Ύμνοι για την Τουρκία από τo νεοεκλεγέντα αντιπρόεδρο Πενς και τον αντιπρόεδρο του Transition Committee στρατηγού Φλιν. Ψάχνει στηρίγματα η Ομογένεια
Αν υποθέσουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό του αμερικανικού λαού πιάστηκε απροετοίμαστο για την πιθανότητα ο Ντόναλντ Τραμπ να είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, για τη διεθνή κοινή γνώμη και τους ξένους ηγέτες το ποσοστό αυτό πρέπει να αγγίζει τα όρια του απόλυτου. Ίσως γι’ αυτό είδαμε στην Ε.Ε., με χώρες στην συντριπτική τους πλειοψηφία συμμάχους των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, να συγκαλούν εκτάκτως το συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών για να δουν πως θα αντιμετωπίσουν τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στις ευρωατλαντικές σχέσεις.
Εχοντας να αντιμετωπίσει στο μεγαλύτερο μέρος της προεκλογικής εκστρατείας 16 αντιπάλους εντός τους Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όπου η αντιπαράθεση εστιάστηκε κυρίως στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας, ο Ντόναλντ Τραμπ ο Ντόναλντ Τραμπ ασχολήθηκε πολύ λίγο και με λίγα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Πέραν του Ισραήλ, ασχολήθηκε με τη Συριακή κρίση, το Ιράκ και το Ισλαμικό κράτος, το Ιράν, τη Λιβύη και την Αίγυπτο (συναντήθηκε μάλιστα με τον πρόεδρο Αλ Σίσι), τη Ρωσία, τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ (κατατρομοκρατώντας τους συμμάχους με την απαίτηση να πληρώνουν «προστασία»), τη Βρετανία, την Κίνα, την Κορέα, την Ιαπωνία και το Μεξικό.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι θέσεις που εξέφρασε ήταν ανατρεπτικές για την πολιτική που ακολουθούν σταθερά εδώ και δεκαετίες οι ΗΠΑ και υπήρξαν περιπτώσεις όπου χρειάστηκαν παρεμβάσεις συμβούλων του προς διάφορες χώρες (όπως λόγου χάρη του προέδρου της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής Εντ Ρίς προς τη Ν. Κορέα) για να καθησυχάσουν τις ηγεσίες τους.
Η εκτίμηση σχεδόν του συνόλου των μεγάλων αμερικανικών δεξαμενών σκέψης (think tanks) είναι πως καθώς ο νεοκλεγείς πρόεδρος έχει μικρή ή ελάχιστη γνώση των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, για αρκετό χρονικό διάστημα θα στηρίζεται στους χειρισμούς των υπουργών που θα επιλέξει για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο, στο Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας και σε ένα μικρό κύκλο συμβούλων. Ιδίως μάλιστα όταν για ένα αρκετό χρονικό διάστημα θα ασχολείται με τις προτεραιότητες της προεκλογικής του εκστρατείας, όπως την ακύρωση του Obamacare και άλλων κοινωνικών πολιτικών του Μπαράκ Ομπάμα, τη συμπλήρωση της κενής θέσης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τη μείωση της φορολογίας κλπ.
Υπό την έννοια αυτή, τα άτομα που θα επιλεγούν για να στελεχώσουν το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο θα καθορίζουν στο μέγιστο βαθμό τους χειρισμούς για την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, με βαρύνοντα λόγο επίσης να έχουν και οι πρόεδροι των επιτροπών Εξωτερικών της Γερουσίας και της Βουλής, Μπομπ Κόρκερ και Εντ Ρόις.
ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ
Ο πρόεδρος του Κέντρου για την Αμερικανική Ασφάλεια, Ρίτσαρντ Φοντέιν, περιγράφοντας την αβεβαιότητα που επικρατεί διεθνώς για την εξωτερική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ,. Δήλωσε στο Politico πως από το πρώτο 24ωρο μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ «βλέπω πρεσβείες σ’ όλη την Ουάσιγκτον, ξένους δημοσιογράφους και αξιωματούχους σε ξένες πρωτεύουσες να αναζητούν όποιον μπορούν να βρουν προσπαθώντας να πάρουν μία αίσθηση πως θα είναι η εξωτερική πολιτική του Τραμπ για τις χώρες τους, γιατί δεν έχουν λεχθεί αρκετές λεπτομέρειες στη διάρκεια της εκστρατείας».
Την ίδια στιγμή όλες οι χώρες προσπαθούν να βρουν επαφές με συμβούλους του Ντόναλντ Τραμπ, σημαντικούς ή ασήμαντους, για να στείλουν τα δικά τους μηνύματα.
