Ο ρόλος των ευρωπαϊκών εφημερίδων στη διαμόρφωση δημοκρατικών και ανεκτικών κοινωνιών είναι σήμερα εξίσου σημαντικός με την εποχή του Ναπολέοντα, ο οποίος είχε κάνει την περιβόητη δήλωση «τέσσερεις εχθρικές εφημερίδες είναι πιο επίφοβες από χίλιες ξιφολόγχες».
Αυτό ήταν το μήνυμα της κ. Ανδρούλλας Βασιλείου, ευρωπαίας Επιτρόπου Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Πολυγλωσσίας και Νεότητας, στη σημερινή της ομιλία στη γενική συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εκδοτών Εφημερίδων (ENPA) στη Λευκωσία, Κύπρος.
«Η δημοκρατία χρειάζεται πολίτες καλά ενημερωμένους που να μπορούν να αναλύουν γεγονότα, να σχηματίζουν τη δική τους γνώμη και να συμμετέχουν ενεργά σε ανοικτό διάλογο. Και για να έχει νόημα ο διάλογος και να είναι εποικοδομητικός, οι πολίτες πρέπει να ενδιαφέρονται πέρα από τα άμεσα συμφέροντά τους και για τα προβλήματα όλης της κοινότητας», δήλωσε η επίτροπος.
Το σχόλιο του Ναπολέοντα ήταν «μια φιλοφρόνηση απέναντι στον Τύπο που δείχνει τη δύναμη που έχει ως εγγυητής της δημοκρατίας» και «κάτι που συμβαίνει με όλους τους απόλυτους μονάρχες», πρόσθεσε.
Στην ομιλία της, η επίτροπος επικεντρώθηκε σε τρία θέματα που – άμεσα ή έμμεσα – αποτελούν μέρος των αρμοδιοτήτων της σε επίπεδο ΕΕ: γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας, καθεστώς ΦΠΑ για τα διαδικτυακά πολιτιστικά προϊόντα και πενυματική ιδιοκτησία.
Όπως είπε, ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας – η ικανότητα αξιολόγησης πληροφοριών και περιεχομένου σε οποιαδήποτε μορφή εμφανίζονται – θα πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία, όπως επίσης και πέρα από το επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα, αφού πρόκειται για ένα θέμα που αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες. «Ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας στην ψηφιακή εποχή σημαίνει πολίτες ισχυρούς και συνειδητοποιημένους, δηλαδή κάτι σαν αυτό που σήμαινε ο αλφαβητισμός πριν από έναν αιώνα», δήλωσε.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων σε θέματα γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας στην οποία συμμετείχε και η ENPAμε την υποβολή εγγράφου θέσηςτης σχετικά με το θέμα αυτό. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων θα δημοσιεύσει τα συμπεράσματά της το 2013.
Η επίτροπος κ. Βασιλείου ανέφερε ότι είναι υπέρ της ίσης μεταχείρισης όσον αφορά τον ΦΠΑ για τα διαδικτυακά πολιτιστικά προϊόντα. Προς το παρόν, οι έντυπες εφημερίδες επωφελούνται από μειωμένο ή μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ, ενώ οι ψηφιακές εκδόσεις υπόκεινται στους συνήθεις συντελεστές που ανέρχονται έως και σε 25%.
«Η Επιτροπή αναγνώρισε την ανάγκη να διευθετηθεί η διαφορά αυτή στην ανακοίνωση που εξέδωσε για το μέλλον του ΦΠΑ τον περασμένο Δεκέμβριο. Σύντομα θα επανεξεταστούν οι ισχύοντες κανονισμοί. Προσωπική μου άποψη είναι ότι μειωμένος ή μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζεται σε έντυπες εφημερίδες και ότι ο ψηφιακός Τύπος θα πρέπει να έχει ανάλογη μεταχείριση», ανέφερε.
Η επίτροπος επεσήμανε ότι η ψηφιοποίηση έχει αυξήσει την ανάγκη για μεγαλύτερη προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. «Πολύ συχνά, ειδησεογραφικά κείμενα που γράφονται και χρηματοδοτούνται από εκδότες εφημερίδων καταλήγουν να χρησιμοποιούνται από τρίτους … πιστεύω σθεναρά ότι οι κόμβοι αναμετάδοσης ειδήσεων και οι τεχνολογικές πλατφόρμες πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στο διαδίκτυο», ανέφερε.
Ιστορικό
Πέρσι το Μάιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε μια στρατηγική για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και η επίτροπος κ. Βασιλείου συνεργάζεται στενά με τον κ. MichelBarnier, Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών για νέες πρωτοβουλίες, όπως το μελλοντικό εργαλείο για τις εταιρείες συλλογικής διαχείρισης και η επανεξέταση της οδηγίας για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.
Ομάδα εμπειρογνωμόνων για τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας
Στη σύσταση σχετικά με τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας στο ψηφιακό περιβάλλον για ανταγωνιστικότερο οπτικοακουστικό κλάδο και κλάδο περιεχομένου και για μια κοινωνία της γνώσης χωρίς αποκλεισμούς που εξέδωσε το 2009, η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν δημόσιο διάλογο για την ενδεχόμενη συμπερίληψη του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας στα προγράμματα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Στο πλαίσιο αυτού του διαλόγου, το 2011 η Επιτροπή δημιούργησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας στα σχολεία.
Η ομάδα αυτή αποτελείτο από εκπροσώπους των 27 κρατών μελών και των τεσσάρων χωρών της ΕΖΕΣ (Ισλανδία, Λίχτενσταϊν, Νορβηγία και Ελβετία). Η ομάδα εμπειρογνωμόνων υποστηρίζεται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι κλήθηκαν να παρουσιάσουν ορθές πρακτικές, εμπειρίες και περιπτωσιολογικές μελέτες.
Ευρωπαϊκή Ένωση Εκδοτών Εφημερίδων
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Εκδοτών Εφημερίδων αντιπροσωπεύει περισσότερες από 5 000 εθνικές, περιφερειακές και τοπικές εφημερίδες που κυκλοφορούν σε 26 ευρωπαϊκές χώρες. Κάθε μέρα πωλούνται και διαβάζονται από περισσότερους από 300 εκατομμύρια Ευρωπαίους πάνω από 150 εκατομμύρια φύλλα εφημερίδων, ενώ υπάρχουν και εκατομμύρια επισκέψεις σε διαδικτυακούς τόπους εφημερίδων. Ο εκδοτικός κλάδος απασχολεί πάνω από 750 000 άτομα στην ΕΕ.
Η πλήρης ομιλία της επιτρόπου κ. Βασιλείου
Androulla Vassiliou’s website
Twitter: @VassiliouEU
