Το σημερινό πρόβλημα είναι ότι τα υπόλοιπα αυτή της ανταλλάξιμης περιουσίας φαίνεται ότι έχουν αποδοθεί στο ΤΑΙΠΕΔ και πηγαίνουν προς αξιοποίηση , χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ ανταλλάξιμων κτημάτων και κρατικής περιουσίας….
Του Μανόλη Λαμτζίδη
Δικηγόρος, π.του ΔΣΘ, υποψήφιος Βουλευτής Α Θεσσαλονίκης με το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
Το 2013, η διυπουργική επιτροπή αναδιαρθρώσεων και αποκρατικοποιήσεων, που αποτελείται από τους Έλληνες Υπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Περιβάλλοντος –Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υποδομών-Μεταφορών και Δικτύων, Παιδείας και Θρησκευμάτων και Τουρισμού και με την με αρ. απόφαση 234/2013 (ΦΕΚ Α, 1020/25.4.2013) , μεταβίβασε χωρίς αντάλλαγμα (!!!) στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) , κατά πλήρη κυριότητα ,νομή και κατοχή πέντε ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΑ ΑΚΙΝΗΤΑ «μετά των επί αυτών κτισμάτων και εγκαταστάσεων» (!!!).
Υπενθυμίζουμε ότι «Ανταλλάξιμη Περιουσία» ονομάσθηκε η περιουσία των (Τούρκων) μουσουλμάνων που εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα με τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και αντιστοιχούσε μόλις ΣΤΟ ΕΝΑ ΔΕΚΑΤΟ των περιουσιών που εγκατέλειψαν υποχρεωτικά οι Έλληνες (χριστιανοί) στη Μικρά Ασία, στον Πόντο, στην Ανατολική Θράκη και στην Καππαδοκία.Η ανταλλαγή έγινε με βάση θρησκευτικά και όχι εθνοτικά κριτήρια, γι΄αυτό αναφερόμαστε σε μουσουλμάνους και χριστιανούς.
Στη Συνδιάσκεψη της Λωζάννης αποφασίστηκε η υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ των δύο χωρών. Στο άρθρο 14 της Συνθήκης της Λωζάννης -μιας από τις ισχυρότερες διεθνείς συνθήκες- δηλωνόταν ξεκάθαρα ο στόχος: ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΦΘΗΚΑΝ.
Σύμφωνα με το άρθρο 14 της Συνθήκης:
«…Ο μετανάστης (ανταλλάξιμος πρόσφυγας) δικαιούται να λάβει εν τη χώρα, ένθα μεταναστεύει και δια τα ποσά άτινα του οφείλονται, περιουσίαν ίσης αξίας και της αυτής φύσεως οία η παρ” αυτού εγκαταλειφθείσα…».
Επομένως, η χρήση των εσόδων από την «ανταλλάξιμη περιουσία» δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να διασπαθιστεί και να διοχετευθεί προς αλλότριους σκοπούς απ’ αυτούς που ορίζονται τόσο στη Συνθήκη της Λωζάννης όσο και αυτή της Άγκυρας που τη συμπλήρωσε.
Θεωρούμε ΠΑΡΑΝΟΜΗ τη μεταβίβαση, που έγινε στο παρελθόν στο ΤΑΙΠΕΔ, με την προγενέστερη μορφη, όλων των ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ προκειμένου να αξιοποιηθούν για σκοπούς αντίθετους των ειδικών διατάξεων και των διεθνών συνθηκών.
Τα ακίνητα αυτά, που είχαν μπεί στο «στοχαστρο» είναι (προς το παρόν χωρίς να γνωρίζουμε αν υπάρχουν και άλλα) :
-Οικόπεδο 163.125 μ2 στη θέση Πολύδροσο του δήμου Αρταίων του νομού Άρτας.
-Οικόπεδο 451.735,5 μ2 στο δήμο Αμπελοκήπων-Μενεμένης Θεσσαλονίκης (σήμερα πρώην Στρατόπεδο «ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ»)
-Οικόπεδο 9.107 μ2 στη θέση «Γιασεμιών και Πασχαλιάς», στον Οικισμό Τοπογράφων, στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης.
-Οικόπεδο 3.777,44 μ2 στη θέση Λαχανόκηποι του δήμου Θεσσαλονίκης.
-Οικόπεδο 2.000 μ2, επίσης στους Λαχανόκηπους Θεσσαλονίκης.