Η Τουρκία κινήθηκε ταχύτατα και την επόμενη κιόλας μέρα από τις εκλογές, σε άρθρο του ο στρατηγός ε.α. Μάικλ Φλυν πρώην αρχηγός της DIA και στενός σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ – που είναι από την Παρασκευή αντιπρόεδρος της επιτροπής για την μετάβαση της εξουσίας – έσπευσε με άρθρο του στην εφημερίδα Hill να προωθήσει την Τουρκία ως «πηγή σταθερότητας στην περιοχή», να χαρακτηρίσει «μη σοφή» την τακτική της κυβέρνησης Ομπάμα να την κρατά σε απόσταση, ενώ εισηγήθηκε δημόσια ότι ο Τραμπ πρέπει να απελάσει τον Γκιουλέν στην Τουρκία.
«Χρειάζεται να προσαρμόσουμε την εξωτερική μας πολιτική αναγνωρίζοντας την Τουρκία ως προτεραιότητα. Χρειάζεται να δούμε τον κόσμο από το μάτι της Τουρκίας», ανέφερε.
Το όνομα του στρατηγού Φλυν ακούστηκε μεταξύ των υποψηφίων υπουργών Άμυνας, ωστόσο ένα τέτοιο άρθρο που θυμίζει πληρωμένο λομπίστα, μάλλον δείχνει ότι δεν προαλείφεται για τη θέση.
Εκπληξη αποτέλεσε η δήλωση του νεοεκλεγέντα αντιπροέδρου Μάικ Πένς στην εφημερίδα Χουριέτ, την επομένη των εκλογών, που χαρακτήρισε την Τουρκία πολύ σημαντική σύμμαχο κι ότι θα εργαστεί για την αποκατάσταση των σχέσεων με τις ΗΠΑ.
Στις αρχές του Μαρτίου του 2016 το εκλογικό επιτελείο του Ντόναλντ Τραμπ έδωσε στη δημοσιότητα 4 ονόματα συμβούλων του για θέματα εξωτερικής πολιτικής, μεταξύ αυτών και του νεαρού Ελληνοαμερικανού Γιώργου Παπαδόπουλου, που εργάζεται στο Λονδίνο ως ειδικός σε ενεργειακά θέματα. Στη διάρκεια της εκστρατείας το όνομά του δεν εμφανίστηκε ξανά στη δημοσιότητα, πέραν μιας εκδήλωσης στην Ομογένεια την Κυριακή πριν τις εκλογές.
Όταν ο Τραμπ είχε ρωτηθεί στη διάρκεια του δεύτερου ντιμπέιτ των Ρεπουμπλικανών υποψηφίων (το Μάρτιο του 2016) ποιος συμβουλεύεται στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, απάντησε ότι αυτός είναι ο Ρίτσαρντ Χαας, πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής της Νέας Υόρκης και έναν από τους λίγους ανθρώπους – που όπως είπε – εκτιμά και σέβεται. Ο Ρίτσαρντ όταν λίγες μέρες αργότερα ρωτήθηκε, παραδέχθηκε ότι συνάντησε τον Τραμπ τον Αύγουστο του 2015 και τον ενημέρωσε, στο πλαίσιο πρόσκλησης που είχε απευθύνει το Συμβούλιο προς όλους τους υποψηφίους. Όταν ρωτήθηκε αν θα δεχόταν να γίνει υπουργός Εξωτερικών υπό τον Τραμπ – με δεδομένη και την επιστολή των 140 ρεπουμπλικανών που υπηρέτησαν στο Στειτ Ντιπάρτμεντ και δήλωνα πως αν κερδίσει ο Τραμπ θα αρνηθούν να υπηρετήσουν – απάντησε ότι είναι πρόωρο, καθώς δεν γνωρίζουμε καν ποιος θα λάβει το χρίσμα και ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος.
Ο Ρίτσαρντ Χάας έχει υπηρετήσει ειδικός συντονιστής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το κυπριακό από το 1982-1985 και ως πρόεδρος του Συμβουλίου έχει συναντηθεί με όλους του προέδρους της Κύπρου από το 200 μέχρι σήμερα. Αν υπηρετήσει στην κυβέρνηση Τραμπ θα είναι υπουργός Εξωτερικών ή σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας.
