Ας αρχίσουμε με τα κυνηγετικά όπλα μαζικής παραγωγής που αυθαίρετα ανακηρύσσοντα συλλεκτικά και οι τιμές τους πηγαίνουν στα ύψη.
Να αρχίσουμε πρώτα με την έννοια “συλλεκτική αξία”. Η συλλογή δεν είναι απλά μια ποσότητα αντικειμένων του ίδιου είδους, πχ μια ποσότητα κυνηγετικών όπλων. Η συλλογή, για να είναι συλλογή, πρέπει να έχει κάποια ταξινομική οργάνωση, δηλαδή να είναι αντιπροσωπευτική των όπλων ενός οίκου, μιας εποχής, ενός διακεκριμένου ατόμου. Η συλλογή κρίνεται από την αξία που έχει κρινόμενη από την άποψη ενός μελλοντικού μελετητή του αντικειμένου που θα ψάξει, κάποτε στο μέλλον να βρει πληροφορίες και η συλλογή θα τον βοηθήσει στην έρευνα του.
Beretta 626, η λιανική τιμή του ήταν 330 000 δραχμές την τελευταία χρονιά παραγωγής. Οταν βγήκε το μοντέλο 471, που είναι παρόμοιο με το 626 και έχει τιμή 4000 Ευρώ, τα μεταχειρισμένα 626 πήραν την ανιούσα.
Ενα όπλο στολισμένο με εξαιρετική καρυδιά και σκάλισμα με χρυσά ένθετα δεν είναι συλλεκτικό. Είναι πολύτιμο, αλλά όχι συλλεκτικό, εκτός και αν πρόκειται για δείγμα δουλειάς ενός ονομαστού χαράκτη μέσα σε μια συλλογή άλλων όπλων χαραγμένων από τον ίδιο καλλιτέχνη.
Ενα όπλο μαζικής παραγωγής μπορεί κάλλιστα να είναι αντικείμενο συλλογής. Μια από τις πιο αξιόλογες συλλογές λειόκαννων όπλων στον κόσμο ανήκει σε μια ελληνοκαναδική οικογένεια. Ο πατέρας και οι υιοί της οικογένειας κατάφεραν να έχουν αντιπροσωπευτικά δείγματα από όλα τα λειόκαννα Browning. Ενας μελετητής των Browning μπορεί να συμβουλευτεί αυτή την συλλογή και να βγάλει πολύτιμα συμπεράσματα.
Μια άλλη συγκεκριμένη περίπτωση συλλογής από όπλα μαζικής παραγωγής ανήκει σε έναν φίλο που έχει μαζέψει μονόκαννα διαφόρων κατασκευαστών. Δεν είναι πολλά, αλλά ανάμεσα τους υπάρχουν δείγματα όλων περίπου των μηχανισμών μονόκαννου που χρησιμοποιήθηκαν στον 20ο αιώνα.
Ούτε τα μονόκαννα του φίλου, ούτε τα Browning των Ελληνοκαναδών, δεν αποκτούν αυξημένη αξία επειδή εντάχθηκαν σε κάποια συλλογή. Η συλλογή είναι αυτό που έχει αξία, όχι τα μεμονωμένα δείγματα της.
Τα φαινόμενο αυξημένης τιμής μερικών όπλων, όπως οι καραμπίνες Α302, τα πλαγιόκαννα Brno, και βέβαια οι καραμπίνες Browning Auto 5, δεν έχει καμία σχέση με συλλεκτική αξία. Πρόκειται για αξία που οφείλεται στην λειτουργικότητα και φήμη που απέκτησαν αυτά τα όπλα όταν ήταν στην παραγωγή και μετέπειτα όταν τα μεταγενέστερα μοντέλα των παραγωγών δεν κατάφεραν να επαναλάβουν την επιτυχία. Το αποτέλεσμα είναι μια φήμη που οδηγεί σε αυξημένη ζήτηση. Για παράδειγμα, η Browning Auto 5 είχε για διάδοχο την Α-500 που δεν κατάφερε να αντικαταστήσει την Α-5. Η Α 302 στέκει μέχρι σήμερα ως υπόδειγμα απλού και λειτουργικού κυνηγετικού όπλου. Το Brno είχει ολόκληρες φωτιές και κάννες ντεμιμπλόκ, ένα σπάνιο συνδυασμό στην τιμή που προσφερόταν.
Dickson Round Action σε διαμέτρημα 16, ένα σπάνιο όπλο που πιάνει ψηλές τιμές σε δημοπρασίες στο εξωτερικό. Είναι σίγουρα ποθητό, είναι όμως και συλλεκτικό;
Ομως η αυξημένη ζήτηση και οι ψηλές τιμές είναι πρόσκαιρα φαινόμενα. Η αγορά βρίθει από καλά όπλα, τα σημερινά Browning και Beretta είναι καλά και έχουν καλύψει τα κενά που άφησε η κατάργηση της Α-5 και Α 302. Οταν αυτή η αντίληψη περάσει στην ευρύτερη αγορά τότε ο κάθε επίδοξος αγοραστής θα σκεφτεί πολύ σοβαρά την επιλογή μεταξύ μιας ολοκαίνουργιας Urika ή μιας Α 302 στα ίδια λεφτά. Θύματα βέβαια θα είναι όσοι αγοράσουν τις Α 302 σε υπερβολική τιμή.
Υπάρχει βέβαια και ο παράγοντας νοσταλία και όλοι είμαστε λίγο πολύ ευάλωτοι σε αυτόν. Τα όπλα που είχαμε όταν ξεκινήσαμε την κυνηγετική μας σταδιοδρομία ασκούν μια μοναδική έλξη. Αυτή η έλξη όμως σβήνε με την κάθε γενιά. Οταν φύγουν αυτοί που μεγάλωσαν με τις Auto 5 η αξία θα πέσει, όπως έπεσε η αξία των άλλοτε διάσημων και περιζήτητων Pieper Bayard. Ομως ενόσο δρα η νοσταλγία η τιμή θα παραμένει στα ύψη.
Τελικά υπάρχουν μερικά μοντέλα όπλων που λόγω της ιδιάζουσας αισθητικής τους, ασκούν μια μοναδική έλξη άσχετα με την εποχή. Το γαλλικό Ideal και η χράπα χρούπα Winchester μοντέλο 12 είναι δύο χαρακτηριστικά όπλα με “αυταξία”. Τα σχήματα τους, οι αναλογίες τους, η αίσθηση στα χέρια μιλούν σε κάθε γενιά κυνηγών. Αλλά ακόμη και αυτά το μοναδικά όπλα δεν είναι συλλεκτικά και έχουν κάποιο λογικό όριο τιμής.
Παραδόξως τα επιθυμιτά όπλα δεν είναι σπάνια, έχουν βγει σε χιλιάδες και κάποτε σε εκατομμύρια αντίτυπα. Η σπανιότητα είναι άλλος παράγοντας που δεν προσδίδει συλλεκτική αξία αλλά δρα στην τιμή. Υπάρχουν δεκάδες μάρκες που είναι σπάνιες επειδή ο κατασκευαστής πτώχευσε γρήγορα, αλλά αυτό δεν κάνει τα όπλα συλλεκτικά.