Στο ερώτημα αν θα μπορούσαν να μας ενημερώσουν οι αρμόδιοι τι απέγινε το ποσό (7,5 δις δραχμές) που υπήρχε στο σχετικό Ταμείο Αποκατάστασης Αστών Προσφύγων (ΤΑΠΑΠ) που διαλύθηκε το 1998 και προερχόταν από την εκμετάλλευση της ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ανιχνεύουμε ως απάντηση αυτά που είχε παραδέεχθεί ο άλλοτε Υπ. Οικονομικών Στουρνάρας για το ΤΑΠΑΠ ,απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του τότε βουλευτή των Ανεξάρτητων Ελλήνων Γαβριήλ Αβραμίδη, για την ανταλλάξιμη περιουσία και το ΤΑΠΑΠ.
Από εκεί, βγήκαν ειδήσεις που πρέπει να προβληματίσουν συνολικά τον «προσφυγικό κόσμο» και κυρίως την Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ).
Στην ερώτηση αν είναι ή όχι στις προθέσεις τις κυβέρνησης ο τερματισμός του σφετερισμού της ανταλλάξιμης περιουσίας, η εξαίρεση της από τις υποχρεώσεις μας στις «τρόικα» και το «μνημόνιο» και η ανασύσταση του ΤΑΠΑΠ, και με ποιον τρόπο ακριβώς στόχευε η τότε κυβέρνηση να επανορθώσει το επί έναν αιώνα διαρκές ατόπημα της κακής και ανορθολογικής διαχείρισης της ανταλλάξιμης περιουσίας, δόθηκαν απαντήσεις του άλλοτε Υπουργού Οικονομικών κ. Στουρνάρα, που θα μπορούν να αξιοποιηθούν στο άμεσο μέλλον.
Συγκεκριμένα, προέκυψε ότι:
Το ΤΑΠΑΠ καταργήθηκε με το προεδρικό διάταγμα 137/1998. Από τότε οι αρμοδιότητες και τα δικαιώματα του ΤΑΠΑΠ περιήλθαν στο Υπουργείο Οικονομικών και ασκούνταν από το Τρίτο Τμήμα Ανταλλαξίμων Τμημάτων της Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας. Οι αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου του συγκεκριμένου ασκούνταν τότε (σήμερα;) από τον τότε Υπουργό Οικονομικών ή το εξουσιοδοτημένο από αυτόν όργανο σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 3 αυτού του νόμου.
Εύλογα αναρωτιόμαστε , αν αυτή η διάρθρωση και δομή εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα, όπως και τότε.
Τα έσοδα του ΤΑΠΑΠ θα εισπράττονταν εφεξής υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και είχαν εξής: το 2010 εισπράχθηκαν 1,9 περίπου εκατομμύρια ευρώ, ενώ για τα έτη 2011 και 2012 εισπράχθηκαν περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ για καθένα από τα έτη αυτά.
Οι κάθε φύσεως δαπάνες που προέκυπταν από το ΠΔ 137/1998, θα βάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό των εξόδων του Υπουργείου Οικονομικών στηρίζοντας έτσι «τη διάδοση και διάσωση του μικρασιατικού πολιτισμού και τις μνήμες των χαμένων πατρίδων» , με επιχορηγήσεις προσφυγικών σωματείων μέσω της 5ης Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών από το 2003 μέχρι και την ημερομηνία εκείνη .
Οι εγγυήσεις για τη διάθεση της ανταλλάξιμης περιουσίας παρέχονταν τόσο από τις διατάξεις του ΠΔ 137/1998 όσο και από την ισχύουσα ειδική νομοθεσία για τη ρευστοποίηση της ανταλλάξιμης περιουσίας η οποία εξακολουθούσε να ισχύει.
Η ανταλλάξιμη περιουσία, δηλαδή τα ακίνητα και λοιπά περιουσιακά στοιχεία των (Τούρκων) Μουσουλμάνων που ανταλλάχθηκαν υποχρεωτικά σύμφωνα με την περίπτωση Α της παραγράφου 1, του άρθρου 2 του Βασιλικού Διατάγματος 29-9-1939, τη διαχειριζόταν , τη διοικούσε και τη ρευστοποιούσε το Υπουργείο Οικονομικών.
Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 142 της Συνθήκης της Λωζάννης (24 Ιουλίου 1923), είχε συναφθεί ειδική σύμβαση μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας στις 30-1-1923 περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών.