Ο πρώην πρόεδρος της αμερικανικής βουλής, Νιου Γκίγκριτς, ένας από τους τρεις στενότερους συνεργάτες και σύμβουλος του Ντόναντ Τραμπ, θεωρείται ότι θα λάβει υπουργείο στη νέα κυβέρνηση, με το όνομά του να ακούγεται έντονα για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Θεωρείται ιέρακας και έχει δηλώσει στο παρελθόν θαυμαστής του Κεμάλ Ατατούρκ.
Για το υπουργείο Εξωτερικών έχει ακουστεί επίσης το όνομα του ο προέδρου της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Κόρκερ (ο οποίος σε ανύποπτο χρόνο είχε δηλώσει ότι θα τον ενδιέφερε ένα εκ των υπουργείων Εξωτερικών ή Οικονομικών). Επίσης, μιλώντας στο συνέδριο της ΠΣΕΚΑ τον Ιούνιο, ο Τομ Μαρίνο, ο πρώτος βουλευτής που υποστήριξε στις προκριματικές τον Ντόναλντ Τραμπ, είχε δηλώσει πως μια άριστη επιλογή για υπουργός Εξωτερικών θα είναι ο πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής (και φίλος της Ελλάδας και της Κύπρου) Εντ Ρόις.
Τέλος ακούστηκε το όνομα του πρώην πρέσβη στον ΟΗΕ, Τζον Μπόλτον, ιέρακα και εχθρικού προς την Ελλάδα και την Κύπρο.
Για το υπουργείο Αμυνας ακούγεται μεταξύ άλλων το όνομα του γερουσιαστή Σέσιονς από την Αλαμπάμα.
Αγνωστες οι θέσεις Τραμπ για Κύπρο-Ελλάδα
Οι θέσεις του Ντόναλντ Τραμπ για την Κύπρο είναι άγνωστες, ενώ έχει εκφραστεί ελάχιστες φορές για την Ελλάδα. Όταν στο συνέδριο της ΠΣΕΚΑ μίλησε ως εκπρόσωπος της εκστρατείας του ο Τοομ Μαρίνο, είπε πως αν εκλεγεί πρόεδρος, να συναντηθεί μαζί του η ηγεσία της Ομογένειας και να του αναπτύξει τις απόψεις του. Ανάλογη ήταν κι η τοποθέτηση δύο μέρες τις εκλογές του συμβούλου του Τραμπ, Γιώργου Παπαδόπουλου, εκδήλωση της Ομογένειας στην Αστόρια.
Σε σχέση με την Ελλάδα, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αναφερθεί για το χρέος, στις 30 Ιουνίου 2015, λέγοντας:
«Η Γερμανία είναι πολύ δυνατή, πολύ ισχυρή. Θα άφηνα τη Γερμανία να το χειριστεί. Έχουμε αρκετά προβλήματα. Αφήστε τη Γερμανία να το χειριστεί, αφήστε τη Γερμανία να το φροντίσει. Δεν είναι τίποτε για τη Γερμανία (This is peanuts for Germany».
Όσο για την εκτίμησή του, ήταν πως «αν η Γερμανία δεν προχωρήσει, τότε θα μπει μέσα ο Πούτιν να τους γλυτώσει».
«Πιστεύω ότι η Ελλάδα θα είναι (τότε) σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι ο κόσμος πιστεύει. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να εμπλέκονται σε κάθε μάχη και θυμηθείτε πως αυτό (το ευρώ) δημιουργήθηκε για να πλήξει τις ΗΠΑ».
Λίγες μέρες νωρίτερα, ο Ντόναλντ Τραμπ (15/6/2015) είχε πει πως η Ελλάδα δεν μπορεί να σωθεί με τίποτε/
Για την Τουρκία – στην οποία έχει σημαντικά οικονομικά συμφέροντα, καθώς στην Κωνσταντινούπολη είναι ιδιοκτησίας του ο 40όροφος Πύργος Τραμπ – είχε εκφράσει μετά το πραξικόπημα το θαυμασμό του προς τον Ερντογάν και την λαϊκή κινητοποίηση, ενώ είπε πως κάποιοι πιστεύουν ότι ήταν σκηνοθετημένο.
Ενώ για το ρόλο της Τουρκίας στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους είπε:
«Πιστεύω η Τουρκία μπορεί να κάνει περισσότερα εναντίον του ISIS κι ελπίζω πως όταν εγώ θα μιλώ μ’ αυτούς, θα κάνουν πολύ περισσότερα για τον ISIS».
Τέλος για το ζήτημα των διωγμών που εξαπέλυσε ο Ερντογάν κι αν ο ίδιος θα τον πίεζε, είπε πως και οι ΗΠΑ έχουν πρόβλημα με τις ατομικές ελευθερίες.
