Του Γιώργου Θωμαϊδη*
«Όταν βάζεις την φωτιά, να είσαι από την πλευρά του ανέμου»…. Σουν Τζου, «Η Τέχνη του Πολέμου»
Με την απόφαση της 17ης Νοεμβρίου 2015, η ΕΕ αποφάσισε να εμφανισθεί ενωμένη στην παροχή στρατιωτικής βοήθειας στη Γαλλία, με βάση το άρθρο 42.7 της Συνθήκης της Λισαβώνας.
Αυτή η απόφαση, α) δεν επιβάλλεται ρητά από το άρθρο 42, το οποίο, ευέλικτα, μιλάει για βοήθεια με κάθε δυνατό μέσο, β) δεν αποτελεί τη μόνη δυνατή ερμηνεία του άρθρου (το άρθρο είναι καθαρά αμυντικό και κυρίως υπαινισσόταν την Ελλάδα σε περίπτωση επίθεσης της Τουρκίας, χωρίς προηγούμενη εμπλοκή σε συγκρούσεις) και γ) υπερβαίνει τις πρακτικές δυνατότητες της ΕΕ, διότι η ΕΕ ούτε είναι ενιαία, ούτε φυσικά μπορεί να ενοποιηθεί με αποφάσεις που δεν μπορεί να εκπληρώσει στην πράξη.
Αντίθετα, με το να υποχρεωθεί το πιο εκτεθειμένο οικονομικά, γεωπολιτικά και στρατιωτικά μέλος της ΕΕ, η Ελλάδα, να υπογράψει την απόφαση για (υποχρεωτικά) στρατιωτική βοήθεια στη Γαλλία, εκτίθεται σε θανάσιμους κινδύνους από τους Ευρωπαίους και μαζί της εκτίθεται και το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η ανάγκη (από ανασφάλεια;) των οικονομικά ασταθών Ευρωπαίων, να εμφανισθούν στρατιωτικά ενωμένοι και «δυνατοί», οδηγεί σε μια δύσκαμπτη απόφαση, που δεν προφυλάσσει με δύναμη όλα τα συμβαλλόμενα μέλη (π.χ. την πατρίδα μας).
Άρα από την αρχή, πάσχει από αδυναμίες, και αναιρεί τη συμβολική της «δυναμική» σημασία, διότι ένα σύμβολο χωρίς πλήρες αντίκρισμα στην πραγματικότητα, γίνεται απλώς σκιά συμβόλου. Επομένως, ακόμη και συμβολικά, η απόφαση είναι λαθεμένη.
Πρακτικά τώρα, το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη εμφανίζεται στρατιωτικά «ενωμένη» και «δυνατή» απέναντι σε έναν αντίπαλο (το ISIS και κατ΄επέκτασιν τα διάφορα κράτη- υποστηρικτές του) ο οποίος γνωρίζει τη στρατιωτική αδυναμία της Ευρώπης, η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί κάτω από το χαλί των δηλώσεων, καθώς έχει περιγραφεί από όλους τους κορυφαίους αναλυτές του είδους και αποτελεί αντικείμενο δυσμενούς σχολιασμού ανάμεσα τους.
Ακόμη περισσότερο, η πλήρης αποτυχία των Ευρωπαϊκών κρατών να δείξουν δημοσιονομική αλληλεγγύη, η πασίγνωστη σκληρότητα με την οποία μεταχειρίστηκαν την Ελλάδα και το κύμα αντιευρωπαϊσμού στην Ευρώπη, αποτελούν ανυπέρβλητους παράγοντες στην απόπειρα ενοποίησης και εφαρμογής της ευρωπαϊκής άμυνας και πολιτικής.
Το παράδοξο είναι πως, τα ευρωπαϊκά κράτη, παρ όλες τις προφανείς αδυναμίες τους, οι οποίες εύκολα θα φανούν στο πεδίο της μάχης (που και πως;), επέλεξαν να θέσουν όλα τον εαυτό τους σε πόλεμο, τη στιγμή που ένα από αυτά, η Ελλάδα, είναι τόσο εκτεθειμένο, που οποιοσδήποτε στρατηγικός εγκέφαλος με σεβασμό στη συνοχή της ομάδας, θα το προ φύλασσε από την άμεση έκθεση.
Ακόμη και εάν η αβάσιμη αυτή κοινή δήλωση των υπουργών άμυνας της ΕΕ, θα μπορούσε, (μέσα στην βέβαιη ευρωπαϊκή ρευστότητα…), να αποκτήσει κάποτε μια υποτυπώδη αξία για την ενότητα των λαών της Ευρώπης, θα το πετύχαινε καλύτερα εάν περιείχε και τη μέριμνα για τον αδύνατο κρίκο, και όχι ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας.
Τέλος, και ίσως το πιο σημαντικό, τα μέλη της ΕΕ, (με επικεφαλής πολιτικούς μέτριας γνώσης των άλλων λαών), έχουν επιλέξει να συντονιστούν, έστω και συμβολικά, με πολύ απόλυτο, ξεκάθαρο και άκαμπτο νοηματικά τρόπο, (αυτόν της κήρυξης πολέμου), απέναντι σε έναν αντίπαλο που δίνει τεράστια σημασία στους συμβολισμούς, καθώς στο δικό του ακροατήριο, έχουν μεγαλύτερη σημασία από ότι στους Ευρωπαίους και τρέφουν την ανάπτυξή του.
Με απλά λόγια, ακόμη μια συμβολική ευρωπαϊκή χειρονομία κήρυξης πολέμου, από μια Ευρώπη με ελάχιστες δυνατότητες πρακτικού πολέμου, μπορεί να έχει μια πολύ πρακτική “αξία” για το ISIS ως υλικό προπαγάνδας, ξεσηκωμού και επίθεσης. Στον αδύναμο και πιο αφύλακτο κρίκο της ευρωπαϊκής οικονομίας και γεωπολιτικής, πρώτα από όλα, δηλαδή την Ελλάδα…
Ο Γιώργος Θωμαϊδης είναι Ειδικευόμενος Ψυχίατρος, από τη Θεσσαλονίκη
mignatiou
