυστηριώδη μύθο. Η “εκατόμπολις” του Ομήρου αποδείχθηκε ιστορική πραγματικότητα της 2ης χιλιετίας. Ο μεγάλος κρητικός “μινωικός” πολιτισμός αναπτύχθηκε πάνω στο νεολιθικό υπόβαθρο του νησιού και είναι σύγχρονος και εφάμιλλος με τους πολιτισμούς της Αιγύπτου και της Μεσοποταμίας.
Η ιστορία της Κρήτης εκτείνεται σε βάθος 8000 χρόνων. Σύμφωνα με αρχαιολογικές μαρτυρίες το νησί κατοικήθηκε στα νεολιθικά χρόνια. Γνωστοί νεολιθικοί οικισμοί Ηρακλείου ήταν η Κνωσσός , η Φαιστός, ο Κατσαμπάς. Είναι πιθανό ότι περιοδικά κατοικούνταν και τα σπήλαια :
Στραβομύτης στο όρος Γιούχτα, Ειλειθυίας στις Γούβες, Τραπέζας στην Τύλισσο κ.α. Η προνομιακή θέση του νομού και η μορφολογία του εδάφους, που ευνοεί την ανάπτυξη πολλαπλών καλλιεργειών, αποτέλεσε πρόσφορη προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός πολιτισμού με το όνομα “μινωικός πολιτισμός” που άνθισε για μια μακρόχρονη εποχή.
Την πρωτομινωική εποχή ακμάζουν η κεραμική τέχνη, η λιθοτεχνία, η μεταλλοτεχνία και η μικροτεχνία, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνεται ο τρόπος κτίσης των σπιτιών, μεγαλώνουν οι οικισμοί και κτίζονται θολωτά κτίρια για την ταφή των νεκρών. Έξοχα παραδείγματα στο νομό Ηρακλείου αποτελούν οι οικισμοί της Κνωσσού, της Φαιστού , των Μαλίων και της Τρυπητής στα νότια. Μεγάλα θολωτά ταφικά κτίρια ανακαλύφθηκαν στην αρχαία Λεβήνα (σημερινός Λέντας) , στην Οδηγήτρια και στις Αρχάνες .
Η εποχή των περίφημων μεγάλων ανακτόρων της Κρήτης ξεκινάει περίπου το 1900 π.Χ. Τα σπουδαιότερα και τα μεγαλύτερα είναι συγκεντρωμένα στο νομό Ηρακλείου: Κνωσσός, Μάλια , Φαιστός, Αρχάνες, Μοναστηράκι. Αυτά τα ανάκτορα, μαζί με άλλα μικρότερα σε άλλες θέσεις, θα αποτελέσουν για 600 περίπου χρόνια «κέντρα δημιουργίας και ακτινοβολίας του ανακτορικού μινωικού πολιτισμού, του φαινομένου που άφησε βαθιά τη σφραγίδα του στην ιστορία της Κρήτης».
Αυτήν την περίοδο γίνονται έργα κατασκευής δικτύων αποχέτευσης και ύδρευσης, τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει στους παραπάνω αρχαιολογικούς χώρους, ενώ κτίζονται αποθήκες, για να φυλαχτούν οι σοδειές και τα αποθέματα τροφίμων.
Στην ίδια εποχή χρονολογούνται τα περίτεχνα καμαραϊκά αγγεία, που αποτελούν έξοχο δείγμα της τελειοποίησης της κεραμικής τέχνης αυτής της περιόδου. Τα σκεύη πήραν το όνομά τους από το περίφημο σπήλαιο των Καμαρών στο όρος Ίδη, όπου πρωτοανακαλύφθηκαν.
Την ίδια περίοδο έχουμε μια τομή στην πνευματική ανάπτυξη της μινωικής Κρήτης: τη χρήση της παλαιότερης γραφής που συναντάται με τη μορφή εγχάρακτων σχηματοποιημένων εικόνων πάνω σε σφραγίδες και σε αγγεία (Ιδεογράμματα ή Πικτογραφική). Το πιο διάσημο μνημείο αυτής της γραφής είναι ο πήλινος Δίσκος της Φαιστού στη Μεσαρά, Δίσκος της Φαιστούο οποίος δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί.