«Πιστεύω τώρα πως σε σχέση με τις ατομικές ελευθερίες η χώρα μας έχει πολλά προβλήματα και είναι πολύ δύσκολο για μας να εμπλακούμε με άλλες χώρες αν δεν δουμε κατάματα τι συμβαίνει στη χώρα μας ….. πιστεύω είμαστε κακός αγγελιοφόρος».
ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ
Καθώς πάντοτε αναζητούνται ελληνικής καταγωγής σύμβουλοι των προέδρων για να ασκήσουν επιρροή για τα εθνικά θέματα, δύο άτομα που είναι κοντά στον Τραμπ είναι ο υπεύθυνος των προεκλογικών του συγκεντρώσεων, Γιώργος Τζιτζίκος από την Αλαμπάμα κι ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ρίνς Πράιμπους, το όνομα του οποίου ακούστηκε και για προσωπάρχης του Λευκού Οίκου. Και οι δύο έχουν επαφές με την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, χωρίς ωστόσο να έχουν εκδηλώσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ελληνικά θέματα.
Ενας από τους ηγετικούς παράγοντες της Ομογένειας που εκφράστηκε δημόσια υπέρ του Τραμπ ήταν ο πρόεδρος της ΠΣΕΚΑ, Φίλιπ Κρίστοφερ, χωρίς όμως να τον έχει συναντήσει προεκλογικά.
Σε συνάντηση υποστηρικτών του Τραμπ στην Αστόρια ο Φίλιπ Κρίστοφερ είχε δηλώσει πως η Χίλαρι Κλίντον γνωρίζει το κυπριακό, αλλά δεν έχει την τόλμη να αλλάξει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ενώ αντίθετα με τον Τραμπ υπάρχει η ελπίδα της αλλαγής. Συμπλήρωσε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να επιφέρει ριζική αλλαγή, υπογραμμίζοντας ότι οι ΗΠΑ χρειάζονται έναν πρόεδρο ικανό να αλλάξει την εξωτερική πολιτική της χώρας.
«Για να απελευθερωθεί η Κύπρος χρειάζεται η συμμαχία των ΗΠΑ και της Ρωσίας», πρόσθεσε.
Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και την διαρροή ονομάτων υποψηφίων υπουργών Εξωτερικών, ο Φίλιπ Κρίστοφερ αναζητούσε να διευθετηθεί συνάντηση με τους κ.κ. Τζιτζίκο και Πράιμπους, για να επηρεασθεί ο Τραμπ στην επιλογή του. Φαίνεται έτσι πως επιβεβαιώνεται η ρήση, «να μην συμβεί αυτό που εύχεσαι».
Με την εκλογή Τραμπ βρίσκονται στον αέρα ο όλος πολιτικός σχεδιασμός και η σημασία της επίσκεψης Ομπάμα στην Αθήνα, για την οποία εν συντομία ενημέρωσε τον Ντόναλντ Τραμπ ο αμερικανός πρόεδρος, στη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη.
Επίσης υπάρχει σοβαρό πρόβλημα και με τις υποσχέσεις που έχουν δώσει στη Λευκωσία και στην Ελληνοαμερικανική Κοινότητα ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν και συνεργάτες του στο εθνικό συμβούλιο ασφαλείας για το κυπριακό και την εφαρμογή της λύσης. Μιλώντας στο συνέδριο της ΠΣΕΚΑ για το κυπριακό, αξιωματούχος του συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας είχε δηλώσει ότι «οι ΗΠΑ θα βρίσκονται για την Κύπρο όχι μόνο στη γαμήλια τελετή, αλλά και στο γάμο». Η αποχώρηση των δημοκρατικών από το Λευκό Οίκο, πιθανόν να ακυρώσει όσες δεσμεύσεις έχουν δοθεί προς την κυπριακή κυβέρνηση για την εφαρμογή της λύσης, ιδίως στα ζητήματα ασφάλειας.
Ανάμεσα στα άτομα που η Λευκωσία εναποθέτει τις ελπίδες της για να επηρεάσουν τον Τραμπ είναι ο Ουίλμπορ Ρος, υποστηρικτής και χρηματοδότης της εκστρατείας του νέου προέδρου, το όνομα του οποίου ακούστηκε για το υπουργείο Εμπορίου, αν και ο ίδιος θα προτιμούσε την πρεσβεία στο Τόκιο.
Για την ιστορία, ένα ακόμη ελληνικό όνομα που ακούστηκε ότι του προτάθηκε υπουργείο (το Οικονομικών) είναι του Τζέιμι Ντίμον, διευθύνοντα συμβούλου της JP Morgan.
