Η Λετονία χώρα πρώτυπο για οπαδούς της αγοράς εκτός από την σύλληψη του κεντρικού τραπεζίτη

“ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΛΕΤΟΝΙΑΣ
Κατηγορίες
Ετικέτες
ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΛΕΤΟΝΙΑΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ 2009-43-01

(Περίληψη – απόδοση)Τον Ιούνιο του 2009 το Κοινοβούλιο της Λετονίας ψήφισε νόμο που προέβλεπε την περικοπή των συντάξεων για το χρονικό διάστημα από 2009 έως 2012.
Κατά του νόμου αυτού και συγκεκριμένα των διατάξεων των άρθρων 2 και 3 άσκησαν προσφυγή ιδιώτες ζητώντας οι συγκεκριμένες διατάξεις του σχετικού νόμου να κριθούν αντισυνταγματικές, ως αντιβαίνουσες στα άρθρα 1, 91, 105 και 109 του Συντάγματος της Λετονίας (αρχή του κράτους δικαίου, αρχή της ισότητας, προστασία της περιουσίας, δικαίωμα στη σύνταξη).
Το Δικαστήριο έκρινε ότι τα συγκεκριμένα μέτρα που ελήφθησαν δια του συγκεκριμένου νόμου πράγματι περιορίζουν τα θεταγματικά δικαιώματα των πολιτών και ειδικά το δικαίωμα στη σύνταξη του άρθρου 109 του Συντάγματος.
Παρόλα αυτά, τα θεμελιώδη δικαιώματα που θεσπίζονται από το Σύνταγμα δύνανται να περιορισθούν, αν αυτός ο περιορισμός θεμελιωθεί με νόμο (α) αιτιολογημένα, για νόμιμο σκοπό(β) και συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας (γ).
Ο συγκεκριμένος περιορισμός πράγματι θεμελιώθηκε νομίμως δια νόμου (α).
Επιπλέον ο περιορισμός υπηρετεί πράγματι ένα νόμιμο σκοπό (β), ήτοι την επιβίωση του προϋπολογισμού της κοινωνικής ασφάλισης μέσω της εξισορρόπησης των εσόδων και εξόδων, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό την κοινωνική ευημερία.
Η αρχή της αναλογικότητας (γ) ωστόσο προϋποθέτει κατά την εξέταση μιας διάταξης νόμου την ικανοποίηση τριών κριτηρίων:
1) Αν τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από το νομοθέτη ήταν κατάλληλα για την επίτευξη του νόμιμου σκοπού
2) Αν μία τέτοια πράξη ήταν απολύτως απαραίτητη, ήτοι ο σκοπός δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με άλλα μέσα, τα οποία να περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών σε μικρότερο βαθμό3) Αν το όφελος για το κοινωνικό σύνολο θα είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τη ζημία στα δικαιώματα των πολιτών
Στην προκειμένη περίπτωση τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πράγματι κατάλληλα για την επίτευξη του νόμιμου σκοπού (1). Ως προς το 2ο κριτήριο όμως το Δικαστήριο έκρινε, μεταξύ άλλων:
30. Το Συνταγματικό Δικαστήριο πρέπει επίσης να διευκρινίσει αν ο νόμιμος σκοπός – η εξισορρόπηση του ειδικού προϋπολογισμού της κοινωνικής ασφάλισης – θα μπορούσε να εκπληρωθεί με άλλα μέσα, τα οποία να περιόριζαν λιγότερο τα δικαιώματα των πολιτών.
Τούτο σημαίνει να διευκρινίσει αν υπήρξε η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης εκπλήρωσης του σκοπού και των μέσων που χρησιμοποιήθηκαν προς τον άνω σκοπό (βλ. Langa, παρ. 6). Τα μέτρα που επιβλήθηκαν από το Κράτος θα πρέπει να αξιολογηθούν, λαμβάνοντας υπόψη και την οικονομική κρίση και τα συμφέροντα που θίγονται με τη λήψη τους.
