Η ανοιξιάτικη καταιγίδα, η αντιμετώπισή της και οι ευθύνες. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ·
Η συζήτηση για την απονομή ή μη ευθυνών για όσα ζήσαμε χθες, η οποία εκτυλίσσεται εδώ και ένα 24-ωρο (σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και με ακραίους χαρακτηρισμούς), πρέπει να διεξαχθεί με ψυχραιμία και σοβαρότητα.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να επισημάνουμε ότι η χώρα μας διαθέτει ισχυρό θεσμικό και τεχνικό οπλοστάσιο αλλά και ανθρώπινο δυναμικό καταρτισμένο και εκπαιδευμένο για την αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων –όχι μόνο ακραίων.
Είναι απορίας άξιο όμως, πώς η Θεσσαλονίκη, η οποία έχει υποστεί και υποφέρει από τις συνέπειες φυσικών φαινομένων, εξακολουθεί, παρά τη συσσωρευμένη εμπειρία, να παρουσιάζει υστέρηση και να ταλαιπωρείται από μία καταιγίδα που διήρκησε 50 λεπτά.
Όλες λοιπόν οι ενέργειες, οι δράσεις και οι ευθύνες οι οποίες πρέπει να αναληφθούν για την «αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων» περιγράφονται με απόλυτη σαφήνεια και αναλυτικότητα στην κατεπείγουσα εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας η οποία εκδόθηκε την 1η Νοεμβρίου 2017 (ΑΔΑ: 6Η37465ΧΘ7-Α4Θ) και στην οποία παραπέμπω όποιον ενδιαφέρεται.
Η εγκύκλιος προσδιορίζει τις ευθύνες -στη δική μας περίπτωση- της Περιφέρειας, του Δήμου και της ΕΥΑΘ, ώστε να προληφθούν οι καταστροφές και, κυρίως, να μην υπάρξει κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία και ζωή, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με πλημμύρα.
Τα εδάφια της εγκυκλίου προβλέπουν τα πάντα: Από την πρόγνωση του καιρού και την προειδοποίηση προς τους κατοίκους ώστε να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας, μέχρι τις ενέργειες του κρατικού μηχανισμού, των δήμων και φυσικά της ΕΥΑΘ.
Παραθέτω ορισμένους μόνο από τους επίμαχους τίτλους των παραγράφων της εγκυκλίου «Σχεδιασμός και Δράση Πολιτικής Προστασίας για την Αντιμετώπιση Κινδύνων από της Εκδήλωση Πλημμυρικών Φαινομένων».
–Έργα αντιπλημμυρικής προστασίας για τη μείωση κινδύνου.
–Αρμοδιότητες. Στην περίπτωση αυτή αναφέρεται ρητώς ότι, «με βάση τις ανωτέρω αρμοδιότητες που έχουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, προκύπτει η υποχρέωσή τους στον τακτικό έλεγχο λειτουργίας και συντήρησης, όπου τούτο κρίνεται αναγκαίο, του δικτύου ομβρίων υδάτων των οδών αρμοδιότητάς τους.» Αναφέρεται επίσης ρητώς ότι «ομοίως, για τη λειτουργία και συντήρηση του παντορροϊκού συστήματος αποχέτευσης που βρίσκεται στην περιοχή δραστηριότητας της ΕΥΑΘ, είναι υπεύθυνη η τελευταία», δηλαδή η ΕΥΑΘ (Ν2937/2001 –ΦΕΚ 169/Α?2001).
–Προπαρασκευαστικές δράσεις
–Προετοιμασία/Ετοιμότητα Περιφερειών και Δήμων
–Σύγκληση Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων (ΣΤΟ). Υπεύθυνοι για τη σύγκληση είναι ο Περιφερειάρχης για το ΣΤΟ της Περιφέρειας και ο Δήμαρχος για το ΣΤΟ του Δήμου.
–Ενημέρωση κοινού για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας με βάση τα δελτία πρόγνωσης καιρού της ΕΜΥ. Προβλέπονται ακόμη και «μέτρα απαγορεύσεων ή περιορισμών της κυκλοφορίας».
Δεν είναι δυνατόν να παραθέσω όλα τα στοιχεία της εγκυκλίου των 57 σελίδων η οποία είναι εύκολο να αναζητηθεί από κάθε ενδιαφερόμενο. Ένα δεν μπορεί να αποκρυβεί: Στις τελευταίες περιπτώσεις που αντιμετωπίσαμε στη Θεσσαλονίκη, από τον παγετό μέχρι τη διακοπή της υδροδότησης και τη χθεσινή καταιγίδα, δεν υπάρχουν εύκολες δικαιολογίες. Αντιθέτως, υπάρχουν ευθύνες γιατί τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε (εκτός από την κινητοποίηση του μηχανισμού της Καθαριότητας του Δήμου με τη λήξη του φαινομένου και μετά την καταστροφή).
Από την ενδεικτική και μόνο παράθεση των παραπάνω στοιχείων, δεν χρειάζονται περισσότερα λόγια ούτε προσπάθεια για τη δικαιολόγηση οποιουδήποτε –προσώπου ή θεσμού. Είναι σαφές ότι η Θεσσαλονίκη υφίσταται καταστάσεις που έπρεπε να έχουν αντιμετωπιστεί εγκαίρως με σωστό προγραμματισμό, επαγρύπνηση και συντονισμό των αρμόδιων φορέων.
Ας μην ξεχνάμε ότι η πόλη αυτή, πριν από 40 χρόνια (στις 20.06.1978), υπέστη μια μεγάλη καταστροφή από το σεισμό που, δυστυχώς, κόστισε και σε ανθρώπινες ζωές. Δεν μας έγινε μάθημα. Ούτε όμως και η φονική πλημμύρα του Νοεμβρίου στη Μάνδρα της Αττικής.