Στη δευτερολογία του, ο τότε Υπουργός Οικονομικών ανάφερε επίσης τα εξής:
Τα προσφυγικά σωματεία εξακολουθούν να επιχορηγούνται μέσω της 5ης Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών κατόπιν αιτήσεως τους.
Εξακολουθεί να ισχύει αυτό μέχρι σήμερα;
Αλλάξε κάτι;
Σύμφωνα με στοιχεία που αφορούσαν τα έτη 2003-2008 (όχι γιατί δεν συνεχίζονται οι επιχορηγήσεις προφανώς, αλλά γιατί δεν δόθηκαν στοιχεία από το 2008 ως σήμερα) οι επιχορηγήσεις για τα προσφυγικά σωματεία Πόντου και Θράκης ανήλθαν στο ποσό των 500.000 ευρώ.
Η δε κατάργηση του ΤΑΠΑΠ δε σήμαινει – κατά τη γνώμη του κ. Στουρνάρα – με κανένα τρόπο παρέκκλιση της Πολιτείας από τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις της. Στο Υπουργείο Οικονομικών, ανέφερε ότι λειτουργούσε συγκεκριμένο τμήμα στη Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας το οποίο ασχολούταν με τα θέματα των ακινήτων που χειριζόταν αυτό το ταμείο, το ΤΑΠΑΠ.
Στη συνέχεια, υποστήριξε ότι η αξιοποίηση των ακινήτων υπέρ του ελληνικού δημοσίου δεν αποτελεί καθόλου σφετερισμό αλλά μια ευκαιρία για αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας, που «λιμνάζει και τις πιο πολλές φορές έχει καταπατηθεί και καταπατείται ακόμα».
Συμπερασματικά:
Προκύπτουν σοβαρά ερωτηματικά , αν σήμερα τα χρήματα τα διαχειρίζεται ο ίδιος Υπουργός Οικονομικών ή έχει δοθεί αρμοδιότητα σε κάποια επιτροπή , όπως ο κ. Στουρνάρας είχε πεί τότε στην βουλή.
Το σημερινό πρόβλημα είναι ότι τα υπόλοιπα αυτή της ανταλλάξιμης περιουσίας φαίνεται ότι έχουν αποδοθεί στο ΤΑΙΠΕΔ και πηγαίνουν προς αξιοποίηση , χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ ανταλλάξιμων κτημάτων και κρατικής περιουσίας.
Το ελληνικό κράτος έχει δικαίωμα να εκποιήσει ή να αξιοποιήσει ΜΟΝΟ την κρατική περιουσία. Η ανταλλάξιμη ανήκει στους ανταλλάξιμους πρόσφυγες και στους απογόνους τους και στον «προσφυγικό κόσμο» της Ελλάδας γενικά.
Σήμερα, πρέπει να τεθεί επιτακτικά το ζήτημα της αξιοποίησης της υπόλοιπης εναπομείνασας σε όλη την Ελληνική επικράτεια, ανταλλάξιμης περιουσίας στην κατεύθυνση:
Της επανεξέτασης του όλου ζητήματος και της επανατοποθέτησής του στις ορθές νομικές του βάσεις, που απορρέουν από τις μέχρι και σήμερα ισχύουσες διεθνείς Συνθήκες , λαμβάνοντας τπόχη και την πραγματικότητα.
Της διευκρίνισης και αποσαφήνισης ου ιδιοκτησιακού καθεστώτος με σκοπό η κυριότητα των εναπομεινάντων ανταλλάξιμων ακινήτων να περάσει σε ένα νέο αυτοτελή φορέα ΤΑΜΕΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ.
Της συστηματικής καταγραφής της σε όλη την Ελληνική επικράτεια. Υπάρχουν στην κατοχή μου έγγραφες απαντήσεις, από όπου προκύπτει ότι 92 χρόνια μετά την Συνθήκη της Λωζάνης δεν έχει γίνει εφικτή αυτή η καταγραφή.
Ανταλλάξιμα ακίνητα εντοπίζονται πχ μεσα στην ΜΑΡΙΝΑ της ΑΡΕΤΣΟΥΣ, και μέσα στο χώρο του πρ. Στρατοπέδου Κόδρα (στην Καλαμαριά).
Της αποκοπής της εναπομείνασας περιουσίας από κάθε σχεδιασμό για «αξιοποίησή» μέσω του νέου ΤΑΙΠΕΔ , στο πλαίσιο των σκοπών της συμφωνίας που υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση και της υπαγωγής της, από εδώ και πέρα σε ειδικό νομοθετικό καθεστώς.