30.1. Το Κοινοβούλιο και το Υπουργικό Συμβούλιο επανειλημμένως αναφέρθηκαν στις υποχρεώσεις προς τους διεθνείς πιστωτές, ως έναν από τους βασικούς λόγους για τη λήψη των προσβαλλόμενων μέτρων. Δηλαδή συνάγεται, από τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από τους άνω θεσμούς ότι η λήψη των μέτρων σχετίζεται με την εκπλήρωση των απαιτήσεων των διεθνών πιστωτών.
Σε αντίθεση με τα ανωτέρω, οι καθ’ ου η προσφυγή παραδέχθηκαν ότι δεν έχουν στην κατοχή τους κάποια πληροφορία, που να υποστηρίζει ότι οι διεθνείς πιστωτές απαίτησαν τη μείωση των συντάξεων, που επιβάλλουν οι προσβαλλόμενες διατάξεις (βλέπε αποδεικτικά υλικά , τεύχος 9, σελ. 119, 204 και 205). Αντιθέτως βεβαίωσαν ότι οι διεθνείς πιστωτές δεν υπέδειξαν συγκεκριμένο τομέα στον οποίο θα έπρεπε να επιβληθούν μειώσεις. Επιπλέον, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε με έμφαση ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού δεν μπορεί να μειωθεί αποκλειστικά διαμέσου της μείωσης των δαπανών, διότι κάτι τέτοιο θα επέβαλλε σημαντικό βάρος στους πολίτες, ιδίως δε στις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα (αποδεικτικά υλικά , τ. 9, σελ. 205).
Το Συνταγματικό Δικαστήριο κρίνει ότι τα πρωτότυπα έγγραφα που σχετίζονται με τη λήψη διεθνών δανείων δεν περιέχουν πληροφορίες που θα μπορούσαν να σχετιστούν με την υιοθέτηση των προσβαλλόμενων διατάξεων.
…………….
Συνεπώς οι διεθνείς υποχρεώσεις που ελήφθησαν από το Υπουργικό Συμβούλιο δεν μπορούν από μόνες τους να δικαιολογήσουν τον περιορισμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων που θεσπίζονται από το άρθρο 109 του Συντάγματος
Περαιτέρω το Δικαστήριο για τα συγκεκριμένα μέτρα που ελήφθησαν έκρινε ότι κατά την υιοθέτηση των προσβαλλόμενων διατάξεων ο νομοθέτης δεν εξέτασε  Συνεπώς οι προσβαλλόμενες διατάξεις δεν συμμορφώνονται με το άρθρο 109 του Συντάγματος
Εν συνεχεία οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι τα ληφθέντα μέτρα αντίκεινται στην αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του ιδιώτη, καθόσον ο νομοθέτης δεν προέβλεψε μια επιεικέστερη μετάβαση στην νέα έννομη τάξη. Η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του ιδιώτη άλλωστε συνδέεται άρρηκτα με την αρχή του κράτους δικαίου.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε για τις επίδικες διατάξεις ότι:
«Η προσβαλλόμενη μείωση των συντάξεων δεν επιτρέπει μία διαφορετική προσέγγιση και δεν προβλέπει ούτε αποζημίωση στο μέλλον για τις παρακρατήσεις ούτε και μια επαρκή μεταβατική περίοδο προσαρμογής».
 Συνεπώς οι προσβαλλόμενες διατάξεις δεν συμμορφώνονται με το άρθρο 1 του Συντάγματος»– Με το ως άνω σκεπτικό το Δικαστήριο έκρινε τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 2 και της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Νόμου του σχετικού με τις περιστολές των δαπανών του Κράτους, ως αντίθετες στα άρθρα 1 και 109 του λετονικού Συντάγματος και ως εκ τούτου αυτοδικαίως άκυρες.
– Διέταξε την άμεση διακοπή της περικοπής των επίδικων συντάξεων
– Διέταξε το Κοινοβούλιο να θεσπίσει άμεσα ένα μηχανισμό επιστροφής των χρημάτων που είχαν ήδη παρακρατηθεί στους δικαιούχους.”.»Δικηγορικό Γραφείο Δημήτριος Χρ. Αλβανός & Συνεργάτες παρ’ Αρείω Πάγω