Πόλεμος ιδιοκτήτη και χρήστη για το περιουσιακό: Το μεγάλο αγκάθι περνά από τα δικαιώματα που θα καθοριστούν
Του Κώστα ΒενιζέλουΥ
Ο καθορισμός των…δικαιωμάτων του νόμιμου ιδιοκτήτη και του σημερινού χρήστη, αποτελεί το μεγάλο αγκάθι στο περιουσιακό, το οποίο θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό και το περιεχόμενο των ρυθμίσεων και σε άλλες πτυχές του Κυπριακού (εδαφικό, εποίκους ακόμη και στην οικονομία).
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε η κατηγοριοποίηση θεμάτων που αφορούν το περιουσιακό θεωρείται βουνό για τις διαπραγματευτικές ομάδες, οι οποίες θα πρέπει να διαμορφώσουν και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινείται η επιτροπή περιουσιών που θα συγκροτηθεί για να δίνει λύσεις στις διαφορές μεταξύ ιδιοκτητών και χρήστη.
Σε σχέση με τα δικαιώματα των ιδιοκτητών και των χρηστών, είναι σαφές πως υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες και επιδιώξεις. Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει πως τον πρώτο λόγο θα πρέπει να τον έχουν οι νόμιμοι ιδιοκτήτες ενώ η τουρκική πλευρά οι χρήστες. Η τ/κ πλευρά επικαλείται την απόφαση του ΕΔΑΔ στην υπόθεση Δημόπουλος για να στηρίξει την επιχειρηματολογία της.
Ξένοι διπλωμάτες θεωρούν πως στη συμφωνία επί της αρχής που επιτεύχθηκε στο κεφάλαιο των περιουσιών και η οποία ανακοινώθηκε διά του Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, μετά την τελευταία συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί, ουσιαστικά νόμιμος ιδιοκτήτης και χρήστης, θα είναι λίγο-πολύ συνιδιοκτήτες που θα πρέπει να τα βρουν μέσω της επιτροπής περιουσιών.
Παρόλο που πολλά θα κριθούν από τα κριτήρια που θα συμφωνηθούν από τις διαπραγματευτικές ομάδες, καθορίζοντας κατηγορίες και υποκατηγορίες, είναι προφανές πως με την αναφορά στο χρήστη, υποβαθμίζονται τα δικαιώματα του νόμιμου ιδιοκτήτη.
Με βάση τα όσα αναφέρουν στην τουρκική πλευρά αλλά και στις διάφορες αναγνώσεις που γίνονται από τα Ηνωμένα Έθνη, δικαίωμα στην περιουσία έχει ο νόμιμος ιδιοκτήτης, εκείνος στον οποίο άνηκε πριν το 1974 δηλαδή, αλλά και αυτός που την χρησιμοποιεί σήμερα, έκανε βελτιώσεις, ανάπτυξη και έκτισε.
Κοντολογίς, ο χρήστης, ο σφετεριστής των περιουσιών αποκτά δικαιώματα. Πώς θα βρεθεί λύση στη διεκδίκηση των περιουσιών από ιδιοκτήτες και χρήστες; Από την επιτροπή περιουσιών, η οποία θα συσταθεί για το σκοπό αυτό.
Η επιτροπή αυτή θα επιλαμβάνεται όλα τα θέματα και τις προσφυγές που θα γίνονται, έχοντας ως βασικό πλαίσιο διαχείρισης το γνωστό τρίπτυχο: Αποζημιώσεις, ανταλλαγή, αποκατάσταση. Τούτο σημαίνει πως όλες οι υποθέσεις, πλην ελάχιστον περιπτώσεων που θα θεωρούνται ξεκάθαρες( δεν έχει κτιστεί, δεν χρησιμοποιείται), θα περνούν μέσα από την επιτροπή αυτή, που θα δίνει λύσεις και θα προσφέρει διευθετήσεις λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια που θα συμφωνηθούν.
Σημειώνεται πως υπάρχει η άποψη πως μετά τις πρώτες αποφάσεις, με βάση και τα κριτήρια, οι υποθέσεις θα κατηγοριοποιούνται και οι προσφυγές θα «τρέχουν» γρήγορα. Θα θεωρείται πως θα υπάρχει προηγούμενο και θα προχωρούν.
Είναι σαφές, πάντως, ότι θα δημιουργηθούν μακρές διαδικασίες και θα υπάρξουν περιπλοκές, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Η επιτροπή που θα συγκροτηθεί μετά από τη συμφωνία, θα λειτουργεί με ένα πολυάριθμο μηχανισμό που θα κληθεί να διεκπεραιώσει την εργασία που θα προκύψει. Στο επίπεδο των αποφάσεων αυτές θα λαμβάνονται σε ένα σώμα, που θα έχει ίσο αριθμό Ε/Κ και Τ/κ και στην περίπτωση αδιεξόδου θα καλείται ξένος εμπειρογνώμονας να καθορίζει την έκβαση της διαφοράς.
ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ: Τον πρώτο λόγο οι ιδιοκτήτες – «Δικαίωμα για δικαστική θεραπεία εντός και εκτός Κύπρου»
Το εδαφικό είναι από τα κεφάλαια που θα κυριαρχήσουν στην επόμενη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί, την 1η Σεπτεμβρίου.
Αυτό δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξη του στην αγγλόγλωσση εφημερίδα «The Cyprus Weekly».
Ο Εκπρόσωπος της Κυβέρνησης ανέφερε ότι στο παρόν στάδιο συζητούνται τα κριτήρια της εδαφικής προσαρμογής και αυτή είναι και η ουσία του εδαφικού. «Όταν τα κριτήρια αυτά συμφωνηθούν, τότε θα περάσουμε στο στάδιο της διαπραγμάτευσης με χάρτες», σημείωσε.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στο περιουσιακό, τονίζοντας ότι στη συνέχεια θα καθοριστούν τα κριτήρια εφαρμογής του ατομικού δικαιώματος στην περιουσία. Οι συζητήσεις, όπως είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, θα αφορούν και την ετυμολογία του όρου «σημερινός χρήστης» της περιουσίας.
Θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς, τόνισε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, είναι ότι οι νόμιμοι ιδιοκτήτες, είτε Ελληνοκύπριοι είτε Τουρκοκύπριοι, θα πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο για τις περιουσίες τους. Υπογράμμισε ακόμη τη σημασία που αποδίδει η ελληνοκυπριακή πλευρά στο δικαίωμα του επηρεαζόμενου σε δικαστική θεραπεία επί του περιουσιακού, τόσο στην Κύπρο όσο και το εξωτερικό.
Στο μεταξύ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σε δηλώσεις στο περιθώριο της λειτουργίας για τη γιορτή της Θεοτόκου στην Ιερά Μονή Παναγίας Ελεούσας της Τρικουκκιώτισσας, στον Πρόδρομο, είπε ότι στο περιουσιακό «συζητούμε πάνω σε μια νέα βάση, πάνω σε κάποια νέα δεδομένα, πάνω σε κάποια δικαιώματα που αναγνωρίζονται, ιδιαίτερα με πρώτο λόγο στον ιδιοκτήτη.
Βεβαίως, οι θεραπείες κατηγοριοποιούνται και είναι πολλές». Κληθείς να σχολιάσει την πρόταση του Σερντάρ Ντενκτάς για τις ανταλλαγές περιουσιών, ο Πρόεδρος είπε ότι «δεν συζητώ με τον κ. Σερντάρ Ντενκτάς ούτε και τίθεται κάτι ανάλογο. Ανάλογες θέσεις είχε και ο κ. Έρογλου για αυτό και δεν υπήρξε η οποιαδήποτε πρόοδος.
ΠΡΩΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕΤΑ ΕΘΝΙΚΟ
ΜΕΤΑ την επόμενη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί, που είναι προγραμματισμένη για την 1η Σεπτεμβρίου θα συγκληθεί το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο αναμένεται να ενημερωθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για την πορεία των διαπραγματεύσεων.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνέστησε υπομονή στα κόμματα μέχρι να ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες του τι συζητείται», απαντώντας εν πολλοίς στις επικρίσεις που δέχεται από την αντιπολίτευση για τους χειρισμούς του στο Κυπριακό. Σημείωσε, επίσης, κληθείς να σχολιάσει αναφορές ‘Αιντα ότι οι σημαντικότεροι μήνες για το Κυπριακό είναι ο ερχόμενος Νοέμβριος και Δεκέμβριος, ότι «έχουμε ξεκαθαρίσει ότι χρονοδιαγράμματα δεν αποδεχόμαστε».
ΕΠΑΦΕΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΕΥΧΕΛΛΕΣ
ΤΡΟΠΟΥΣ ενίσχυσης των διακρατικών σχέσεων Κύπρου – Σεϋχελλών στους τομείς του τουρισμού, του εμπορίου και των επενδύσεων συζήτησαν οι πρόεδροι των δυο χωρών την περασμένη εβδομάδα. Με αφορμή την παρουσία του προέδρου Αναστασιάδη στις Σεϋχέλλες για τις καλοκαιρινές διακοπές, οι δυο πρόεδροι είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν και να θέσουν επί τάπητος θέματα κοινού ενδιαφέροντος προς αμοιβαίο όφελος των χωρών τους.
Όπως μετέδωσε το κρατικό ραδιόφωνο, σε ανακοίνωση Τύπου που εξέδωσε η κυβέρνηση των Σεϋχέλλων γίνεται επίσης αναφορά σε προοπτικές συνεργασίας στους τομείς της αειφόρου ανάπτυξης, των θαλασσίων πόρων και της κλιματικής αλλαγής.