Οι ανασκαφές στο Μινωικό μέγαρο του Σκλαβόκαμπου, της Αγίας Ειρήνης στον Κρουσώνα, των Κουρτών στο Ζαρό κ.α., που αποδεικνύουν τη σημασία των βουνών στη διαμόρφωση του μινωικού πολιτισμού.
Αναρίθμητα είναι τα Ιερά Κορυφής, που αναπτύχθηκαν σε όλες σχεδόν τις κορυφές των βουνών της Κρήτης, καθώς και τα αρχαιολογικά ευρήματα σε όλα σχεδόν τα σπήλαια που αποδεικνύουν το λατρευτικό τους ρόλο και τη θέση που κατείχαν στη μινωική θρησκεία. Παρά το γεγονός ότι οι μεγάλες μινωικές πόλεις βρίσκονται σχεδόν πάντα σε στενή επαφή με τη θάλασσα, μέσα από τις ανασκαφικές και επιστημονικές έρευνες των τελευταίων χρόνων αναδεικνύεται η άρρηκτη σχέση των μεγάλων μινωικών κέντρων με την ορεινή ενδοχώρα.
Σήμερα πλέον είναι αποδεδειγμένο ότι η κάθε μινωική πόλη διέθετε ένα ορεινό παραγωγικό κέντρο ζωτικής σημασίας για την προμήθεια σημαντικών πρώτων υλών, όπως το μαλλί, το μέλι κ.λπ. Περίπου το 1650π.Χ. (Νεοανακτορική περίοδος) ιδρύεται νέο ανάκτορο στην Αγία Τριάδα, κοντά στη Φαιστό.
Την ίδια εποχή η χρυσοχοΐα φτάνει στην ακμή της με περίτεχνα κοσμήματα που ανακαλύπτονται στην Κνωσό, στις Αρχάνες, στα Μάλια. Μερικά χρόνια αργότερα, στα 1450-25π.Χ. περίπου, ο μινωικός πολιτισμός κλονίζεται λόγω ενός καταστροφικού σεισμού και πυρκαγιάς, που σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, δεν συνδέεται με το ηφαίστειο της Θήρας, όπως είχε υποστηριχθεί αρχικά.
Μετά τη μεγάλη καταστροφή κάποια κέντρα συνεχίζουν να ακμάζουν π.χ. η Κνωσός στο νομό Ηρακλείου και η Κυδωνία στο νομό Χανίων. Στην Κρήτη σημειώνεται σημαντική εξέλιξη στη γραφή με την ανάπτυξη της Γραμμικής Β’, με την οποία γράφεται η ελληνική μυκηναϊκή γλώσσα. Ωστόσο το μεγάλο ανάκτορο θα καταστραφεί το 1350-25 π.Χ. από εχθρική πιθανώς επιδρομή.
Την αμέσως επόμενη περίοδο σημειώνεται μεγάλη ακμή σε ανακτορικά κτίρια στην Αγία Τριάδα και στον Κομμό . Μετά το 1100π.Χ. (Υπομινωική περίοδος) τελειώνει η εποχή του Χαλκού και ξεκινάει μια περίοδο μεγάλων αναστατώσεων. Οι Μινωίτες, για να αντιμετωπίσουν “τους εισβολείς” χτίζουν νέους οικισμούς σε δυσπρόσιτες θέσεις, όπως το “Καρφί”.
Οι αναστατώσεις αυτές θα διαρκέσουν περίπου μέχρι και τους δύο πρώτους αιώνες της 1ης χιλιετίας π.Χ. Από το τέλος της δύσκολης αυτής περιόδου ξεκινάει μια νέα πολιτική οργάνωση στην Κρήτη, εκείνη των αυτόνομων πόλεων κρατών «που όταν δεν πολεμούν μεταξύ τους συμμαχούν εναντίον άλλων».