Οι Τούρκοι “παίζουν” με τις περιουσίες των προσφύγων… Ένα βήμα μπροστά και δυο πίσω
Το ενδεχόμενο οι συζητήσεις να κολλήσουν στο περιουσιακό βλέπουν εμπλεκόμενοι, παρά τις περί αντιθέτου δημόσιες διαβεβαιώσεις των πρωταγωνιστών. Ενημερωμένη πηγή ανέφερε στο «Φ» πως το θέμα θα ξεκαθαρίσει εντός Σεπτεμβρίου και πως πολλά ζητήματα, νομικά και πρακτικά θα τεθούν προς συζήτηση τόσο στο επίπεδο των διαπραγματευτών όσο και σε αυτό των Αναστασιάδη και Ακιντζί. Επί του παρόντος οι θέσεις που παρουσιάζονται επιβεβαιώνουν τις διαφωνίες που υπάρχουν.
Πρώτο, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τα κριτήρια που θα καθορίζουν τα δικαιώματα τόσο των νομίμων ιδιοκτητών όσο και των χρηστών. Τούτο θεωρείται δύσκολο εγχείρημα δεδομένων των εκατέρωθεν θέσεων για το ποίος θα πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο, ιδιοκτήτης ή χρήστης.
Δεύτερο, η ε/κ πλευρά θεωρεί πως θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα της ατομικής προσφυγής στη δικαιοσύνη, εντός και εκτός Κύπρου, εάν δεν ικανοποιηθεί ο επηρεαζόμενος από την απόφαση της Επιτροπής για το περιουσιακό. Η τουρκική πλευρά δεν φαίνεται να ευνοεί τα ζητήματα αυτά να λύνονται στα δικαστήρια. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι στο σχέδιο Ανάν, απαγορεύονταν οι προσφυγές στο ΕΔΑΔ κι άλλα δικαστικά όργανα και οι αποφάσεις της επιτροπής θεωρούνταν τελεσίδικες.
Τρίτο, στο τραπέζι, χωρίς να υπάρξει ωστόσο κατάληξη, είναι και το θέμα της εναλλακτικής κατοικίας. Δηλαδή, ο επηρεαζόμενος να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει σπίτι/ περιουσία στο ίδιο συνιστών κρατίδιο που διαμένει με παραχώρηση τούτων από το κράτος.
Τέταρτο, η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει διαβεβαιώσει οργανωμένα σύνολα που επηρεάζονται από το περιουσιακό ότι στις συζητήσεις θα τεθεί και το θέμα της απώλειας χρήσης. Το θέμα, βέβαια, είναι ποιος θα πληρώσει τόσο τις αποζημιώσεις όσο και την απώλεια χρήσης, σε περίπτωση βέβαια που αυτό θα συμφωνηθεί. Σημειώνεται ότι ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, ‘Εσπεν Μπαρθ Άιντα ενημερώνοντας πρόσφατα ξένους πρέσβεις στη Λευκωσία, ανέφερε πως το οικονομικό παραμένει πρόβλημα, το κόστος είναι σημαντικό και ότι ο ίδιος αναζητεί επενδυτές.
Στο μεταξύ, ο εκπρόσωπος του Μουσταφά Ακιντζί, κ. Μπαρίς Μπουρτσού, σε δηλώσεις του στην τουρκοκυπριακή εφημεριδα «Κίπρις Πόστασι», ανέφερε πως η Επιτροπή Περιουσιών που θα συσταθεί μετά τη λύση του Κυπριακού, θα προσφέρει θεραπείες «στα δικαιώματα των παλαιών ιδιοκτητών αλλά και των νέων».
Ανέφερε πως στόχος της Επιτροπής αυτής θα είναι να βρίσκει λύσεις χωρίς να έρχονται σε αντιπαράθεση «οι πρώην με τους νυν ιδιοκτήτες»( εννοώντας τους νόμιμους με τους χρήστες). Είπε περαιτέρω πως όλα θα περνούν από την Επιτροπή ακόμη και εάν οι δυο καταλήξουν σε διακανονισμό.
«ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ Ε.Ε.»
Ο ΤΟΥΡΚΟΣ υπουργός Ε.Ε., Βολκάν Μποζκίρ σε δηλώσεις του μετά από συνάντηση που είχε με τον Βρετανό ομόλογό του, Ντέιβιντ Λίντινγκτον, αναφέρθηκε στο Κυπριακό. «Έχουμε εκφράσει την κοινή ικανοποίηση για τη θετική ροή των συνομιλιών στο νησί,» είπε ο Τούρκος αξιωματούχος προσθέτοντας τα εξής, που δείχνουν και τις προσεγγίσεις της Άγκυρας για τη μορφή της λύσης:
«Θα έρθουμε και πάλι μαζί και να αναλάβουμε το πώς μπορούμε να επιταχύνουμε μια λύση, πώς μπορούμε να εξαλείψουμε τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν και πώς το νέο καθεστώς της Κύπρου θα ενταχθεί στην ΕΕ»!
mignatiou