Οι πόλεις της Κρήτης στην 1η χιλιετία π.Χ. έχουν ακροπόλεις με σαφή αμυντικό χαρακτήρα, κάτι που έχει μερικώς διασωθεί στη Γόρτυνα , στη Λύκτο και αλλού στην Κρήτη Στα 1100 μ.Χ. η Κρήτη μπαίνει σε μια νέα ιστορική περίοδο. Διασπάται η πολιτιστική συνέχεια και συντελείται η ουσιαστική παρακμή και πτώση του παλαιού πολιτισμού. Το νέο πολίτευμα παίρνει αριστοκρατικό χαρακτήρα.
Το νησί χωρίζεται σε πόλεις κράτη, που πολλές φορές εμπλέκονται σε μακροχρόνιους πολέμους μεταξύ τους. Η νέα οργάνωση της κοινωνίας της Κρήτης έχει ως πρότυπο την αντίστοιχη οργάνωση της Σπάρτης και των άλλων δωρικών κέντρων της Ελλάδας.
Παρά την ουδετερότητα που κράτησε η Κρήτη στην περίοδο αυτή, πήρε μέρος με 80 πλοία στην άλωση της Τροίας. Πολυάριθμοι επίσης Κρήτες μισθοφόροι σε μεταγενέστερους χρόνους υπηρετούν στο στρατό του Μ. Αλεξάνδρου. Είναι γνωστός ο ρόλος του ναυάρχου Νέαρχου από τη Λατώ και του αγγελιαφόρου Φιλωνίδη από τη Χερσόνησο. Ακολουθεί η ελληνιστική περίοδος, όπου δημιουργείται ο θεσμός του Κοινού των Κρητών με χαλαρή σχέση μεταξύ των πόλεών του.
Το Κοινό των Κρητών διατηρήθηκε μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ. Ο πληθυσμός κατοικεί και σε χαμηλότερες θέσεις, στις πεδιάδες, χωρίς το φόβο των πολέμων. Την περίοδο αυτή, κρίνοντας από το πλήθος θέσεων στις οποίες ανακαλύφθηκαν εντυπωσιακά ερείπια οικισμών, φαίνεται ότι η Κρήτη ήταν πυκνοκατοικημένη. Μεγάλες αγροικίες, πολλά χρόνια μετά τη Νεοανακτορική περίοδο, ξανακτίζονται σε πολλές θέσεις.
Σπουδαία εντυπωσιακά δημόσια τεχνικά έργα της περιόδου είναι τα υδραγωγεία τη Γόρτυνας , της Λύκτου, της Χερσονήσου. Με την κατάληψη της Κρήτης από τους Ρωμαίους το 67 π.Χ. ολοκληρώνεται η κατάκτηση του ελλαδικού χώρου. Κεραμική τέχνη Η Κρήτη γίνεται ρωμαϊκή επαρχία ως το 330 μ.Χ., με πρωτεύουσα τη Γόρτυνα, η οποία εξελίσσεται σε ισχυρή εύπορη και πολυάριθμη πόλη. Κάτω από τη Ρωμαϊκή κυριαρχία η Κρήτη γνώρισε ξανά ακμή.
Η Κνωσός παίζει τώρα δευτερεύοντα ρόλο, καθώς ο Αύγουστος ενώνει την Κρήτη με τη χερσόνησο της Κυρήνης, ιδρύοντας μία επαρχία με πρωτεύουσα τη Γόρτυνα Μεσαράς. Άλλες πόλεις στο Ν. Ηρακλείου που γνώρισαν ακμή στα χρόνια αυτά είναι η Λύκτος και η Χερσόνησος. Στη Λεβήνα ακμάζει το ιερό του Ασκληπιού .
πηγή: ελεύθ.κόσμος,thermopilai,Νομ.Ηρακλείου,Υπουργείο Πολιτισμού
